लोकमान्य टिळक

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भावंडांनो,
तुमी कशीं आसात ?.. पावसांत तुमी सगळीं जाणां तुमची वेवस्थीत रितीन कुयदाद घेतान न्हय?… शाब्बास! तुमीच तुमच्या जिवाची काळजी, जतनाय घेवंक जाय हां. शाणीं भावंडां तीं म्हजीं.
भावंडांनो, बिरेस्ताराक एक ऑगस्टाक आमचे महान फुडारी लोकमान्य टिळक हांची पुण्यतीथ देशभरांत पाळटात. शाळांनी तांची याद काडून तांकां आर्गां ओंपतले. देखून टिळकां विशीं, आनीक थोडें सांगन दिसता.
भावंडांनो, टिळक म्हळ्यार लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक.
भुरगेपणांतूच तुमचे भशेन हुशार. भुरगेपणांतली तांची जिद्द, चिकाटी, बुद्ध, नदरेंत भर सारकीच आशिल्ली. ते कोणाच्याय तुस्त-तोखणायेक पात्र आशिल्ले. संस्कृत, मराठी, गणीत आनी इतिहास आदीं विशयांनी ते प्रमाणा भायर हुशार आशिल्ले. बाणभट्टाची कादंबरी तर तांणी भुरगेपणांतूच 10 वर्सां पिरायेचेर वाचून काडिल्ली. तांकां वाचनाची भोव आवड आशिल्ली. ते कविताय रचताले. त्योय संस्कृत भाशेंतल्यान. ते पाठ्यपुस्तकांनी व्हडलेंशें लक्ष घाली नाशिल्ले. पूण भायलीं पुस्तकां वाचताले.
टिळक शाळेंत वतना आंगलोटान खुबूच बारीक आशिल्ले. एका दिसा एकल्यान शाळेच्या हॉस्टेलांत तांकां साद्या कारणावयल्यान बरोच मार दिलो. देखून आपली कूड घटमूट, धाडधाकट करपा खातीर टिळक व्यायाम शाळेंत भरती जावन नेमान व्यायाम करपाक लागले. स्वताच आपणाक बऱ्यो संवंयो लावन घेतल्यो. जाण्टेपणांतले टिळक पळयल्यार भुरगेपणांतले ते हाडकुटे बारीक टिळक ते हेच अशें कोणूय मानपाक फाटीं फुडें जाताले.
टिळकां भितर देशप्रेम जागो जाल्लो. परकी म्हळ्यार इंग्लिश लोक आमचेर कशें राज्य करी, अन्याय करून आमकां चेंपणांत कशे दवरी, हे पळोवन टिळक पेटून उठिल्ले. तांकां धांवडायतलो जाल्यार आमचे भितर एकचार घडून येवंक जाय हें तांणी येवजिलें. तांणी समाजा भितर एकी घडोवन हाडपाक भौशीक गणेशोत्सव मंडळां वरवीं उत्सव मनोवपाक सुरवात केली. लोकांच्या मनांत स्वातंत्रतायेची बियां रुजयलीं. हळू हळू लोक एकठांय येवन इंग्रजां आड झुजपाक लागले. ते उपरांत हे चळवळीन आपलीं पाळां मुळां घट केलीं.
.. पूण न्युमोनियाच्या दुयेंसान टिळकांची भलायकी खालावली आनी हे चळवळीच्या वावरांतच ते एक दीस संवसाराक अंतरले.
पूण भावंडांनो, टिळकांनी ह्या सुटके झुजांत लोकांचो आत्मो फूंक मारून जागो केलो. ताची चळवळींतली सुवात कोणूच घेवंक शकलो ना. टिळकांचें योगदान आमी केन्नाच विसरूंक फावना. देखून म्हणटां भावंडांनो ह्या म्हान क्रांतीकारी फुडाऱ्याक आमी लाख लाख प्रणाम करुया आनी तांची याद सदांच आमच्या काळजांत जीवी दवरुया. आमचें ‘स्वराज्य’ राखपाचो यत्न करुया. करतलीं न्हय तुमी? येयात तर.- उल्हासभाई