भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गोंय मुक्त जाल्यार त्रेंसठ वर्सां जालीं. 19 डिसेंबर लागीं पावतकच खापऱ्यां- पाखल्यांची याद जाले बगर रावना.
आमचो बापूय सरकारी एम्प्रेगाद आशिल्लो आनी ताची बदली दामांव जाल्ली. म्हजी पिराय आसतली तेन्ना सात- आठ वर्सांची. आमी रावतालीं त्या घरा फाटल्यान मिलिटरींतलो एक तेनेंत (पाखलो) ताचे बायले- भुरग्यां सयत रावतालो. तांगेर काम करपाक एक खाप्री ‘सेर्वेंत’ म्हणून आशिल्लो. हो खाप्री सदांच आमच्या दारांतल्यान येतालो, वतालो. येतना वतना ताका बापूय दिसत जाल्यार ताका तो बाँ दीय सिन्योर, वा दनपार आसल्यार ‘बोअ तार्दीस सिन्योर’ म्हणून हटकितालो.
आमच्या घरा फुडल्यान आमी कांय फुलझाडां रोयिल्लीं. तातूंत एक पोपायेचें झाड आपले आपूण किल्लून आयिल्लें. इल्लें इल्लें करून तें व्हड जालें आनी ताका कुचकुचीत पोपायो लागल्यो. एक दीस बापायन त्यो पळयल्यो. तातूंतली एक पिकपाक पाविल्ली. तेन्ना तिनसांज जाल्ली म्हूण दुसऱ्या दिसा सकाळीं काडची अशें थारायलें.
दुसरे सकाळीं उठून पळयत जाल्यार झाडाक पोपाय ना. अश्यो दोन- तीन पोपायो ना जाल्यो. एक दीस बापूय सकाळीं बेगीन उठलो आनी भायर गेलो. इतल्यान दुरगा वयल्यान कोणें तरी घब्ब करून उडकी मारली आनी झाडा वयली पोपाय घेवन धांवपाक लागलो. बापायन ताका हटकिलो, पूण तो रावलो ना. बापूय “आगार्र” (धर ताका) म्हणून आड्डलो. इतल्यान तो खाप्री थंयच्यान वतालो. बापायक असो आड्डता तें पळोवन ‘उके फोय सिन्योर?’(कितें जालें बाब?) म्हणीत तो धांवत आयलो. ‘रोवबोव नाॅस्स पापाय’ (आमची पोपाय चोरली), बापायन सांगलें. तो खाप्री धांवत गेलो. ताणें त्या मनशाचेर दो फुलयलीं आनी ताका तापोवन ती पोपाय ‘तोम सिन्योर’ (घे बाब) म्हणून हाडून दिली. बापायन ताका ‘मुयतु ओब्रिगादु’ म्हणलें.
कांय तेंपान बापायची बदली दामांव साकून वास्को जाली. थंयूय बी एक खाप्री येतालो. म्हजे भाव तेन्ना ल्हान आशिल्ले. ते दिसतकच तो तांचे म्हऱ्यांत येतालो आनी मोडके तोडके पुर्तुगेज भाशेंत तांचे कडेन उलयतालो. म्हज्या भावांक ती समजनाशिल्ली.
एक दीस ताणें बापायक दारांत पळयलो आनी आमी ताचीं भुरगीं म्हणून ताका कळ्ळें. त्या दिसाच्यान तो भावांक सांगतालो, ‘सेव पाय तें मुयतु दिन्येर. आस्सीं आस्तीं कोंतार’ (तुज्या बापाय कडेन खूब पयशे आसात. अशे अशे मेजता.) बापूय फाझेंदाचो रेसेबिदोर आशिल्ल्यान सरकारी पयशे ताचे कडेन जमा जाताले आनी मिलीटरी पागामेंत (पगार) व्हरपाक तो थंय येतालो. भावां कडेन बी उलोवन जातकच वतना तो म्हणटालो, ‘आंगोल यॅ नाॅस्स. व्हिव्ह आंगोल, व्हिव्ह पुर्तुगाल.’
म्हजे मुळावें आनी माध्यमीक शिक्षण पुर्तुगेजींत जालें. आमच्या इश्कोलाचें स्नेहसंमेलन आशिल्लें. प्रोफेसोरीन म्हाका आनी कांय भुरग्यांक ‘व्हीर’ (पुर्तुगेझ दांस) शिकयिल्लो. मुखेल सोयरो आशिल्लो तेन्नाचो गोव्हेर्नादोर व्हासाल ई सिल्व. गोव्हेर्नादोराक फुलांचो हार घालपाचें काम म्हजेर सोंपयिल्लें. तेन्ना म्हाका खूब खोस जाली.
तो दीस उजवाडलो. केन्ना काय म्हाका गोव्हेर्नादोराक पळयनशें जाल्लें. गोव्हेर्नादोर एकदांचो आयलो. ताका येवकार दीत हांवें ताका हार घालो. तेन्ना ताणें म्हाका विचारलें, ‘येतांव मेनीन उके इश्तूद?’ (बाय कितें शिकता?) ‘सेगुंद आनु दु लिसेव’ (लिसेवाचें दुसरें वर्स) ‘कोंतिनूअ’ (चालू दवर) अशें ताणें सांगलें. पूण हांव तें पुर्तुगेझ शिक्षण चालू दवरूंक पावलें ना. कारण रोखडेंच गोंय स्वतंत्र जालें आनी बापायन म्हाका फुडें पुर्तुगेझ शिक्षणाक म्हत्व नासतलें म्हणून इंग्लिशीक घालें.
सुमित्रा र. तांबा
फोंडवें, रायबंदर
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
