रुपेरी पड्ड्यार येतलो ‘१६ जानेर’चो संघर्श

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पणजी : देशाच्या इतिहासांत पयलो आनी निमाणो ‘ओपिनियन पोल’ जाल्लो तो गोंयां खातीर. पुर्तुगेजांच्या त्रासांतल्यान गोंयांक मुक्ती मेळ्ळे उपरांत गोंयचें अस्तित्व स्वतंत्र प्रदेश म्हणून राखचें काय तें महाराष्ट्र राज्याक जोडचें, हे खातीर तेन्नाच्या केंद्र सरकारान घेतिल्ल्या अभूतपूर्व निर्णया कडेन म्हणल्यार ‘ओपिनियन पोल’ कडेन पळयतात. १६ जानेवारी १९६७ दिसा जाल्ल्या ह्या इतिहासीक ‘ओपिनियन पोल’चो प्रवास आतां रुपेरी पड्ड्यार आयिल्ल्यान ‘सहित स्टुडिओ’च्या ‘गोवाज ओरल हिस्टरी’ उपक्रमां खाला ‘१६ जानेर’ ह्या पयल्या भागाची घोशणा आयज ‘ओपिनियन पोल’ दिसा निमतान केली.
आमच्या माणकुल्या गोंयान स्वताच्या बळिश्ट अस्तित्वा खातीर देशांतल्या हेर खंयच्याच राज्या परस चड संघर्श पळयलो आनी केला. आयचें गोंय आमच्या सगळ्या पुर्वजांच्या संघर्शाचेरूच उबें आसा. हाका लागूनच आयजूय आमी आमची स्वतंत्र अस्मिताय तिगोवन आसात. मात दुख्खाची गजाल म्हणल्यार गोंयचो हो सगळो संघर्शाचो प्रवास गोंयचे नवे पिळगे मेरेन आनी गोंयचे भायलेय जनते मेरेन योग्य तरेन पावूंकच ना. हाका जायतीं कारणां आसपाक शकतात, मात आतां माध्यमक्रांती उपरांत तरी वेगवेगळ्या माध्यमांतल्यान गोंयचो हो संघर्श संवसारभर पावोवपाकूच जाय, अशें आमकां कांय वर्सां सावन दिसतालें. तांतल्यानूच ‘गोवाज ओरल हिस्टरी’ उपक्रम फुडें आयलो आनी तातुंतलो पयलो भाग आमी ‘ओपिनियन पोल’चेर आकारतात, अशें ह्या प्रकल्पाचे संशोधक, लेखक आनी दिग्दर्शक किशोर अर्जुन हांणी सांगलें.
१६ जानेवारी १९६७ दिसा गोंयान स्वतंत्र राज्या वटेन आपलो कौल दिवचे पयलीं राज्यांत आनी देशांत हे विशीं कितें कितें घडलें तें आयज त्या सगळ्या संघर्शाचो राज्याक आनी पर्यायान गोंयकारांक कितें फायदो-लुकसाण दिसता, असो एक व्हड पट ‘१६ जानेर’च्यान आमी उक्तो करपाचो यत्न करतात. हाका लागून विवीध अभ्यासक आनी ह्या लढ्यांत प्रत्यक्षांत वाटो घेतिल्ल्यांच्यो सविस्तर मुलाखती, इतिहासीक दस्तावेजीकरणाचे दाखले आनी संवसारभरचे ह्या विशयाचेर म्हत्वाचे संदर्भ हांचो ह्या ‘डॉक्यु-फिक्शन’त मुखेलपणान आसपाव आशिल्ल्याचें किशोर अर्जुन हांणी ह्या वेळार नमूद केलें. बेगीनूच हो म्हायतीपट पुराय करून विवीध आंतरराष्ट्रीय सिनेमहोत्सवांत धाडटले अशेंय तांणी सांगलें.

दुर्मीळ फोटो, कागदपत्रां खातीर उलो मारला
लोकवर्गणी आनी लोकसहकार्यांतल्यान करपी ह्या म्हायतीपटा खातीर आमी विवीध व्यक्ती, पुस्तकां, ग्रंथालयां आनी इंटरनेटाचेर भेट दिवन कितलींशेच दुर्मीळ फोटो आनी कागदपत्रां संकलीत केल्यांत. तरी कांय जाणां कडेन आजूनय वेगळी म्हायती, फोटो वा कागदपत्रां आसपाक शकतात, आनी तांचो ह्या म्हायतीपटा खातीर नक्कीच उपेग जावपाक शकता, ताका लागून गोंयकरांनी ही म्हायती, फोटो, कागदपत्रांच्यो नक्कल प्रती [email protected] हांगा धाडून सहकार्य करचें. तशेंच सहित स्टुडिओ वतीन आयज मेरेन निर्माण केल्ल्या विवीध कोंकणी लघुपटांक राष्ट्रीय आनी आंतरराष्ट्रीय पांवड्यार मानाचें स्थान मेळिल्ल्यान ह्या उपक्रमा विशीं आमी चड आश्वस्त आशिल्ल्याचेंय ह्या वेळार सहितची रश्मी नर्से आनी सुनंदा काळुसकार हांणी सांगलें.