म्हान अभिनेतो गुरूदत्त

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

अंदुंचो हो ताचो शंबरावो जल्मदीस. गुरदत्ताचे शंबरावे जयंती निमतान तांची याद करपाक हो लेख.

हिंदी फिल्म मळार एक म्हालगडो नट, दिग्दर्शक आनी निर्मातो गुरूदत्त हाचो जल्मदीस हालींच (9 जुलय) जालो. थोड्याच काळांत ताणें हिंदी फिल्म मळार आपलें नांव अमर केलें. अंदूंचो हो ताचो शंबरावो जल्मदीस. गुरूदत्ताच्या शंबरावे जयंतीच्या निमतान तांची याद करपाक हो लेख बरयन दिसलो.
गुरूदत्त जिवो आसतना लेगीत हिंदी फिल्म मळार एक आख्यायिका थारिल्लो. आयज लेगीत ताचें नांव येता तेन्ना ताच्या कलात्मक चित्रपटांची याद जाता, मागीर ती चौहदवी का चाँद आसूं वा कागज के फूल, सीआयडी वा मिस्ट अॅण्ड मिसेस 55 वा आरपार, प्यासा. ताच्या दरेका चित्रपटांत आनी चित्रपटांतल्या दर एका दृश्यांत कलाकुसर दिसता. चित्रपट कलात्मक आसले तरी ताच्या चित्रपटांक प्रेक्षकांची पयली निवड आशिल्ली, हाका लागून ताका कलात्मकताय आनी वेवसायीकपण हांचे मदीं सुवर्णमध्य सोदून काडपी संवेदनशील निर्मातो-दिग्दर्शक अशें म्हण्टात. वयर सांगिल्ले सगळे चित्रपट हिंदी फिल्म मळार मार्गदर्शक थारल्यात. आयज लेगीत फिल्म आनी दूरचित्रवाणी संस्थेंत शिकपी विद्यार्थ्यांक हे चित्रपट दाखयतात.
ताचो दरेक सिनेमा समीक्षकांनी वाखाणलो पूण प्रेक्षकांनी ते माथ्यार घेतले. साहिब बीबी और गुलाम ह्या चित्रपटाक राष्ट्रपती भांगरा पदक लेगीत मेळ्ळां. ह्या सिनेमांतलीं गितांय लोकप्रिय जालीं. आयज पसून तांची लोकप्रियता आसा. मागीर ये रात ये चांदनी फिर कहा… बाबूजी धीरे चलना…. सीआयडींतलीं सगळीं गितां लोकप्रिय जालीं. आंखो ही आंखो में ईशारा हो गया… लेके पहला पहला प्यार… ये दिल है मुश्किल जिना यहाँ, जाने वो कैसे लोग थे, वकत ने किया क्या हँसी सीतम, चौधवी का चांद हो या आफताब हो, ना जाओ सैय्या छुडाके बैयाँ…. ताच्या फिल्मांतलीं सगळीं गितां म्होंवाळ आशिल्लीं, देखून तीं लोकप्रिय जालीं. फकत गितां न्हय तर ताच्या चित्रपटांतले संवादूय लोकप्रिय जाले. गुरूदत्ताचेर बंगाली साहित्याचो आनी विचारांचो बरोच प्रभाव पडलो आनी तो ताच्या चित्रपटांतल्यानय दिसून येता.
ताचो जल्म 9 जुलय 1925 दिसा बेंगळुरू हांगा जालो. ताचें खरे नांव वसंत शिवकुमार पडुकोण. ताची मातृभाशा कोंकणी. जल्म बेंगळुरूंत आसलो तरी ताचें भुरगेपण अस्तंत बंगालांतल्या भवानीपूर शारांत गेलें. अर्थीक स्थिती इबाडिल्ल्यान ताणें फकत मॅट्रीक मेरेन शिक्षण घेतलें. उपरांत तो पुण्या आयलो. थंय ताका प्रभात हे नामनेचे चित्रपट कंपनींत सहाय्यक दिग्दर्शक आनी नृत्य दिग्दर्शक म्हणून नोकरी मेळ्ळी. थंयच ताची देव आनंदाची भेट जाली. वळख इश्टागतींत रुपांतरीत जाली आनी उपरांत ही इश्टागत इतली घट जाली की दोगांयनी आपल्या सिनेमांत एकामेकांक संद दिली. देव आनंदाचो बाजी आनी जाल हो चित्रपट गुरू दत्त हाणें दिग्दर्शीत केल्लो, जाल्यार गुरू दत्तान तयार केल्ल्या सीआयडी ह्या चित्रपटांत देव आनंद हो नायक आशिल्लो.
गुरूदत्ताक बाजी फिल्माच्या सेटांचेर बंगाली गायिका गीता रॉय मेळ्ळी. वळख मोगांत रुपांतरीत जाली. तांचें लग्न जालें. तांकां तीन भुरगीं जालीं, पूण उपरांत ल्हान ल्हान कारणांक लागून वाद जावंक लागले. दिसपट्टे वाद टाळपा खातीर गीता रॉय भुरग्यां वांगडा घर सोडून वेगळी रावपाक लागली. मजगतीं, गुरू दत्त वहीदा रहमानाक लागीं गेल्लो अशें म्हण्टात, पूण वहीदाक आपली कारकीर्द फुडें व्हरपाची इत्सा आशिल्ल्यान ती ह्या नात्यांत घुस्पली ना. ह्या सगळ्या कारणांक लागून गुरूदत्त निरशेवणेंत गेलो.
9 ऑक्टोबर 1964 दिसा ताची घरकान्न गीता रॉय भुरग्यां सयत ताका मेळपाक येवपाची आशिल्ली, पूण ती आयली ना. गुरू दत्तान ते रातीं न्हिदेच्यो गुळयो घेतल्यो, अशें म्हणटात. ताका हॉस्पिटलांत दाखल केलो पूण दुसऱ्या दिसा 10 ऑक्टोबर तो संवसाराक अंतरलो. तेन्ना ताची पिराय फक्त 39 वर्सां आशिल्ली. नामनेचो कवी कैफी आझमी हाणें ताच्या मरणा उपरांत बरयलें
रहनेको सदा दहरमे आता नही कोई
तुम जैसे गये वैसे जाता नहीं कोई
एक बार तो मौत भी घबरा गई होगी
यू मौत को सिने से लगाता नहीं कोई

श्याम ठाणेदार
9922546295