भांगरभूंय | प्रतिनिधी
जर्मनींत हिटलराच्या वंशिक शुद्धीकरणाचे मोहिमेंत नाझींनी 1940 ते 1944 मेरेन 11 लाख ज्यूंची जीण पोलंडातल्या ऑश्विझ-बर्केनाउच्या 40 मायज यातना छावणेंनी सोंपयली. युरोंपातल्या ज्यूंक जनावरां भशेन रेलगाडयांनी भरून ऑश्विझांत हाडून तांचे हाल- हाल करून मारून उडयले. थंय सगळ्यांत आदी तांच्यो मोलादीक वस्ती, भांगर, दुडू, कपडे काडून घेवन तांकां कैद्याचो गणवेश दिताले. जाण्टेले, भुरगीं, विकलांग आनी काम करपाक असमर्थ आशिल्ले तांकां सरळ गॅस चेंबरांत धाडटाले. धडधाकट दादले– बायलां कडल्यान रात-दीस कश्टाचीं कामां करून घेताले, पूण पोटभर जेवण दिनाशिल्ले. बरी भलायकी आशिल्ल्या दादले, बायलांचो प्रयोगशाळेंत उंदीर, वानर हांचो करतात तसो प्राणिशास्त्रीय प्रयोगां खातीर वापर जातालो. महिलांचेर लैंगीक अत्याचार जाताले. भलायकेंत इबाड वा अशक्त जाल्ले कारणान जांकां काम करप कुस्तार जातालें तांचो विलो गॅस चेंबरांत लायताले. मेल्यांचे भांगराचे दात, केस आनी हाडांचोय नाझींनी वेपार केल्लो.
गॅस चेंबर दिसरात शिफ्टींनी चलतालो. कैद्यांक निर्वस्त्र करून न्हांणोवन चेंबरांत चेंपताले. उपरांत गॅस मास्क घाल्ले नाझी सैनिक छता वयल्यान झायक्लॉन- बी (पॉटेशियम सायनायड) पावडर चेंबरांत रकयताले. विशारी सायनायड गॅस कैद्यांक घुस्मुटून मारून उडयतालो. उपरांत कुडी भट्टींत लासताले. सामान्य जर्मन नागरिकांच्या झुंडींनीय जर्मनींत ज्यूंक तांच्या घरांत, रस्त्यार मारून उडयल्यात. तोंकाचो राश्ट्रवाद, वंशवादी मानसिकतेचे भकीक पडिल्ल्या देशांतले मनीसपण विसरिल्ले नागरीक, सैनिक निश्ठूरता, क्रूरतेचो नग्न नाच करतात ताचें हें निरूपण.
सोवियत सेनेन नाझींचो पाडाव करून 27 जानेर 1945 दिसा त्या छावणींतल्यान उरिल्ल्या सुमारे दोन हजार कैद्यांक मुक्त केल्ले. गेल्ले सप्तकांत 27 जानेराक पोलंडांतल्या ऑश्विझ छावणींत थंयच्यान सुटका जाल्ल्या पन्नाशेकांच्या उपस्थितींत पोलंड, फ्रान्स, युक्रेन आनी इतर युरोपियन राश्ट्राध्यक्षांच्या हजेरींत सुटकेचो 80 वो उगडास दीस मनयलो. कार्यक्रमाक मूळ ज्यू वंशीय युक्रेनी राश्ट्राध्यक्ष वोलोदीमीर झेलन्स्की हजर राविल्लो. ताच्या आज्याच्या भावाक नाझींनी मारून उडयिल्लो.
जर्मन सरकार आनी नागरिक आपल्या देशाच्या ह्या काळ्या इतिहासा विशीं सदांच दिलगिरी व्यक्त करत आयल्यात. असले प्रसंग फुडाराक घडचे न्हय, समाजाचे घडणींत राश्ट्रवाद, वंशवादाचे वीख झिरपचें न्हय हाचे खातीर गेलीं आठ दशकां सकारात्मक यत्न करत आयल्यात. मात, हालींच्या तेपार हिटलरी मानसिकतेचे नव- नाझी पंगड आपले वंशस्रेश्टत्व आनी इतरांच्या वंशद्वेशाचे उजवे अतिरेकी मानसिकतायेचें दर्शन घडोवंक लागल्यात आनी जर्मन राजकारणी, सामान्य नागरिकांची तांकां सहानुभूती, तेंको मेळपाक लागला हाचें अजाप दिसता.
ऑश्विझ मुक्तताय उगडास समारंभाच्या दोन दीस आदीं म्हणल्यार 25 जानेराक जर्मनींत हाले शारांत अती उजव्या विचारसरणेच्या Alternative for Deutschland (AFD) पक्षाचे सभेंत 4500 समर्थक हाजीर आशिल्ले.
जर्मनींत 23 फेब्रेराक वेंचणुको जावपाच्यो आसात, तर ह्या बदलत्या हवेचो सत्ता हातासपाक राजकी फायदो घेवपा खातीर जर्मन अस्मिता जागोवपाच्या उद्देशान एएफडी पक्ष नेटान प्रचाराक लागला. बर्लिनांत पक्षाक तेंको दित एक लाख तर कलोनांत वीस हजार लोक रस्त्यार देंविल्ले. पक्ष प्रमुख एलिस वायडेल हिटलराक समाजवादी विचारसरणीचो फुडारी मानता. विशेश म्हणल्यार इलॉन मस्कान विडियो कॉलांतल्यान मायचेर बसयिल्ल्या व्हड पडद्याचेर सभेक संबोदीत केलें आनी आपलो तेंको जाहीर केलो. जर्मन संस्कृतीची जतनाय, जर्मन लोकांची राखण आनी जर्मन मुल्यां शिथिल जावपाक दिनासतना ती उरफाटीं तिव्र करपाची गरज आसा अशें मस्कान सभेक सांगलें. “भूतकाळांत जें घडलां ताचे विशीं दोश घेवपाची गरज ना. भुरग्यांनी आपल्या नाझी इतिहासाक अपराधी नजरेन पळोवची गरज ना” अशे मस्कान सांगलें तेन्ना पाच दीस आदीं 20 तारखेक ट्रंपाच्या राश्ट्राध्यक्ष पदाच्या उक्तावण सुवाळ्यांत ताणें दोनदां दिल्लो ‘नाझी सॅल्यूट’ नकळटां न्हय, तर जाणा जावन दिल्लो हे सिद्ध जालें.
जर्मन वेंचणूक प्रचारांत सक्रिय दिसपी जगांतलो सगळ्यांत गिरेस्त मस्क प्रचारा खातीर त्या पक्षाक अर्थीक बळगें दितलो हातूंत दुबाव ना. ट्रंप जैता उपरांत मस्काचो आत्मविस्वास वाडला अशें दिसता. आतां युरोपांत उजवे विचारसरणीच्या राजकी पक्षांक पुरस्कृत करून सत्तेंत हाडपाची ताची धडपड दिसपाक लागल्या. जर्मनींत इतर राजकी पक्षांनी मस्काच्या थंयच्या राजकी हस्तक्षेपाक आक्षेप घेतलो तेन्ना ताणें तांकां आपणे जर्मन अर्थव्यवस्थेंत केल्ले व्हड गुंतवणुकीची याद करून दिली. बर्लिन शाराच्या शिमेर टेस्लाचो कारखानो आसा.
एएफडी मुखेली एलिस वायडेल ही जर्मनीची चान्सलर जावपाची सपनां पळयता. तिच्या पक्षाक भोवमत मेळचें ना आनी इतर पक्ष तिच्या पक्षा वांगडा युती करपाक फुडें सरचे नात अशे सर्व्हे, जाणकार सांगत आसले तरी हालींच स्थलांतरितांचेर निर्बंध घालपी विधेयक संसदेंत प्रस्तुत जाल्लें तेन्ना एलिस वायडेलाच्या एएफडी पक्षा वांगडा सौम्य उजवो ख्रिश्चन डॅमोक्रेटीक युनियन पक्ष (सीडीयू) विधेयकाक तेको दित उबो दिसलो. ख्रिश्चन डॅमोक्रेटीक युनियन पक्षाक भोवमत मेळपाची आनी पक्षमुखेली फ्रेड्रीक मर्झ जर्मनीचो चॅन्सलर जावपाची शक्यताय आसा.
डिव्हायड अॅण्ड रुल – फूट घालात आनी शासन करात – ही ब्रिटिश कुटनिती आयज सत्ते खातीर बदलत्या रूपांत जगातल्यां लोकशायींत दक्षीणपंथी वापरून जैतीवंत जाल्ले दिसतात. संस्कृती, परंपरांक अनुसरून पदानुक्रम आनी समाजीक असमानता दक्षीणपंथीय आपल्या आदर्शवादांत सामान्य, परिहार्य, इच्छित मानतात तेन्ना वेंचणुकांत अर्थकारण, समाजीक न्याय, स्वास्थ, शिक्षण, रोजगारी हे प्रश्न दुय्यम थारतात. समाजांतल्या बहुसंख्यक धर्मियांक स्थलांतरीत, धार्मिक अल्पसंख्यकांची भिरांत घालून आपले वटेन ओडून वेंचणुकांत भोवमत मेळयत सत्ता हातासतात. हाकाच हिंदी भाशेंत ‘बटेंगे तो कटेंगे’ म्हणटात. तुमी आमच्या वांगडा संघटीत रावत जाल्यार आमी तुमचें रक्षण करतले अन्यथा ‘ते’ तुमकां कापून उडयतले, असो ताचो गर्भित अर्थ. आमच्या पक्षा वांगडा रावन आमका सत्ता दिलीना जाल्यार हे सगळे स्थलांतरीत गुन्यांवकारी तुमचो आनी देशाचो घात करतले अशी भिरांत दाखोपाचो उद्देश ट्रंप आनी समर्थकांच्या ‘मेक अमेरिका ग्रेट अगेन’ सारकिल्ले घोशणेंत गर्भित आसता. हातूंत गुंड घटकांक राजाश्रय मेळिल्ल्यान रान मेकळे मेळटा. उलट तांच्या असमाजीक, बेकायदेशीर कृती विरोधांत प्रामाणिकपणान कायदेशीर कारवाय करपी पुलीस, तपास यंत्रणांतल्या अधिकाऱ्यांची बदली करून, निलंबित करून, कामा वयल्यान काडून उडोवन तांकां लक्ष्य केल्ले दिसता. ट्रंपा वांगडा ‘प्राउड बॉयज’ आनी ‘ओथ कीपर्स’ सारकिल्ल्यो अतिरेकी संघटना उब्यो दिसतात. ट्रंपान आपले अधिकार वापरून न्यायसंस्थेन तांकां दिल्ली बंदखण, ख्यास्त निरस्त करून अभय दिलां आनी आतां ते परतून नव्या नेटान रस्त्यार गुंडागिरी करपाक मेकळे जाल्यात.
जर्मनींत एएफडी पक्षान नाझी आदर्शवाद बाळगुवपी अतिरेकी मानसिकतेच्या फुटबॉल क्लबांक, तांच्या समर्थकांक लागीं केल्यात. “मशिदी? केन्नाच नाकात!” अशे संदेश पातळावपी फलक लागल्यात आनी धर्मीक फूट घालपाचो प्रचार सुरू जाल्लो आसा. हाचे फुडें वेचणुकां आदीं आफ्रिकन आनी एशियन हांचे आड वंशव्देशी प्रचार सुरू जातले अशें दिसता. जर्मनी ही फकत नीज जर्मनां खातीर आसची आनी इतर वंशीयांनी आपापल्या देशांत वच्चें असो मूड दिसपाक लागला.
ट्रंपान 88 ब्राझिलीयन बेकायदेशीर स्थलांतरितांक तांच्या हाताक बेडयो घालून, एसी नाशिल्ल्या विमानांत हात, पाय बांदिल्ले स्थितींत तांकां बसोवन मायदेश ब्राझिलांत व्हरून सोडल्यात. ह्या क्रूर, संवेदनहीन अतिरेकी कृतींतल्यान देशांतल्या बेकायदेशीर स्थलांतरितांक संदेश दिवपाचो यत्न केल्लो दिसता. तीस हजार स्थलांतरीतांक ‘ग्वांटानामो बे’ ह्या अतिरेक्यांक दवरपी कुख्यात बंदखणीत व्हरून सोडपाची तयारी सुरू आसा. हें आतां ट्रंपाच्या लोकशायी अमेरिकेचे ‘ऑश्विझ छावणी’ चे सौम्य रुप म्हणूं येता.
जर्मन संस्कृती, परंपरा, आदर्शवादाचे समर्थक मूळ जर्मन सद्या ‘रिव्हर्स स्थलांतरणा’चे म्हणल्यार जर्मनींतल्या स्थलांतरितांचे तांच्या मायदेशांत पुनर्स्थलांतर करपाचे पक्षधर जाल्ले दिसतात. फकत स्थलांतरीत विरोधी भूमिका घेवन हंगेरीत विक्टर ओर्बान आनी इटलींत जॉर्जिया मॅलोनी हांणी सत्ता काबीज केल्या. ओर्बान सगळ्याच स्थलांतरीतांक आतंकवादी मानता आनी कसलीच दया माया दाखयनासतना ताचे पुलीस उपाशी- तानेल्ल्या स्थलांतरीतांक हद्दीभायर धांवडावन घालतात. ब्रिटनान जशी स्थलांतरीतांक ऱ्ह्वांडात वसोवपाची कबलात केल्या तसली कबलात इटलीन अल्बानिया देशा वांगडा केल्या. स्थलांतरितांची पयली बॅच धाडतांच दोनूय देशांतल्या न्यायालयांनी हरकत घेतिल्ले कारणान त्यो प्रक्रिया सद्या तरी थंडावल्यात.
ओर्बान, मॅलोनी हीं ट्रंपाची खास. ट्रंपाच्या सोपूत समारंभाक तीं हाजीर आशिल्ली. कॅनडांत फुडल्या वेंचणुकांत स्थलांतरितांच्या विरोधाचो मुद्दो मुखेल आसतलो आनी प्रधानमंत्री पदाचो दावेदार मूळ फ्रेंच, दक्षीणपंथी पीयर पोलिएव्हान तसो सूर लावपाक सुरू केला. तोवूय ट्रंपाचो इश्ट. ताका जिखपाची संद आसा, अशें सर्व्हे म्हणटात. फ्रान्सांत फाटल्या जुनांत जाल्ल्या वेंचणुकांत उजव्या पक्षाक भोवमत मेळ्ळें ना खरें पूण तांची कामगिरी बऱ्यांतली आशिल्ली. युरोपांत फिनलँड, स्लोव्हाकिया, क्रोएशिया, झेक गणराज्य दक्षीणपंथी सरकारा आशिल्ल्यान चड- उणे प्रमाणांत स्थलांतरितांक विरोध करपाची मानसिकताय वाडल्या.
युरोपियन युनियनांत (संघात) अर्द्या परस चड सभासद हे दक्षीणपंथीय देशांतले आशिल्ले कारणान सगळ्या म्हत्वाच्या मुखेल समितींचेर तांचे वर्चस्व दिसता. शिवाय अध्यक्ष उर्सुला फॉन डेर- लेयेन हीवूय मूळ जर्मन आनी तिचे आदले संबद उजव्या ख्रिश्चन डॅमोक्रेटीक युनियन पक्षा वांगडा आशिल्ले कारणान आतां युरोपियन संघाच्या वेव्हार, नितिंत दक्षीणपंथ अभिमुख बदल जाणवता. फ्रान्साचो अध्यक्ष इमान्युअल मॅक्राँ आनी सद्याचो जर्मन चॅन्सलर ओलाफ शोल्झ हांचो प्रभाव उणावला.
अतिरेकी वंशवाद, राश्ट्रवादांत घुसपल्ल्या दक्षीणपंथी देशांनी मनशांक तांचे मुलभूत हक्क, सौजन्यशील -शिश्टाचारी वागणूक दिवपाची तरतूद करपी देशाच्या संविधानांक खुटयाळ्याक लायल्यांत. कायदेमंडळ- कार्यकारी मंडळांक त्या देशाचे कायदेमंडळ थारावीक शिमे मेरेन वेसण घालपाक शकता. प्रत्येक देश आपली सरहद्द ‘स्थलांतरीत प्रूफ’ करपाक लागिल्ल्यान “वसुधैव कुटुंबकम” म्हणपाचे दीस आतां सोंपिल्ल्यांत जमा.
दीपक लाड
पर्वरी
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
