रगत दिवया, भावपण जागोवया

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

दिल्लें रगत कोणाचें आसा, हिंदू, मुस्लीम काय किरिस्तावांचें हें कोण विचारिना. थंय जनरल, ओबीसी, एससी, एसटी अशी वर्गवारी लागना. ही एकूच सुवात अशी आसा जंय फक्त मनीसपणूनच तिगून उरलां.

हा लींसाराक येरादारीचे रस्ते सुरक्षीत उरूंक नात.
दिसान दीस अपघातांचें प्रमाण वाडत आसात.
अपघातांनी मनीस आपलो जीव व्हगडायत आसा. जाल्यार कांय जाण गंभीर दुखापतींनी आपलो जीव वाटावंक हॉस्पिटलांनी उपचार घेत आसात. उपचारा वेळार तांकां कुडींत रगताचो उणाव आशिल्ल्यान शस्त्रक्रिये वेळार भायल्या रगताची गरज पडटा. हें रगत मेळना जाल्यार तांच्या जिवाक व्हड धोको उप्रासता. हें जिवितांतलें ‘परम सत्य’ तांचे मुखार परगटायिल्लें आसता. आपल्या मायेस्त मनशाचो जीव वाटावपा खातीर लागींचीं मनशां रगताचे उपलब्धताये खातीर, पुरवणे खातीर खबरांपत्रांनी, जायरात वा खबर उजवाडाक हाडटात. कोणूय तरी ‘जिवदातो’ मुखार येतलो आनी आपल्या मनशाक परतून जिवीत मेळटलें हे आशेन उमळशिकेन ते संजिवनीची वाट पळयत रावता.
फाटल्या दिसांनी अशीच एक जायरात आनी एक खबर वाचून मनांत दुबाव उप्रासलो की आमी मनीस रगतदान केल्यार आमची कूड दुबळी पडटली अशा विचारांनी ‘रगतदान’ करपाक फाटीं सरतात काय? कोणाकूय रगत दिल्यार आपले जिवीत सोंपतलें काय? असले तरेचे दुबाव तांकां सतायतात काय? ह्या प्रस्नांक जापो तश्यो सोंप्योच आसात. पूण त्यो तांचे नदरे मुखार येनात देखून हें अशें घडटा काय? अशेशे कांय दुबाव येवंक लागले. देखूनच रगतदाना विशीं थोडेंशे बरयन दिसलें. तेच फाटभुंयेर हो सुपुल्लो लेख.
विज्ञान खूब मोलाची उदरगत हाताशीत आसा. दिसानदीस नवे नवे प्रयोग, नवे नवे चमत्कार घडयत आसा. एकेक गजालीक पर्याय सोदून काडटा. ते वरवीं मनशाक सूख आनी आदार दीत आसा. विज्ञान जरी आयज मेरेन इतली उदरगत केल्ली आसली तरी मनशाच्या रगताक मात तें पर्याय काडूंक पावूंक ना.
अपघाता वेळार, बाळंटेरा वेळार, रगतांतलें होमोग्लोबीनाचें प्रमाण उणें जावंक लागतकूच तशेंच हेर जायत्या दुयेंसां वेळार दुयेंतींक रगताची गरज पडटा. त्या वेळार रगतपेठयेंत सांगिल्ल्या गटाचें सांठयिल्लें रगत नासत जाल्यार दुयेंतींची लागशिल्ली मनशां रगताच्या सोदांत भोंवतात. तीन-चार सप्तकां मेरेन फावो त्या गटाचें रगत मेळ्ळें ना जाल्यार दुयेंतीच्या जिवाक वायट पडटलें ह्या विचारांनीच जिवाचें रान करून तें रगत मेळोवपाचो यत्न करतात.
रगताक पर्याय नासता. तें परतून तयार करपाकूय मेळना. रगताचो स्रोत फक्त मनिसूच आसा. मनशाक लागून तें मेळोवं येता. मेळूंक शकता. रगत नाशवंत आसता. दान केल्ल्यान रगताचो सांठो रगतपेठयेंत सगले तरेची जतनाय घेवन करून दवरिल्लो आसता. ह्या रगता वरवीं कोणा एकल्याक जिविताचें दान मेळप ही कल्पनाच कितली खोसदिणी आसा. ‘रगतदान’ म्हळ्यार एक समाजीक रीण अशें म्हणल्यार अतिताय जावची ना. देखूनच कोणेंय हें रगतदान करचें वा रगतदान करपाक तयार जावचें, रावचें, आनी हेरांचो जीव वाटावन ‘पुण्य’ जोडचें.
सादारणपणान मनशाच्या आंगांत 5 ते 7 लिटर रगत आसता. रगतदाना वेळार चडांत चड 350 मिलि. इतलेंच रगत एका वेळार काडटात. हें रगत काडले उपरांत ते सुवातेर सैमीक रितीन फुडल्या 36 ते 48 वरा भितर रगत परतून तयार जावन भरून येता. रगत काडले म्हूण मनशाची कूड दुबळी पडना. तो परतून कामार वचूंक शकता वा आपलें सदचें काम परतून हातांत घेवंक शकता. फुडारांत ताका इत्सेन वा कोणाकय गरजे वेळार रगतदान करपाचें आसत जाल्यार तीन म्हयन्या उपरांत तो वा तें करूंक वा दिवंक शकता. जाचें कुडींत कसलेंच दुयेंस ना, जो दुयेंसाविणो समर्थ आसा, घटमूट आसा, जाका रगताचे दान करपाची प्रबळ इत्सा आसा अशीच व्यक्ती रगताचें दान करूंक शकता अशें वैजकी मळा वेल्या जाणकारांचें म्हणणें आसा. 18 ते 70 वर्सां पिराये गटांतले वा 40 ते 45 कील वजनाचें मनीस रगताचें दान करपाक पात्र थारतात. कोणाचेंय रगत कोणाकूय दिवं नजं. रगताचे ए, बी, एबी आनी ओ अशे चार गट आसात. दुयेंतीक रगत दिता आसतना दुयेंतींचें आनी रगत दान करतल्याचे रगताचे गट जुळोवनूच, तपासणी करूनच रगत दिवप जाता. रगत दितलो ‘एचआयव्ही’ विरयत आसल्यारच ताचें रगत दुयेंतीक दिवप जाता. नाजाल्यार दुयेंतीक एड्साची लागण जावंक शकता. देखून रगत दिवपा वेळार दुयेंतीची आनी रगत दितल्याची खर तपासणी करप भोव म्हत्वाचें आसता. तें दोगांयच्याय हिता खातीरूच आसता.
भौसा मदीं रगतदानाची म्हायती पसवची, ताचे फाटले गैरसजम पयस जावचे आनी कोणेंय रगत दिवपाक तयार जावन अडचतल्याचो जीव वाटावचो, रगताच्या उणावान कोणाकच मरण येवचें न्हय, ह्याच हेतान समाजीक संस्था वरवीं वा हेर वैजकी सेवा दिवपी मंडळां, कार्यालयां तरणाट्यांचें पंगड, वसाहती आदींच्या पालवान रगतदानाच्यो मोहिमो राबयतात. तातूंत तरणाट्यांनी वा 70 वर्सां पिराये मेरेनच्या जाण्ट्यांनी वांटो घेवन रगत दानाची सेवा करूं येता.
रगताचें दान करप म्हळ्यार मनीसपणाचो धर्म तिगोवन दवरपाच्या कामाची संद मेळप. रगतदान करपाचे सेवे इतली दुसरी बरी सेवा ना. रगतदानान कोणाचें तरी जिवीत राखप जाता, वाटावप जाता, जगोवप जाता. देखूनच ताका ‘म्हादान’ म्हणलां. ह्या म्हादाना वरवींच संवसारांत घुस्मटपी उस्वास परतून तग धरूंक पावतले. सोबीत जिवीत जियेवंक पावतले. रगतदानान जिवीतदान जाता. जाल्यार त्याच दानान रगत दिवपी, दुयेंतीक ‘देव’, ‘भगवान’ थारता. रगताच्या दानान स्वताची वळख निर्माण जाता. रगतदान कांय खिणांत जाता. मात तुमचे वरवीं घालयिल्लें ते खीण कांय जाणांच्या जिविताचें पोरसूं फुलकत रावता, ते परमळायत रावता. हाचें इतलें पुण्य खंय आसा?
ह्या संवसारांत येतकच भुरग्यांक खंय विद्यादान दिवचें, जाण्ट्यांक आपली सेवा दिवची, समाजाक योगदान दिवचें, आनी मनीसपणा खातीर रगतदान करचें. कोणाकय अन्नदान केल्यार एका दिसा पुरती धादोसकाय मेळटा. मात रगतदानान सदांकाळची धादोसकाय मेळटा. वेळेचो दरेक खीण जसो मनशाक म्हत्वाचो आसा तसोच रगताचो दरेक थेंब भोव मोलाचो आसा. देखूचन ताची ब्लड बँकेंत सांठवण जाता. ब्लड बँक अशी एक सुवात आसा, जंय कसलोय भेदभाव जायना वा करिनात. दिल्लें रगत कोणाचें आसा, हिंदू, मुस्लीम काय किरिस्तावांचें हें कोण विचारिना. थंय जनरल, ओबीसी, एससी, एसटी अशी वर्गवारी लागना. ही एकूच सुवात अशी आसा जंय फक्त मनीसपणूनच तिगून उरलां.
देखून मनीसपणाच्या धर्माक पाळो दितना, तो वाडयतना, रगतदानाचो हावेस बाळगून एकूच संकल्प करुया, आनी तो म्हळ्यार रगताचें दान करुया, भावपणाचें नातें जगोवया.

उल्हास यशवंत नायक
8010061867