भांगरभूंय | प्रतिनिधी
लोलयेंच्या श्रीदामोदर विद्यालयाच्या शतकपूर्तीच्या निमतान शाळेंतल्या 42 वर्सांच्या (1972 ते 2014) म्हजे प्रदीर्घ तशेंच विक्रमी अशे शिक्षकी कारकिर्दींतल्या आनी खास करून (2008 ते 2014 काळांतल्या) मुख्याध्यापक पदावेल्यान उबारिल्ल्या उद्येगपर्वाच्या इतिहासाचें हें सिंहावलोकन.
मंगलम् भगवान विष्णुः, मंगलम् गरुडध्वजः।
मंगलम् पुण्डरीकाक्षः, मंगलाय तनो हरिः।।
श्रीदामोदर विद्यालयाच्या शतकपूर्तीचे वाटचालींतल्या एका महत्वपूर्ण आनी निर्णायक अशा पांवड्याचेर मुख्याध्यापक म्हणून शाळेच्या नेतृत्वाची धुरा सांबाळीत आसतानाच संस्थेच्याय कार्या खातीर पुढाकार घेवन साबार आव्हानांक तोंड दित आयुष्यभर शाळे खातीर पळयिल्लीं सपनां सगली शक्त पणाक लावन सगळ्या संबंदितांच्या सहकार्यान प्रत्यक्षात हाडून शाळेक वैभवा मेरेन व्हरपाचो दुर्मीळ योग म्हाका लाबलो. हे शिक्षणसंस्थेच्या चौफेर विकासाचें भांगराळें पर्व घडयत आसतनाच विंगडविंगड क्षेत्रां पर्जळीत करपी चारित्र्यसंपन्न आनी राष्ट्रभक्तीन भारिल्ले विद्यार्थी घडोवपाचेंच न्ही तर सदांच तांच्या आपुलकीचो धनी जावपाचेंय भाग्यूय म्हज्या वांट्याक आयलें हें नमूद करचेशें दिसता. हे सगळे घडलें तें अर्थांतच देवदैवतांच्या कृपाशीर्वादान आनी विद्यालयाचे आद्य संस्थापक प. पू. श्रीमत् इन्दिराकान्ततीर्थ तशेच परंपरेतल्या स्वामीमहाराजांवेल्या अढळ श्रद्धेक लागूनच! अर्थात् समुद्रमंथनांतल्यान अमृता सकट लक्ष्मी- कौस्तुभ- पारिजातकादि चतुर्दश रत्नांचो लाव जालो तरी लोककल्याणा खातीर तदंतर्भूत हलाहलाचोय आनंदान स्वीकार करप क्रमप्राप्त आसता. तशेंच तें सभाविकपणान म्हजे कडल्यानय घडलें.
हें सिंहावलोकन करतना ज्या त्यागी कार्यकर्त्यांच्या, शिक्षकांच्या बळाचेर ही शाळा घडली, नांवारूपाक आयली त्या सगल्यांचे, प्रामुख्यान म्हज्या वांट्याक आयिल्ले उद्येगपर्व साकारतना म्हाका, शाळेक ल्हाना सावन व्हडां मेरेन ज्या आदरणीय व्यक्तींचें सहकार्य लाबलें, त्या सगळ्याचे आदर आनी कृतज्ञतापूर्वक स्मरण जावप सभावीक आसा. म्हजे कारकिर्दींतल्या शाळेच्या इतिहासाचें हे प्रांजळ दर्शन घडयत आसतनाच संबंदितांचें ॠण उक्तावप होय ह्या लेखाचो एक प्रामाणिक उद्देश जावन आसा.
जाच्या पावलार पावल दवरून हांवें जिणेची वाटचाल केली तो, जाणे समाज, हे शाळे खातीर आपलें आयुष्य वेंचले तो म्हजो बापूय तशेंच संस्थेचो आदलो अध्यक्ष गोपाळ (उर्फ गोपीनाथ) रामचंद्र प्रभू देसाय हाच्या रूपान समाजकार्याचो पर्जळीत आदर्श म्हज्या मुखार उबो आशिल्लो. तातूंकच म्हज्या सुदैवान मुकुंद बाबूराव नायक, एस्. एस्. बुखारी, मधुकर वामन चिटणीस, मनोहर द.आमशेकार हांच्या साकून ते गुरुवर्य प्रा. रमेश सप्रे हांचे मेरेन साबार प्रतिभावान शिक्षकांच्या हाता खाला शिक्षण घेवपाचो योग म्हाका लाबलो. भगवतद्गीते सकट नानाविध सद्ग्रंथांचो व्यासंग, चड करून स्वामी विवेकानंदाच्या ग्रंथाचो प्रभाव, राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ आनी विश्वहिंदू परिषदेच्या कार्यात तशेंच अयोध्या संग्रामात कारसेवक म्हणून सहभाग, धर्मीक सेवाकार्यांत फुडाकार आनी ह्या निमतान प. पू. गुरुवर्य श्रीमत् विद्याधिराज तीर्थ स्वामीमहाराजां कडच्यान साबार फावटी लाबिल्लीं तोखणायेचीं उतरां, श्रीदामोदर आणि श्रीकेशव देवालयाच्या जीर्णोद्धारा खातीर घेतिल्लो पुढाकार, स्थानिक देवालयांच्या, ग्रामसंस्थेच्या हिता खातीर घेतिल्लो पुढाकार, पर्यावरण चळवळींनी सहभाग, भ्रश्श्टाचारा आड केल्लो अखंड संघर्ष, प्रयत्नपूर्वक जोडिल्ले स्नेहसंबंध, विविध माध्यमांतल्यान घेतिल्ले योगशिक्षण ही सगळी साधना हांवें सर्वतोपरी श्रीदामोदर विद्यालयाच्या कारणी लायिल्ली आनी पांयार ओंपिल्ली आसा. म्हजे शालेय कारकीर्दीतल्या निमण्या स वर्सांत मुख्याध्यापक पदा वेल्यान साधनसुविधांचे चौफेर उदरगती सकट शाळेक गिरेस्तकायेचे तेंगशेर पावोवचे खातीर म्हाका झेप घेवपाक जमली ती ह्याच भांडवलाचेर! पुण ताचे पयलींय म्हजे कारकिर्दींत म्हाका म्हजे हे शाळे खातीर सुदैवान भोव मोलादीक योगदान दिवप शक्य जालें.
ह्याच शाळेंतल्यान शिक्षण घेऊन 11 वेची (एसएससी) पुणे बोर्डाची परिक्षा पयल्या वर्गांत पास जावन, कठीण अर्थीक स्थितींतल्यान फुडलें शिक्षण घेत, गणित- विज्ञानातल्या बीएस्सी पदवी परिक्षेंत कारवारच्या के. जी. सबनीस काॅलेजींतल्यान पयलो क्रमांक आनी विशेश प्राविण्या सकट कर्नाटक विद्यापीठाचे गुणवत्ता वळेरेत उच्च मानांकन घेतलें. उपरांत M.Sc. (Pre) (K.U.) आनी फुडें पणजेच्या निर्मला इन्स्टिट्यूट ऑफ एज्युकेशनातल्यान बीएड (मुंबय विद्यापीठ) पदवी, अशे शिक्षणीक फाटभुंयेचो लाव म्हाका घडलो. तेच बरोबर सांस्कृतीक वा समाजीक कार्याचीय जोड मेळोवन घेत शाळे खातीर शिक्षक म्हणून सुरवेची 36 वर्सां विद्यादानाचें पवित्र कार्य करीत आसतना उमेदीच्या विद्यार्था वरवीं ‘सांगाती’ सारक्या कितल्याच स्पर्धांतल्यान वक्तृत्व, कथाकथन, विज्ञाननिबंध, विज्ञानप्रकल्प, विज्ञानमंडळ आनी गणित विशया कडेन संबदीत सर्तींनी हांव शाळे खातीर राज्य, राष्ट्रीय पातळीचेरय खूब फावटी सर्वोच्च पुरस्कारां सयत दोळे दिपकावपी यश मेळोवंक शकलों. इतलेच न्ही तर कितलेश्याच विद्यार्थ्यांक चारित्र्याचो, राष्ट्रभक्तीचो आनी उत्कृश्टतेचो ध्यास घेवपाचे संस्कारय दिवपाक शकलों. म्हजे कडसून भाशा आनी चड करून गणित- विज्ञानाचे शिक्षण घेतिल्ले विद्यार्थी संशोधनच न्हय तर उच्च पातळीवेले गणित- विज्ञानाचे अध्यापन,आयआयटी, एआयईईई सारक्या राष्ट्रीय पांवड्यावेल्या प्रतिष्ठेच्या, आव्हानात्मक स्पर्धा परिक्षां खातीर मार्गदर्शन, अभियांत्रिकी, वैद्यकी, म्हायती तंत्रज्ञान, उद्देग, वेवस्थापन, प्रशासन, कायदो, कला, अभिनय, संघकार्य, संस्कृत भारती अशा विकासाच्या सगल्याच मळांनी चमकत आसात, ही अभिमानाची गजाल.
ह्या 36 वर्सांत शाळे खातीर देवाचे कृपेन हांव जें करपाक शकलों ताची धांवती वळख करून दिवपाक म्हजो त्या काळातलो विद्यार्थी व्यंकटेश प्रभू देसाय (विज्ञानीक, एनआयओ) हांणे म्हजे षश्ट्यब्दिपूर्ती निमतान 5 फेब्रुवारी 2014 ह्या दिसा स्वतः जावन ‘गोवा दूत’ दिसाळ्यातल्यान बरोवन उजवाडायिल्लो.
मुख्याध्यापक पदावेल्यान ह्या विद्यालया खातीर, संस्थे खातीर साबार जाणांच्या सहकार्यान घडिल्ले कार्य आणि त्या कार्यांत कोणें कशें मोलादीक साह्य केलें, हाचो तपशीलवार उल्लेख हो प्रदीर्घ लेखाचो विशय. प्रस्तुत लेखाच्या मर्यादेत ताचो नियाळ घेवप खूब कठीण. तातुंतल्या भोवतेक मदत करपी महानुभावांचो उल्लेख शाळेच्या ‘अमृतानुभव’ हे यादस्तिकेंत (जांव शाळेच्या इतिहासाचें साधन आशिल्ल्या अहवालांत) हांवें पयलींच करून दवरिल्लो आसा. त्या सगळ्यांचें रीण हांव परतून कृतज्ञतेन व्यक्त करतां.
(मुखार चलता)
(लेखक लोलयेंच्या श्रीदामोदर विद्यालयाचे आदले मुख्याध्यापक आसात.)
शंभू गोपाळ प्रभू देसाय
9403272947
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
