लोहपुरूस सरदार वल्लभभाई पटेल

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सरदार पटेल हांणी तेन्नाचीं 565 संस्थानां भारतांत विलीन करून एकसंघ भारत निर्माण केलो. तांची ही कामगिरी इतिहासीक अशीच आशिल्ली.

भारताचे पयले उपप्रधानमंत्री, पयले गृह मंत्री, लोहपुरूस सरदार वल्लभभाई पटेल हांची आयज (शुक्रारा) 73 वी पुण्यतीथ. सरदार वल्लभभाई पटेल हांचो जल्म 31 ऑक्टोबर 1875 दिसा आणंद ह्या ल्हानशा गांवांत जालो. तांचे बापूय झव्हेरिभाई हांणी 1857 च्या स्वातंत्र्य झुजांत वांटो घेतिल्लो. तांकां लागून ल्हानपणा पसूनच देशभक्तीचें बाळकोडू मेळ्ळें. तांच्या पुराय कुटुंबाचेर स्वातंत्र्य चळवळीचो प्रभाव आशिल्लो. सरदार पटेल हे हुशार विद्यार्थी आशिल्ले. तांणी वकिलीचें शिक्षण पुराय करून बोरसाड हांगा वकिली सुरू केली. एक अभ्यासू वकील म्हूण तांचे नांव नामनेक पाविल्लें. मुखार ते बॅरिस्टर जाले. बॅरिस्टर जाले उपरांत तांणी अहमदाबादेंत वकिली सुरू केली. उण्याच काळांत एक बरो वकील म्हूण तांची नामना देशभर पातळ्ळी. वकिली बरोबर तांकां राजकारणाचीय आवड आशिल्ली. ताका लागून तांणी अहमदाबाद पालिकेची वेंचणूक लढयली आनी ती तांणी सहजतायेन जिखली.
राजकारणांत आयले उपरांत तांकां लोकांचें मुळावे प्रस्न समजूंक लागले. 1917 वर्सा खेडा जिल्ह्यांत उटंगाराचो पावस पडलो. ताका लागून शेतकारांच्या पिकाची लुकसाणी जाली. मुखार हुंदराचो सुळसुळाट आनी किटकांक लागून रब्बीचे पिकूय गेलें. ताका लागून शेतकार गळसणलो. तातूंतच दुश्काळाची परिस्थिती निर्माण जाल्ल्यान शेतकारांच्या हातांत 25 टक्क्यां परस उणें उत्पादन येतलें अशी परिस्थिती निर्माण जाली. सैमीक आपत्तीक लागून गळसणिल्ल्या शेतकारांक शेतसाऱ्या सयत सूट मेळची, शेतसाऱ्याची वसुली मुखार धुकलची हे खातीर तांणी 18 हजार शेतकारांच्यो सयो आशिल्लें निवेदन सरकारा कडेन दिलें. पूण सरकारान ताची दखल घेनासतना शेतसारो वसुली खातीर शेकारांचेर जप्तीचे आदेश दिले. ताका लागून शेतकारां मदीं असंतोष निर्माण जालो.
महात्मा गांधी हांणी सक्तीचो शेतसारो वसुली आड खेडा हांगा सत्याग्रह चळवळ सुरू केली. ह्या चळवळीचें फुडारपण तांणी सरदार पटेल हांचे कडेन सोंपयलें. शेतकारांचें आंदोलन तांणी अत्यंत निर्धारान येसस्वी केलें. ह्या आंदोलनांत तांणी केल्लें फुडारपण पळोवन महात्मा गांधी भारावन गेले. मुखार महात्मा गांधी हांचे दरेक चळवळींत तांणी वांटो घेतलो. फुडारपणा प्रमाणूच तांचे वक्तृत्व लेगीत प्रभावी आशिल्लें. आपल्या वक्तृत्वान जनसामान्यांक प्रभावीत करपी सरदार पटेल हांणी 1928 वर्सा सायमन कमिशना आड आवाज उठयिल्ल्या बारडोली सत्याग्रहा वेळार लोकांक आपल्या व्हड विचारांनी प्राभावीत केले. ताका लागून ब्रिटिशांनी गरजे भायर वाडयिल्ले कर भरचे नात हाचेर लोक सहमत जाले. ताका लागून ब्रिटीश व्हॉयसरॉयस हाका हार घेवची पडली.
ह्या आंदोलनांत आपल्या सशक्त फुडारपणान वल्लभभाई पटेल लोकां मदीं बरेच प्रसिद्ध जाले आनी बारडोलीतले लोक तांकां सरदार म्हणूंक लागले. ताका लागून तांच्या नांवा मुखार सरदार अशें नांव जोडलें. 1930 वर्सा सविनय कायदेभंग चळवळींत वांटो घेतलो म्हूण तांकां ब्रिटिशांनी अटक केली. तांकां पांच वर्सांची बंदखण भोगची पडली. 1942 च्या ‘चले जाव’ आंदोलनातूय तांणी वांटो घेतलो. त्या वेळारूय तांकां अटक जाली. 1946 वर्सा स्थापन जाल्ल्या हंगामी सरकारांत ते गृह मंत्री आशिल्ले. गृह मंत्री ह्या नात्यान तांणी भारत-पाक फाळणीचे चर्चेंत निर्णायक भुमिका वठयली. देश स्वतंत्र जाले उपरांत पंडीत नेहरूच्या फुडारपणा खालच्या मंत्रीमंडळांत ते उपप्रधानमंत्री जाले. तांचे कडेन गृह, म्हायती आनी वितरावणी, संस्थांनांचो प्रस्न आनी निर्वासितांचो प्रस्न हे सारकीं म्हत्वाचीं खातीं दिलीं.
स्वतंत्र भारताचे गृह मंत्री जाले उपरांत सरदार पटेल हांणी सगल्यांत पयलीं भारतांतल्या वेगळ्यावेगळ्या संस्थानांतल्या राजांक आपल्या दूरदर्शीपणाचो आनी बुद्धीमत्तेचो वापर करून भारतांत विलीन जावपाची सुचोवणी केली. चडशीं संस्थांनां हाका सहमती दाखोवन भारतांत विलीन जालीं. पूण जुनागड, हैदराबादचो निजाम, जम्मू कश्मीरच्या राजान भारतांत विलीन जावपाक न्हयकार दिलो. सरदार पटेल हांणी आपल्या कुशळ बुद्दीमत्तेच्या बळार सैन्याचो वापर करून ह्या तिनूय संस्थानांक भारतांत विलीन केलें. सरदार पटेल हांणी तेन्नाचीं 565 संस्थानां भारतांत विलीन करून एकसंघ भारत निर्माण केलो. तांची ही कामगिरी इतिहासीक अशीच आशिल्ली. तांचे हे कामगिरीन तांकां लोहपुरूस ही पदवी दिली.
1950 वर्सा तांची भालायकी इबाडूंक लागली. 2 नोव्हेंबर 1950 दिसा तांची भलायकी इतली इबाडली की ते हांतरुणा वयल्यान उठपाक लेगीत असमर्थ आशिल्ले. मुखार 15 डिसेंबर 1950 दिसा तांकां काळजाचो आताक आयलो आनी ह्या आताकांत तांणी संवसार सोडलो. सरदार पटेल हांकां नमळायेचीं आर्गां.
रवींद्र बेर्डे काळाच्या पड्ड्या आड
मराठी सिने मळा वेलो ज्येश्ठ अभिनेतो रवींद्र बेर्डे हांकां जाण्टेपणांत मरण आयलें. तांकां आयिल्ल्या मरणान प्रेक्षक एका बऱ्या

कलाकाराक मुकल्यात. रवींद्र बेर्डे हांणी सुमार तीन दसकां परस चड काळ चरित्र अभिनेतो म्हूण गाजयलो. मेळत त्या ल्हान व्हड भुमिकांचें तांणी भांगर केलें. तांणी कांय सिनेमांनी खलनायकाचीची भुमिका लेगीत केल्या. पूण तांच्यो विनोदी भुमिका प्रेक्षकांक चड पसंत पडल्यो. एक गाडी बाकी अनाडी, वहिनीची माया, मामला पोरींचा, थरथराट, हमाल दे धमाल, माझा छकुला, शेम टू शेम, शेजारी शेजारी, पछाडलेला ह्या सिनेमांतल्यो तांच्यो भुमिका बऱ्योच गाजल्यो. यशवंत, सिघंम ह्या सारक्या हिंदी सिनेमांनी लेगीत तांणी भुमिका केल्यात.
भुमिका ल्हान आसूं वा व्हड त्यो पुराय ताकदीन करून ताचेर आपल्या अभिनयाची म्होर उमठावपाची तांची कला नवोदीत कलाकारां खातीर प्रेरणादायी आसा. तांच्या रुपान मराठी सिने मळा वेलो एक बरो कलाकार काळाच्या पड्ड्या आड गेलो. ज्येश्ठ अभिनेते रवींद्र बेर्डे हांकां नमळायेचीं आर्गां.

श्याम ठाणेदार
9922546295