भांगरभूंय | प्रतिनिधी
कला अकादमीच्या दर्यासंगमार लोकोत्सव 2024 क जी गर्दी जाता ती पळेल्यार खेटाखेटींत, लटाफटींत 10-15 जाण
सोंपपाचे. पूण तशें जालें ना. लोकोत्सवाक अंदूं उपाट भरतें आयलां हें सत, एखाद्रो दीस उणो केल्ल्यान, जात्रा आनी सुटयेची गणितां जुळिल्ल्यान आसत. तसो गोंय सरकाराच्या कला आनी संस्कृती खात्याचो लोकोत्सव वर्सा कणकणीं नवें कितें तरी हाडटा, नवनिर्मणेक उर्बा दिता. जायराती येतना वतना दिसतात तेन्ना नव्याचे उमळशिकेन लोकोत्सावक लोकांकय वच्चें दिसता. कलाकारांक, कारागिरांक एकठांय हाडपाची लोकोत्सवाची मोख आसली. लोकां विणें लोकोत्सव जैतिवंत जावंक शकना. लोकोत्सवांतल्यान येणावळूय मेळटा, ती वाडत आसा, खर्चूय तितलोच वाडला. लोकोत्सव लोकांचो उत्सव जातना फाटल्या आनी अंदूंच्या लोकोत्सवाचो नियाळ जावचो. त्या नियाळांतल्यान लोकोत्सवांत आनीक शिस्त हाडल्यार येणावळूय वाडटली.
लोकोत्सव लोकांचो उत्सव जातना फाटलीं कांय वर्सां एक दोन अरिश्टांय आयलीं. स्टाॅलांक उजो लागपाचे घडणुके उपरांत अंदूं एक स्टाॅल घेवपी काळजाच्या आताकान सोंपलो. पूण लोकोत्सव थांबलो ना. हाचे फुडेंय लोकोत्सव थांबचो ना, ‘द श्यो मस्ट गो आॅन’ हे खातीर जतनाय घेवपाक जाय. शारांतले येरादारीची कोंयडी सोडोवपाचे यत्न करतना पुलीस खात्याचो येरादारी फांटो खासावीस जाता. उत्सवां खातीर खासा राखणे वेवस्था करपाचें आव्हान आसा. निवृत्त पुलीस अधिकाऱ्यांचे मजतीन राखणे दळ बांदपाक जाय आनी जात्रां, फेस्तां वेळार ताचो उपेग करपाक जाय.
पर्यटन, साधन सुविधां खातीर केंद्र सरकारान अर्थसंकल्पांत तजवीज केल्या, ताचो लाव गोंयाक मेळटलो. मोडिल्ल्या पयशांतल्यान उबारिल्ल्यो साधन सुविधा खूब तेंप उरच्यो अशें सरकाराक दिसतलें. गोंय साधन सुविधा विकास महामंडळ, स्मार्ट सिटी खातीर उबारिल्लें इमेजीन पणजी कंपनी कडेन स्मार्ट मनीसबळ आसल्यार तें शक्य आसा. स्मार्ट मनीसबळ म्हणल्यार फक्त स्मार्टफोन, म्हारग कपडे, जोतीं घालप, गाडयो घेवन धांवप न्हय जाल्यार चलून फिरून भोंवून जावपी, नदर दवरपी देखरेखय म्हत्वाची.
लोकोत्सवाक येवपी हेर राज्यांतल्या कारागिरांचे वळखीतल्यान, तांचे कडेन शिक्षण घेतिल्ल्यान गोंयांतय कारागीर, वेवसायीक तयार जाल्यात, कांय भायल्या कारागिरांनी गोंय आपलें घर केलां. पणजे, मडगांवां आत्र्या पयऱ्यान भरपी प्रदर्शना तें सांगतात. पूण लोकोत्सवाची गोडी वेगळीच.
एके वटेन व्हड मांडवीचे दर्यादेगे लागीं बांदिल्ले माचयेर नाचाच्यो कार्यावळी चलतना दुसरे वटेन रांदप, खावप, जेवप, सामान विकप लोकोत्सवांत चलता. गायक, वादक, नाचपी, विकपी कलाकार, कारागिरां मदीं स्त्रीशक्ती मेकळेपणान वावुरतना दिसता. गोंया भायल्यान येतल्यांची रावपाची वेवस्था खातें करताच, पूण लोकोत्सवांतले गोंयचे गांवगिरे स्टाॅलकारूय आतां गाडेकार जाल्यात. तेय बरो वेवसाय करतात, वळेरेंत नाशिल्ले, निमाण्या वेळार आयिल्ले तांच्यो गाडे दवरपा खातीर आशिल्ली सुवातय बळकायतात. कला अकादमीच्यो पासयो, वाटो आडावपीय अंदूं दिश्टी पडले, फुडारांत तें थांबोवपाची गरज आसा.
लोकोत्सवाक सुरवेक अस्तंत्या राज्यांतल्यान सरबराय वेवसायांत आशिल्ले चार-पांच स्टाॅलकार येताले, आतां तांची संख्या वाडल्या. पंजाबी कुलचा, छोले भटुरे, कुल्हड चाय, कुल्हड पिझ्झा, राजस्थानी, मध्य प्रदेश, गुजरातांतली कचोरी, रबडी, जिलेबी, दहीवडा, भेळेचीं नवीं रुपां, रंगय दिसतात. गोंयचें सत्व, पोळे, चिकन काफ्रियाल, सुंगटांचें लोणचें, उसळ, भेळ, तळिल्लें नुस्तें, सरबतां पियेवपी, खावोवपी तांचे बराबरीन स्टाॅल घेतात. एका स्टाॅलांतल्या पांच वांटेकारांची, निमाण्या दोन चार दिसांनी गोंयकारांच्या स्टाॅलांनी दिसपी असली कारागिरीचीं गणितां एखाद्रे लाखांचीं आसतलीं. तीं सोडोवपा खातीर, तांचेर लक्ष दवरपा खातारीर आतां सीसी टीव्ही कॅमेरा मजत करतले. स्टाॅलांचे गणीत सोडयल्यार, असली नकली वळखल्यार चिंबल, झुआरीनगर, म्हापशें, फातोड्डें, मडगांवय
थंय मेळटलें.
लोकोत्सव लोकांचो उत्सव जातना नितळसाण, चलपा भोंवपाक, स्वास घेवपाक मेकळ्यो सुवातीय दवरपाचें आव्हान आसा. लोकोत्सवातले आरंभाचे राज्या राज्यांच्या स्टाॅलांचेर दिसपी त्या त्या राज्यांचे तकटेय ना जातात. काल गोंयकार आशिल्ल्या स्टाॅलाचेर फाल्यां दुसऱ्याच राज्यांतले दिसतात, बेस बरी कोंकणी उलयतात. गोंयकारांच्या स्टाॅलाचेर पैठणी, ओरिसाची साडी विकपाक आसता तेन्ना लोकोत्सव गोंयकारां मदीं भरसला अशें मानल्यार लोकोत्सवांतले स्टाॅल म्हापशें, दिवचले, मडगांव, फोंड्यां एकाच वेळार कित्याक धाडचे न्हय? लोकोत्सवांतले नाच गांवांगांवानी उकत्या मळांचेर व्हड स्क्रिनींतल्यान व्हरप शक्य आसा? अंदूं तेय प्रयोग लोकोत्सवांत कला अकादमीच्या, दयानंद बांदोडकार ग्रावंडा वेल्या स्क्रिनी वेल्यान जाले. मांडवी लागसारच्या वाॅक वेचेरय एखाद्री स्क्रीन लागिल्ली फुडल्या वर्सा दिसतली. कला अकादमीकच खासा देखरेख यंत्रणा उबारची पडटली.
आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव कोविडा वेळार ल्हान जालो, महोत्सवाचें वेवस्थापन तो ओ टी टी, पर्वरे मेरेन विखुरिल्ल्यान बरें जातां. लोकोत्सवांतली कारागिरी आॅनलायन जाल्ली आसली तरी लोकोत्सवाक वचून नियाळप, वस्ती विकत्यो घेवपी आतांचे पिळगे इतलीच उमेद जाण्ट्यांकूय आसा. लोकोत्सवांतले सरबरायेंत भायल्या राज्यांतल्यान येवपी पिळगे वांगडा तांचीं भुरगीं, बायलांय येतात. एकल्याक दुखप, दुखेस्त मरण येवप दुसऱ्याकय मंद करता, हुस्क्यांत घालता, ती सया अंदूंच्या लोकोत्सवाचेर एक दीस पडली. ते सयेंतल्यान भायर सरतना लोकोत्सवांत येवपी गिरायकांक वस्तीचीं म्हायती दिवपी, बोवाळ घालून आपले वटेन व्हरपी कारागीर आशिल्ले. सुदारपाचे, रिगपाचे वाटेर आशिल्ल्या गोंयच्या हँडलुमाक लोकोत्सवांतल्यान नवी देख मेळटली, महाराष्ट्रांतले पैठणीचे जोडीक गोंयची पैठणी मेळटली अशी आस्त आसा.
खादी कुर्ताचीं, पर्सी, गोधडी, दुपट्टा, चादरी साडयेचीं नवीं रुपां, नवे रंग मन भुल्लुसावपी तितलेच बुचकळ्यांत घालपीय. जोत्या-बुटांचेय स्टाॅल लोकोत्सवांत खंयच्यान येतात तें खबर नासतना खरेदी जालीच. काकणां, मुर्ती, बावल्यो, कानांतलीं, पेंटिग्ज कांय वेळार कपड्यां मुखार शेणटात पूण पापड, लोणचीं, सुकी सुगंटा, सान्नी, खोबरेल तेल, पायपुसणीं घेवन येवप्यांकय गिरायक जाता.
लोकोत्सवांत शिस्तींतल्यान बरें, तिगपी लोकांक मेळपाक जाय, गोंयच्या उद्देगांकय स्वदेशींतल्यान
बळगें मेळटा तेन्ना तांचे कडल्यान अपेक्षा वाडटा. लोकोत्सवांतल्या थळाव्या उद्देगांतले पिळगेक मोबायल कुशीक दवरून गिरायकाक खोशी दवरपाचें प्रशिक्षण दिवचें. स्वयंपूर्ण, आत्मनिर्भर गोंय मोखीचें सपन पुराय जातलें जाल्यार नवें स्वंयसिद्धा, स्त्रीशक्ती धोरण उद्देगांतले नवे, युवा पिळगेच्या आदारान बांदचें.
मातयेचीं, लोखणाचीं आयदनां, तवे, कायली, कोयते जड आनी ल्हव भितरल्या स्टाॅलांनी एक दोन कडेन पूण गिरायक भायल्यां कडेनच कित्याक?
सुहासिनी प्रभुगावकार
9881099260
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
