रफी : कानसेन घडोवपी गायक

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आयज 31 जुलय, चार दशकां परस चड काळ म्होवाळ आवाजान प्रेक्षकांच्या काळजाचेर शेक गाजोवपी म्हान गायक मुहंमद रफी हांची पुण्यतीथ. तांकां वचून 45 वर्सां जालीं, तरीय तांचीं पदां आयजूय वाजतात. रफीचो जल्म 24 डिसेंबर 1924 दिसा पंजाबांतल्या कोटला सुलतानसिंह गांवांत जालो. रफीक लहानपणा सावन गायनाची आवड. ते 14 वर्साचें आसतना तांचें कुटुंब लाहोराक गेलें. थंय तांणी शास्त्रीय गायक उस्ताद बड़े गुलाम अली, उस्ताद अब्दुल खान, पं. जीवनलाल मट्टू आनी फिरोज निजामी हांचे कडल्यान संगीताचे धडे घेतले. ‘गुल बलोच’ ह्या पंजाबी फिल्मांत रफीन पयले खेप गायन केलें. गितां लोकप्रीय जालीं. आवाजाचेर प्रभावित जावन फिरोज निजामीन रफीक लाहोर रेडिओचेर कामाक घेतले. थंय ते गितां गावपाक लागले. तांचीं गितां आयकून जे. बी. वाडियान ‘बाजार’ फिल्मा खातीर प्लेबॅक दिवपाची विनवणी केली. रफीन ती मान्य केली. ह्या सिनेमांतलीं सातय गितां लोकप्रीय जालीं.

त्या काळांतले संगीतकार नौशाद हांणी रफींक जायत्या चित्रपटांनी संद दिली. उपरांत ही जोडी हिंदी फिल्म मळार राज्य करपाक लागली. संगीतकार नौशाद आनी गायक मुहंमद रफी हे एक समीकरण जावन ते सिनेमा सुपर हिट जाले. रफीच्या आवाजाचो नौशाद हांकां मोनेळूच पडिल्लो. 1950 च्या दशकांत नौशाद रफी सोडल्यार खंयच्याच गायका वांगडा काम करूंक ना. दोगांयनी लोकप्रीय संगीताचो उपेग करून चित्रपट उद्देगांतल्या गीतांचो आयामूच बदललो. नौशाद आनी रफी हांकां बैजू बावरा, उड़न खटोला, कोहिनूर मेरे, दिल लिया दर्द दिया, संघर्ष, महबूब चित्रपटांक लागून नामना मेळ्ळी.

ओ पी नय्यर, सचिन देव बर्मन, शंकर जयकिशन, मदन मोहन, रोशन हांचेय रफी आवडीचे गायक आशिल्ले. ह्या संगीतकारांनी दिल्लें संगीत आनी रफीन गायिल्लीं गितां लोकप्रीय जालीं. 1950 ते 1970 मेरेन रफी हांणी वर्चस्व गाजयलें. गुरूदत्त, दिलीप कुमार, हांचे सयत सगळ्याच नायकांक तांणी आवाज दिलो. रफीच्या आवाजान तरणाट्यांक पिशें केलें. ताचीं गितां इतली लोकप्रीय जालीं की तीं आयज लेगीत गायतात, आयकतात. फकत हिंदींतूच न्हय तर उर्दू, पंजाबी, मराठी, तेलुगू, कोंकणी भाशांनीय ते गायले. तांचें एक इंग्लीश पदूय आसा. रफीक तांच्या गायना खातीर स खेपे फिल्मफेयर पुरस्कार फावो जाला. सरकारानय पद्मश्री पुरस्कार दिवन भोवमान केलो. तांच्या नांवान एक पोस्टल स्टॅम्प तयार केला. 31 जुलय 1980 दिसा रातच्या 10.50 वरांचेर मुहंमद रफीन संवसार सोडलो. धा हजारां परस चड फॅन्स निमणे यात्रेक हाजीर आशिल्ले.

2013 वर्सा हिंदी सिनेमाच्या शंबर वर्षांच्या निमतान बीबीसी आशिया नेटवर्कान सर्वेक्षण केलें. तातूंत रफीक हिंदी सिनेमाचो सगळ्यांत महान गायक म्हूण लोकांनी मान दिलो. रफी एक व्यक्ती म्हणूनय व्हड आशिल्ले. ते सदांच हेरांक मजत करताले. कांय संगीतकारां खातीर तांणी फुकट पदांय गायल्यात. रॉयल्टी खातीर तांणी केन्नाच कोणाक आडावंक ना. लता मंगेशकार हांणी तांचे विशीं सांगिल्लें, ‘रफी हे गोड स्वभावाचे मनीस. म्हजीं चडशीं गितां हांवें तांचे वांगडा गायल्यांत हें म्हजें नशीब. संगीत समजनाशिल्ल्या लोकांकूय तांणी कानसेन केले.’ 

श्याम ठाणेदार

9922546295