भांगरभूंय | प्रतिनिधी
जुल्म और झूठ की डाली पर एक बार फल लगता है, दोबारा नहीं……. दुनिया में बर्बादी की जड़ है एक इन्सान का दुसरे इन्सान पर हुकूमत करने का शौक…… दुनिया अभी तक वो बंदूक नहीं बना सकी, जो सच्चाई का खून कर सके…….
हे संवाद आसात, मनोजकुमार हांचे. काल जाण्टेपणार ते संवसाराक अंतरले. भारताची समाजीक परिस्थिती बिकट आशिल्ली, झुजां जाल्लीं… त्या काळांत भारतीयांच्या काळजांत देशा विशींची भक्ती, मोग जागोवपाचें काम तांच्या सिनेमांनी केलें. निरशेल्ल्या तरणाट्यांच्या मनांत उर्बा जागयली. तांकां स्वताच्या पांयांचेर उबे केले. लश्करी, शेतकी मळाचें म्हत्व पटोवन दिलें. भारत कितलो म्हान, आमची संस्कृताय कितली व्हडली, भारतीय कशे कश्टी…. हाचें जितेजिवें दर्शन तांच्या सिनेमां वरवीं जालें. उपकार, शहीद, पूरब और पश्चीम, क्रांती हे तांचे सिनेमा टिव्हीचेर लागतात, तेन्ना आयजूय रसीक ते आवडीन पळयतात. मेरे देश की धरती, है प्रीत जहाँ की रीत सदाँ, मेरे देश की धरती, ए वतन, ए वतन हमको तेरी कसम, मेरा रंग दे बसंती चोला आनी हेर साबार पदां रसिकांच्या ओंठार सदांच खेळटात. ह्या सिनेमां खातीर तांकां ‘भारतकुमार’ अशें नांवूच पडिल्लें.
मनोजकुमार हांच्या सिनेमांनी राष्ट्रभक्ती दिसली तरी तातूंत कोणा विशीं दुस्वास नाशिल्लो. आपूण व्हडलो हें सांगपाक दुसऱ्याक ल्हान दाखोवपाचो प्रकारूय नाशिल्लो. प्रेक्षक तिडकीन पेटून उठपाक जाय, असो मसालो तांणी केन्ना वापरलो ना. समाजीक प्रस्न मांडून ताचे वरवीं न्हिदिल्ल्यांक जागोवपाचें काम तांच्या सिनेमांनी केलें. मागीर तो भगतसिंग हांचे जिणे वयलो शहीद आसूं, शेतकार आनी जवानांचें म्हत्व सांगपी उपकार, संस्कृतायेचें म्हत्व सांगपी पूरब और पश्चीम आसूं वा बेकारी, गरिबी, भ्रश्टाचारा वयलो रोटी कपडा और मकान. गांवांनी वचून सेवा दिवपी दोतोर तांणी हिमालय की गोद में सिनेमांत रंगयलो. नात्यांचे साबार पोत तांच्या सिनेमांनी दिसले आनी ते रसिकांच्या काळजाक हात घालून गेले. देश गरिबी, दुकळा कडेन झुजतालो, हुंवार येताले, संप, बंद जाताले… सगलेच बेजार आशिल्ले, अशा काळांत तांचे नकसूदपणान समस्या मांडपी, त्यो सोडोवपी सिनेमा आयले. देशा खातीर तरणाटे कितें करपाक शकतात, हाची तांणी शिकवण दिली. प्रधानमंत्री लालबहादूर शास्त्री हांणी ‘जय जवान, जय किसान’ घोशणा दिल्ली. तांणी ‘शहीद’ पळयिल्लो. आपले हे घोशणेचेर एक सिनेमा येवचो, अशी सुचोवणी तांणी केली. अभिनय सोडल्यार लेखन, दिग्दर्शनाचो कसलोच अणभव नासतना मनोजकुमार हांणी ‘उपकार’ तयार केलो. फुडलो सगलो इतिहास आसा.
मनोजकुमार उर्फ हरिकृष्ण गोस्वामी हे ब्रिटीश भारतांतल्या अबोटाबादांतले. सध्याचो पाकिस्तानांतलो खैबर पख्तूनख्वा. फाळणीच्या वेळार तांणी, तांच्या कुटुंबान बरेच त्रास, मनस्ताप भोगल्यात. दिल्लींत निर्वासितांच्या तंबूंत तांचें कुटुंब रावलें. सुरवातेक मनोजकुमार शिंवपाच्या मशिनाचे सुटे भाग विकताले. भरपूर कमिशन मेळटालें. मात मागीर ते मुंबय सिनेमांत काम करपाक आयले. थंय लायटी आनी हेर सामान व्हरपाचें काम मेळ्ळें. त्या मनशान मागीर तांकां आपलो सहाय्यक म्हूण घेतलो. नायकाच्या तोंडार उजवाड पडपाक जाय म्हूण लायट टेस्टींग करतात. एक दीस तें करतना एका दिग्दर्शकान तांकां पळयले आनी नायक म्हूण हो सोबतलो, अशें दिसून फॅशन सिनेमांत काम दिलें. ह्या ल्हानश्या कामा उपरांत मनोजकुमार हांकां कांच की गुडिया ह्या 1960 तल्या सिनेमांत नायकाची भुमिका मेळ्ळी आनी उपरांत काम मेळत गेलें. दिलीपकुमाराचे ते भक्त. शबनम (1949) सिनेमांत तांचें नांव मनोज आशिल्ले. तें तांकां आवडलें आनी सिनेमा खातीर तांणी मनोज कुमार असो बारसो करून घेतलो. मुखार खुद्द दिलीपकुमाराक घेवन क्रांती सिनेमा दिग्दर्शीत केलो. मनोजकुमाराची संवाद म्हणपाची शैलीय कांयशी दिलीपकुमारा सारकीच. भितरले भितर उलोवप, ओंठांची हालचाल, उलयतना तोंडाचेर हात दवरप. मनोजकुमार हांकां सिगरेटीचें वेसन आशिल्लें. शुटिंग पळोपाक आयिल्ले एके चलयेन तांकां देशभक्त म्हूण तुमची प्रतिमा आसा, सिगरेट ओडटना लजूय दिसना, असो प्रस्न केलो. तेन्नाच्यान तांणी चारचवगां मुखार केन्नाच सिगारेट फुसकायली ना. इतलेंच न्हय, तर देशभक्तीची इमेजीक धक्को लागचो न्हय, म्हूण सिनेमांत नायिकेक हात पसून लायलो ना. आयज देशभक्त म्हूण हड्डें मुखार काडून चलपी कितें करतात, तें दरेकल्याक खबर आसा!
मनोजकुमार हांकां सात फिल्मफेअर पुरस्कार मेळ्ळे.’उपकार’ सिनेमाक चार. पद्मश्री, दादासाहेब फाळके पुरस्कारुय मेळ्ळो. दोन सिनेमांक राष्ट्रीय पुरस्कार. शहीद (कथा लेखनाचो) आनी उपकार. शहिदा खातीर मेळिल्ली पुरस्काराची रक्कम तांणी भगतसिंग हांच्या कुटुंबाक दिल्ली.
मनोजकुमार गेले, पूण तांचे शैलीचे सिनेमा आयज चुकूनच निर्माण जातना दिसतात. तांकां आर्गां.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
