भांगरभूंय | प्रतिनिधी
हांव मराठी पयली ते चवथी यत्ता शिकतना आमकां परब म्हण मास्तर आसले. ते मराठी आनी गणितांत फिशाल आशिल्ले. आमचे तेंपार भाशा आनी गणीत हांकांच चड म्हत्व आसतालें. गणीत म्हाका आयुश्यभर जमलें नां पूण परब मास्तरांन पाठ करुन घेतिल्ले पाढे मात आयज लेगीत याद आसात.
परब मास्तर मराठी बरी शिकयताले. वर्गांत तांणी केन्नाच एकूय उतर कोंकणी उलयलेलें हांवें आयकूंक नां. पूण सामकें सोंपे तरेन ते आमकां शिकयताले. गद्य बरें शिकयतालेच पूण कविता शिकयतनां मात तांकां आगळोच नेट येतालो. कविता शिकोवपाची तांची खास अशी एक पद्दत आसली. कविता शिकोवपाच्या आदल्या दिसा ते कविता चालीन आमकां म्हणून दाखयताले आनी घरा वचून पाठ करुन यो म्हण सांगताले. दुसऱ्या दिसा कवितेचें एक- एक कडवें भुरग्यांक उबें करुन म्हणून घेताले. जांणी कोणें कविता पाठ करुन नासली तांकां बांकार उबो रावप, ओणवो दवरप, नाजाल्यार तांच्या हातार पट्ट्यो मारप असली ख्यास्त आसताली. हें सगळें साग्रसंगीत पुराय जातगीर ते कविता शिकोवपाक सुरवात करताले.
कविता शिकयतनांचे तें तांचे चालीन म्हणप, तांचे ते हातवारे आनी अर्थ सांगपाची फिशालकाय हें पळयतगीर आनी आयकतगीर ती कविता आमकां आपलीशी दिसताली. परब मास्तरांन तेन्ना शिकयलेल्यो चडश्यो कविता पुराय नाजाल्यार तांतल्यो कांय ओळी आयज लेगीत म्हाका याद आसात. ‘देवा तुझे किती सुंदर आकाश’, ‘या बाळांनो या रे या’, ‘धरुं नका ही बरें, फ़ुलांवर उडती फ़ुलपांखरे’, ‘शर आला तो धांवूनी आला काळ, विव्हळला श्रावण बाळ’, ‘पिवळें तांबूस उन्ह कोवळें’, ‘आजीचे घड्याळ’ आदी. तेन्नाचें तें मास्तर कविता शिकयताले ताचें चित्र आनी त्यो कविता आजून दोळ्यां सामकार आसा. मडगांवचे श्रेष्ठ कवी स. दामोदर अ. कारे हांची ‘वाटते सानुली मंद झुळूक मी व्हावें, घेईल ओढ मन तिकडे स्वैर झुकावे’ ही कविता तर म्हाका खूप आवडटाली. तांचेंच गीत ‘गोमंत गीत- स्मरुनी गोमंत देवी’ ही आमकां प्रार्थना म्हण आसली. बाकीबाबाची ‘माझा गांव’ हीवूय कविता म्हाका खूप आवडटाली. त्या कवितेंतले सगळे तपशिल म्हज्या दोळ्यां मुखार आसले. बाकीबाबांचो गांव हो म्हजोय गांव आशिल्ल्यान आनी बाकीबाबांक सामको लागशिल्ल्यान पळयिल्ल्यान म्हाका ही कविता खूप आवडटाली जांव येता. ह्या परब मास्तरां खातीर मुखार म्हाका मराठी भाशेंतल्या साहित्याची आनी चड करुन मराठी कवितेची आवड निर्माण जाली.
उप्रांत पांचवे यत्ते खातीर मडगांवच्या पोप्युलार हायस्कुलांत प्रवेस घेतलो. थंय धावी मेरेन कवितेच्या बाबतींत कांय घडलें नां. पूण अकरावे यत्तेंत मात हें सगळें बदलून गेलें. अकरावी यत्तेक आमकां इंग्लिश कविता शिकोवपाक आसले पोप्युलार हायस्कुलाचे प्रिंसिपॉल स. सदानंद नायक उर्फ़ सोदूबाब! सोदूबाबाचें तें भारदस्त व्यक्तीमत्व, गोंयच्या घरंदाज जमिनदाराभशेन तांचो तो पेहराव, आमकां तांचे बद्दल भंय आनी आदरूय निर्माण करतालो.
सोदूबाब वर्गांत कवितेचें पुस्तक घेवन येताले. पूण ताणीं पुस्तक उघडून कविता शिकयली अशें केन्नाच जालें नां. सगळ्यो कविता तोंड पाठ! पाठ्य पुस्तकांत आशिल्ल्योच कविता न्हय तर त्या कवींच्यो साबार कविताय तांकां तोंडपाठ आसल्यो. कविता शिकयतनां ते दरेका इंग्लिश उतराचो, मागीर दरेका वळीचो आनी मागीर प्रत्येक कडव्याचो कोंकणींत अर्थ सांगताले. तीं कोंकणी उतरां त्या इंग्लिश उतरांक मुदयेर थिक कशीं बसतालीं. मागीर तीं कोंकणीं उतरां घालून म्हणी, वाक्प्रचार, इंग्लिशींतल्या त्या उतरांचे समान अर्थी शब्द हें सगळें सांगताले. आयज लेगीत त्यो कविता परत वाचतनां सोदूबाबांचो तो चेरो दोळ्या मुखार येता. ताणीं शिकयिल्ल्यो विलियम वर्डस्वर्थ हांची ‘सोलिटरी रिपर’ ही कविता, रॉबर्ट ब्रावनिंग हांची ‘दि पेट्रिअट’ ही कविता आनी तांतल्यो त्यो ‘धस आय एंटर, धस आय गो’ ह्यो वळी, ‘होम दे ब्रॉट हर वॉरिअर डॅड’ ही आल्फ़्रेड लॉर्ड टेनिसन हांची कविता आनी तांतल्यो त्यो ‘शी शुड विप ओर शी विल डाय’ ह्यो वळी वा तांचीच ‘चार्ज ऑफ़ लायट ब्रिगेड’ ही कविता तांच्या कोंकणी अर्थासैत आयज मेरेन याद आसात. सोदूबाबाखातीरच फ़ुडाराक म्हाका इंग्लिश साहित्याची आवड निर्माण जाली. अकरावे यत्तेच्या निमण्या दिसा हांव तांची याद म्हण ऑटोग्राफ़ मागपाक गेलों तेन्ना ताणीं म्हाका ऑटोग्राफ़ बुकाचेर आल्फ़्रेड लोर्ड टेनिसन हांच्या ‘रिंग आवट वायल्ड बॅल्सऽ ह्या कवितेंतल्यो ‘रिंग आवट दी ओल्ड रिंग इन दी न्यु…’ ह्यो ओळी बरोवन दिल्यो आनी तो ऑटोग्राफ़ बुक आजून हांवे सांबाळून दवरला.
उप्रांत चौगुले कॉलेजींत विज्ञान शाखेंत हांवे प्रवेस घेतलो आनी हिंदी ही दुसरी भास म्हण घेतली. आनी थंय म्हाका म्हज्या नशिबान प्रो. राम यश मिश्र आनी प्रो. शेख हे हिंदींतले विद्वान प्रोफ़ेसर मेळ्ळे. तांणी म्हाका हिंदी साहित्याचीच न्हय तर हिंदी कवितांचीय आवड लायली. तांणी आमकां रामधारी सिंग ‘निरालाऽ, सुर्यकांत त्रिपाठी ‘दिनकर’, सुमित्रानंदन पंत, हरिवंशराय बच्चन हांच्यो कविता शिकयल्यो. त्यो आयज लेगीत याद आसात.
आयज फ़ाटल्यान वळून पळयतनां म्हाका साहित्याची आवड आनी चड करुन कवितेची आवड लावपी ह्या गुरुजनांची याद जाता. हांचेच खातीर हांव मराठी, इंग्लिश आनी हिंदी भाशेंतल्या बऱ्यांतल्या बऱ्या साहित्याचो आस्वाद घेवंक शकलों.
सखाराम शेणवी बोरकार
9923306751
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
