राजकारणाचो धंदो करप्यांचेर अंकूश ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

देशांत आयचे घडयेक अडेज हजारां परस चड नोंदणीकृत राजकी पक्ष आसात. हातूंतले खूबशे पक्ष फक्त कागदारूच अस्तित्वांत आसात.

देशांत केंद्रांतलें सरकार आनी वेंचणूक आयोग मेळूक व्हड प्रमाणांत ‘मतचोरी’ करीत आशिल्ल्याचें भ्रम पातळवपी काम काँग्रेस आनी तांच्या हेर कांय सहकारी पक्षां कडल्यान सद्या नेटान चालू आसा. ह्या कथीत ‘मतचोरी’ च्या प्रकरणांत वेंचणूक आयोगान आपली भुमिका स्पश्ट केल्ली आसली तरी विरोधक अजून सर्वसामान्य लोकां मदीं भ्रम पातळावपा खातीर आंखिल्ल्या येवजणे प्रमाणूच विधानसभा वेंचणुकांचेर दोळो दवरून मुखार वचत आशिल्ल्याचें चित्र सद्या दिसता. फाटल्या कांय दिसांनी जायत आशिल्ले आरोप प्रत्यारोप पळयत जाल्यार राजकारणाचो एकूण पांवडो कितलो सकयल्या पांवड्यार पावला हाची प्रचिती येता. राजकारणा कडेन एक धंदो म्हणूनच पळयतात काय कितें असो प्रस्न खूब्यश्या जाणांक पडूंक लागिल्लो. खूबश्या राजकी पक्षांच्या चालू आशिल्ल्या आतां मेरेनच्या प्रवासा कडेन लक्ष दीत जाल्यार हे पक्ष राजकारणा खातीर जल्मल्ले आसात काय सरळ धंदो म्हणूनच ताचे कडेन पळयतात अशें दिसपा सारकी सद्याची परिस्थिती आसा. फाटल्या कांय वर्सांत राजकी पक्षां कडल्यान जाची अपेक्षा आशिल्ली ती तर केन्नाच पुराय जातना दिसून येना. उरफाटें एखादो मोटो धंदो चलोवचो ते प्रमाणूच खूबश्या पक्षांचें काम चालू आशिल्ल्याचें दिसून येता अशा वेळार राजकी पक्षांचे कार्यपद्दतींत पारदर्शकताय येवची आनी तांच्या जबाबदारीची जाण करून दिवपा खातीर खर नेम करपाची मागणी नेट धरूंक लागल्या. राजकी पक्षांच्यो नोंदणी आनी नियमना खातीर खर नेमांची मागणी करपी जनहीत याचिकेचेर सर्वोच्च न्यायालयान केंद्रीय वेंचणूक आयोग आनी विधी आयोगाक हालींच दिल्ली नोटीस म्हणल्यार एक योग्य पावल आशिल्ल्याचें मानूंक येतलें.
राजकी पक्षां कडल्यान लोकां खातीर भौशीक कार्याची मुखेलपणान अपेक्षा आसता आनी आपूण नेमको तेंच करीत आशिल्ल्याचो दावो हे पक्ष करीत आसतात. अशे परिस्थितींत तांकां धर्मनिरपेक्षताय, पारदर्शकताय आनी राजकी न्याय हाची हमी दिवपी कायद्याचे फास्केंत हाडूंक जाय अशी मागणी करपी याचिकेचेर सर्वोच्च न्यायालयान ही नोटीस दिल्या हें हांगा खूब म्हत्वाचें थारता. अ‍ॅड अश्विनी कुमार उपाध्याय ह्या कायदेपंडितान दाखल केल्ले याचिकेचेर राजकी पक्षांचो वापर आयज काळो पयसो धवो करपा बरोबरूच जातीय आनी धर्मीक धु्रवीकरण करप तशेंच गुन्यांकारांक आलाशिरो दिवपा खातीर जायत आशिल्ल्याचें नमूद केल्लें आसून सर्वोच्च न्यायालयान ताची दखल घेवन वेंचणूक आयोगाक नोटीस दिवप म्हणल्यार सामकी साळसूदपणान राजकी पक्षाच्या नांवा खाला धंदो करप्यांक आतां सादूर रावचें पडटलें. सगल्या मान्यताय प्राप्त राष्ट्रीय आनी प्रादेशीक राजकी पक्षांकूय ह्या प्रकरणांत प्रतिवादी करपाचे निदेश दिल्यात हें म्हत्वाचें आसा. राजकारणाचो जांणी आयज धंदो केला अशा लोकांची संख्या वाडतच चलिल्ली आशिल्ल्यान ह्या प्रकरणाक प्राधान्य दिवन राजकी पक्षांचें योग्य नियमन करप ही काळाची गरज आसा हातूंत दुबाव ना, म्हणूनच सर्वोच्च न्यायालयान ह्या प्रकरणाची दखल घेतिल्ले खातीर ताका येवकारूच मेळटलो.
देशांतल्या राजकी पक्षांची संख्या इतली वाडल्या की ताचेर नियंत्रण दवरप कठीण जाल्ल्याचें चित्र स्पश्ट दिसता. अनियंत्रीत पक्ष हे भ्रश्टाचार, सांप्रदायीकताय आनी काळ्या पयश्यांचो वेव्हार वाडोवपाक कारण थारतात. ताकाच लागून राजकी पक्षांचे नियमन जावचें अशी मागणी ही याचिका करता तें योग्यूच दिसता. कांय बोगस राजकी पक्ष देणग्यांच्या नांवा खाला कमिशन कापून काळो पयसो धवो करीत आशिल्ल्याचें आयकर खात्यान घाल्ले धाडींतल्यान उक्तडार आयलां. अश्विनी कुमार उपाध्याय हांणी आपले याचिकेंत इंडियन सोशल पार्टी, युवा भारत आत्मनिर्भर दल अशीं कांय उदाहरणांय दिल्यांत की राजकी पक्ष आपल्या मुळाव्या उद्देशा पसून कशे भरकटत चल्ल्यात हेंच तांणी दाखोवन दिलां. देशांत आयचे घडयेक अडेज हजारां परस चड नोंदणीकृत राजकी पक्ष आसात. हातूंतले खूबशे पक्ष फक्त कागदारूच अस्तित्वांत आसात. ताका लागून हें प्रकरण पारदर्शकताय, जबाबदारी आनी आपल्या लोकशायेच्या स्वास्था कडेन निगडीत आशिल्ल्याचें जें याचिकादाराक दिसता तें चुकीचें म्हणूंक येवचें ना. वेंचणूक आनी विधी ह्या दोनूय आयोगांक ह्या प्रकरणा कडेन गंभीरतायेन पळोवन ताचेर निर्णय घेवचो पडटलो. सामकें सरळपणान नेमा खाला हाडूंक येना आसें तरी विधी आयोगाक संवसारांतल्या प्रगत लोकशाय देशांचे आदर्श अभ्यासून राजकी पक्षांची नोंदणी आनी नियमना खातीर पुराय आराखडो तयार करपाचो निदेश दिवचो अशीय याचिकादाराची मागणी आशिल्ल्यान ह्या प्रकरणाचे म्हत्व अधोरेखीत जाता.
वेंचणूक सुदारपाच्यो गजाली आमी खूबशा वर्सां सावन आयकत आसात. चर्चाय जातना दिसतात, पूण ताका चालना मेळना. हजारांनी संख्येन राजकी पक्ष अस्तित्वांत आसतना प्रत्यक्ष वेंचणुकेंत सक्रीय जावपी आनी तातूंतय फक्त नांवा खातीर हजेरी लावन रिंगणांत दिसपी पक्षांचो विशय तर वेगळोच आसा आनी ते विशीं खूब कितें बरोवंक येतलें. करांत सूट मेळोवन घेवप आनी तेच बराबर मेळपी विशेशाधिकारांचो लाव घेवपा खातीर स्थापन जाल्ल्या राजकी पक्षांची संख्या तशी उणीं ना. वेंचणूक लडोवपाची सक्ती राजकी पक्षांचेर आसा? ह्या प्रस्नाचीय जाप ना अशीच आसा. फक्त कागदार दिसपी राजकी पक्षां खातीर वेंचणुको लडोवपाची सक्ती करतले तो खरो सुदिन थारतलो. जे पक्ष लोकशाय तत्वाचेर काम करतात, लोकांच्या हिता खातीर वावरत आसात तांकांच वेंचणूक लडोवपाचो अधिकार आसूंक जाय अशें मानीत जाल्यार खूबशे पक्ष अडचणींत येवंक शकतात. राजकारणाच्या नांवा खाला मागीर तांचो धंदो कसो चलतलो हो मोटो प्रस्न आसतलो. राजकी पक्ष स्थापन केले उपरांत मेळपी विशेशाधिकाराचो जाय तसो वापर करून कायद्याचें उल्लंघन करतात हाचे कडेन वेंचणूक आयोगाचें लक्ष ना अशें म्हणूंक येवचें ना, पूण प्रत्यक्ष कारवाय कितें जाता ह्या प्रस्नाची जाप मेळना. वेंचणूक आयोगाक अशा राजकी पक्षां खातीर खर नेम करचे पडटले. ताका लागूनच राजकारणाचो धंदो करप्याचेर अंकूश बसूंक शकतलो. सर्वोच्च न्यायालयान वेंचणूक आनी विधी आयोगाक नोटीस दिवन ते दिकेन पयलें पावल तर घालांच. आतां वेंचणूक आयोगाकूच फुडलीं पावलां उबारचीं पडटलीं.

वामन प्रभू
9823196359