भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भावंडांनो,
काणी आसा दोन साधूबाबांची. एकल्याचें नांव विसवानंद साधूबाबा जाल्यार दुसरो उर्बानंद साधूबाबा. लोकाल्या दारांनीं भिक्षा मागून आपलो प्रपंच चलयताले. मात, दोगूय एकाच गांवांत केन्नाच वांगडा भिक्षा माग नाशिल्ले. एकलो येवन गेल्या उपरांत दुसरो गांवांत येतालो. अशे तरेन गांवांतल्या घरांतल्यान जी भिक्षा मेळटाली ताचेर तांचें बरें चलताले.
आपलें जिवीत सारतना, एका दिसा अचकीत एका गांवचे शिमेर दोगांयची भेट जाली. विसवानंद साधु बाबाचें मुखामळ कसल्या तरी चिंतेन, हुसक्यान बाविल्लें शे पळोवन उर्बानंद साधूबाबान ताका विचारलें, “कितें जालें? तुमी अशे दुख्खी कित्याक दिसतात ? गांवांत कितें घडलां ?”
उर्बानंदाची उतरां आयकून विसवानंदान तांका म्हणलें, “हें पळयात आठ दीस जाले. हांव ह्या गांवांत भिक्षे खातीर भोंवतां. पुणून कोणूच पिवपाक इल्लें उदक लेगीत दिनात. तेन्ना तुमीं आनी त्या गांवांत वचूं नाकात. तुमची निराशा जातली.” उर्बानंदान म्हणलें, “इतलेंच मूं? बरें आसा. तरी हांव आतां शिमे मेरेन आयलां, तसो भोवून येतां गांवंत. गांवांतले लोक बरे नासले जाल्यार भायर सरतां आनी दुसऱ्या गांवांत वतां.”
उर्बानंदाची जाप आयकून विसवानंदान सांगलें, “तुमीं हो गांव सोडून वतना म्हाका मेळात. फुडल्या गांवांनी आमी वांगडाच भोवूया. तुमी ये सर हांव शेजारच्या गांवांत भोंवतां आनी रातचो हे शिमे लागीं आशिल्ल्या धर्मशाळेंत येवन रावतां. हांव तुमची वाट पळयतां. म्हाका धर्मशाळेंत मेळ.” अशें सांगून दोगूय फुडले वाटेक लागले.
एक सप्तक उलगलें, पंद्रस गेली. म्हयनो सोंपलो. तरी उर्बानंद आपणाक मेळपाक येवंक ना.. हाचो विचार विसवानंदाच्या तकलेंत गोंदळ घाली. आनी एका दिसा..विसवानंद भिक्षा मागून मात्सो बेगीनूच धर्मशाळेंत आयलो. तो येता थंय आसा गांवचे शिमेर ताका धोल-ताशांचो आवाज आनी कोणाचो तर जयजयकार करीत मिरवणूक येता शी दिसली. ताणे बारकायेन पळयलें. आनी तो अजापान पळयतच उरलो.
मिरवणूक आशिल्ली ती.. उर्बानंदाची. फुलांनीं सजयिल्या एके बैलगाडयेंत उर्बानंद बशिल्लो. गळ्यांत तरेकवार फुलांच्यो माळो. भोवतणीं उर्बानंदाच्या नांवाचो जयजयकार करीत लोक नाचताले. मिरवणूकेतली गाडी धर्मशाळेच्या दारांत पावली तसो उर्बानंद साधुबाबा सकयल देंवलो. ताका निरोप दितना गांवच्या मुखेलीन म्हणलें, “स्वामी एका म्हयन्या भीतर तुमीं आमच्या पिवपा उदकाचो प्रस्न सोडयलो. सहकार्च्या बळग्यान गांवकार आपलो प्रस्न कसो सोडोवंक शकतात हें तुमीं आमकां शिकयलें. गांवचे उदरगती खातीर आमकां नवी नदर दिली. आमी तुमचे हे उपकार केन्नाच विसरपाचे नात. तुमीं तुमकां जाय तेन्ना ह्या गांवांत येयात. गांव तुमचोच आसा. केन्नाय रावपाक येयात. तुमी आमचेच आसात.” अशें सांगून गांवचो मुखेली आनी लोक उर्बनंदाक निरोप दिवन परते गांवांत गेले.
विसवानंदाक अजापूच दिसलें. ताणीं उर्बनंदाक म्हणलें, “तुमी असली कसली जादू केली आनी ह्या मनीसपण नाशिल्ल्या गांवांक मनशांत हाडलें ?”
उर्बानंदान म्हणलें, “म्हाका जादू बिदू कांय कळना. आनी तूं म्हण्टा तशें ह्या गावांक मनीसपण ना हें खरेंय न्हय. त्या गांवच्यो बांयों सुकल्यात, लोकांक उदकाचो उणाव भासता हें हांवें पळयलें. म्हज्या अंतर गिन्यानान हांवें खंय
उदक आसा हें सोदून काडलें. गांवकारांक तशें सांगलें. म्हज्या उतराचेर सगळ्यांनीं एकठांय येवन उदका खातीर बांय खणली जंय बाराय म्हयने मेळपा सारकें उदक आसा. उपरांत ताणीं सामुहीक श्रमान बांयचें काम केलें. हांवूंय तांचे वांगडा रावलों. ताणीं निधी जमोवन सगळ्यां खातीर उदकाची सोय केली. तांच्या बऱ्या खातीर ताणीं म्हाका गांवच्या मारूतीच्या देवळांत रावपाक विनंती केल्ली. पुणून हांव संन्यासी आशिल्ल्यान एकूच सुवातेर रावूंक शकना म्हण, सांगतकच ताणीं म्हाका अशे तरेन निरोप दिलो.” उर्बानंदाची गजाल आयकून विसवानंदान परतून ताका विचारलें “उर्बानंद तुमीं संन्यासाश्रम आपणायला जाल्यार हें नसते काम करपाची, श्रम घेवपाची कसली गरज आशिल्ली?”
ताका जाप दियत उर्बानंदान म्हणलें, “संन्यासाश्रम म्हणल्यार लोकां कडल्यान फुकट मेळपी भिक्षेचेर जगून फकत राम राम म्हणत आयुश्य घालोवप न्हय. संन्यासाश्रम उतरांत निमणे कडेन ‘श्रम’ येताच न्हय. देखून संन्यासाश्रमाचो अर्थ हांव स्वताच्या वा स्वताच्या कुटुंबा बदला भौसाच्या वा हेरांच्या सेवे खातीर ‘श्रम घेवप’ अशें मानतां. देखून थंयच्या बांयचें काम पुराय करून उदकाचो प्रस्न सोडयलो. खेरीज गांवांत निवळसाण कशी राखची हें तांकां दाखयलें. गांव निवळ करून घेतलो. एकमेकांच्या सांगातान कशी उदरगत हातासूं येता हें तांकां शिकयलें. हांवें तांकां मजत केली देखून ताणी म्हाका इतली माया दिली.”
उर्बानंदान गांवच्या लोकांक दिल्ली सेवा आयकून आपूण संन्यासाश्रमाचे अवस्थेक पाळो दिवंक पावलो ना ह्या विचारान विसवानंदाक लज जाली. ह्या फुडें उर्बानंदाच्या सांगातांत रावूनच कितें तरी सेवा दिवपाचो निश्चेव करून विसवानंदान उर्बनंदाक रातच्या राबित्या खातीर धर्मशाळेंत भितर व्हेलो.
उल्हासभाई
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
