भांगरभूंय | प्रतिनिधी
आयज देशभरांत दोन लाखां वयर भुरगीं रस्त्यार रावतात. फुटपाथ, रेल्वे स्टेशनां, बाजारपेठ, येरादारी सिग्नल, देवळाचीं सोंपणां — हीं तांचीं घरां. घराच्या चार वण्टींचो उबदार आदार तांकां खबर ना; सुरक्षीत न्हीद, नेमान जेवण, शिक्षण, मोग आनी काळजी हीं सगळीं तांच्या जिविताच्या पलतडीं आशिल्लीं सपनां.
रस्त्यार रावपी हीं भुरगीं समाजाचे नदरेंत सदांच अदृश्य उरतात आनी देखून तांचेर जावपी हिंसाचार, शोशण आनी आडनदर चड भयानक अशी आसता. तांकां ल्हान पिरायेचेर खर वास्तवाक तोंड दिवचें पडटा. ह्या भुरग्यां मदलीं जायतीं घरांतल्यान पळून गेल्लीं, शेणिल्लीं वा कुटुंबांतल्या समाजीक-आर्थीक परिस्थितीक लागून रस्त्यार धुकलिल्लीं. तांचे वांगडा सुरक्षीत प्रौढ नाशिल्ल्यान तीं लैंगीक अत्याचार, मनीस तस्करी, जबरदस्तीन मानायपण, भीक मागप, ड्रग्स वेव्हार ह्या गुन्यांवांचे सोंपें बळी थारतात.
भुरग्यां खातीर दर एक दीस जियेवपाचो संघर्श आसता. स्वताक कशें पोसप, रातच्या वेळार जागो जाल्यार कसलोय धोको ना मूं?, दुयेंत पडल्यार कोण मजत करतलो? अशे साबार प्रस्न तांचे मुखार आसतात. ‘आनंदी भुरगेपण’ ही संकल्पना तांचे नदरेन पयस आसा. खेळ, शाळा, कुटुंब आनी नातें हांचो सुरक्षीत संवसार — हें सगळें दुसऱ्या गिऱ्या वयलें जिवीत अशें दिसता.
समाज म्हणून आमी करतात ती सगळ्यांत व्हडली चूक म्हणल्यार ह्या भुरग्यांक पळोवनूय ना पळयिल्ले सारकें करप. सिग्नलाचेर गाडी थांबता तेन्ना ते जनेल धाडायतात, पूण आमी फकत नदर चुकयतात. रेल्वे स्टेशनाचेर भुरगें न्हिदिल्लें पळयल्यार लेगीत “ह्या चित्राचो आमचे कडेन कांयच संबंद ना” अशी भावना आमी मनांत बाळगितात. पूण ही अदृश्यताय तांच्यो समस्या वाडयतात. ज्या समाजांत भुरगीं सुरक्षीत नात, त्या समाजाची उदरगत केन्नाच पूर्ण जावंक शकना.
दर वर्सा मनयतात तें ‘भुरग्यांच्या हक्कांचें सप्तक’ ही फकत कॅलेंडरांतली एक औपचारिकताय न्हय, तर भुरग्यांक तांच्या मुळाव्या हक्कांची याद करून दिवपाचो म्हत्वाचो वेळ. ह्या सप्तकांत शाळा, संस्था, सरकारी एजन्सी वेगवेगळे उपक्रम करतात, पूण भुरग्यां खातीर अनुकूल प्रक्रिया तयार करपाची जापसालदारकी दरेका जाणीव आशिल्ल्या नागरिकाचेर आसा.
आमी कितें करपाचें?
1) जागृत नागरीक जायात.
रस्त्यार संकश्टांत आशिल्लें भुरगें दिसल्यार ताचे कडेन आडनदर करचें न्हय आनी ‘1098 – चायल्डलायन’ चेर फोन करचो. तांच्या सुरक्षे कडेन वचपी हें पयलें पावल.
2) भुरग्यां कडेन मनीसपणान वागात
दया वा तिरस्कार दाखोवचे बदला तांकां मानान वागोवचें. ते ‘भिकारी’ न्हय तर परिस्थितीचे बळी.
3) शिक्षणाक आदार दिवप
थळाव्या संघटनां कडेन जोडून पुस्तकां, कपडे वा शिकोवपाक वेळ दिवन अशा भुरग्यांक मजत करूं येता.
4) भुरग्यांची सुरक्षीतताय वाडोवप
सुरक्षीत भौशीक सुवाती, लायटी, सीसीटीव्ही, पुलीस गस्त — हीं सगळीं भुरग्यांक सुरक्षीत वातावरण दितात.
5) प्रशासना कडल्यान जापसालदारकी मागप
पालिका, समाजकल्याण आनी बाल कल्याण खात्यान आलाशिरो, पुनर्वसन केंद्रां, भलायकी सुविधा वाडोवंक जाय.
रस्त्यार रावपी भुरगीं म्हणल्यार वजें न्हय; तीं आमच्या समाजाचोच एक वांटो. तांचेमदींय गूण आसात, कितेंय करपाची तांक आसा, तांकांय सपनां आनी फुडार आसा. तो पळोवपाचो अधिकार आसा.
मदतीचो एक हात भुरग्याक रस्त्या वयल्यान शिक्षण, सुरक्षीतताय आनी स्वाभिमानाच्या मार्गाचेर वचपाक मदत करूंक शकता. हालींच बाल हक्क सप्तक जालें. त्या सप्तकाचो संदेश एकूच- “दरेक भुरगें दिसपाक जाय, आयकुपाक जाय आनी सुरक्षीत आसपाक जाय.”
ज्ञानदीप पोतेकार
धुळेर – म्हापशें
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
