भांगरभूंय | प्रतिनिधी
पुराय गोंयांत धिरयांचेर कायद्यान बंदी आसा. मात अदींमदीं त्यो चालू आसतात. फक्त दक्षीण गोंयांतूच न्हय, तर उत्तर गोंयांतूय त्यो ‘गुपचूप’ जातात. तरीय शेंकड्यांनी लोक थंय हाजीर आसतात. सरकारी यंत्रणांक लिपोवन लोकांक व्हाॅट्सअॅपाचेर आमंत्रणां धाडटात आसतले. फाटल्या कांय म्हयन्यांनी धिरयो चलतना बैल, रेडो आबूज जावन लोक जखमी जाल्यात. एकलो मेला पसून. बैलूय मरपाची घडणूक घडल्या. आयोजकांक अटक जाता, पूण मुखार कितें जाता तें कोणाक कळना. ह्यो धिरयो कायदेशीर करच्यो, अशी बऱ्याच लोकांची मागणी आसा. आमी जनावरांचो छळ करीनात, तांकां भुरग्यां प्रमाण सांबाळटात, असो आयोजकांचो दावो. तर जनावरांचो छळ जाता म्हूण त्यो सुरु करच्यो न्हय, अशी मागणी विरोधक करतात.
देशभरांत रेडे, बैलांचे खेळ जातात. महाराष्ट्रांत बैलगाड्यांची शर्यत, तर कर्नाटकांत ल्हान नांगराचेर उबो रावन बैलाक धांवडावपाची शर्यत जाता. तामिळनाडूंत जलिकट्टू नांवाचो धिरयां परसूय भिरांकूळ खेळ जाता, बैलाक गर्देंत सोडप आनी ताका मुखार वचपाक दिवप ना. हातूंत लोक जखमी जातात. ताचेर 2014 त बंदी घाल्ली, मात तो संस्कृतायेचो एक वांटो अशें सांगून तामिळनाडू सरकारान 2017 त कायद्यांत दुरुस्ती केली आनी सणाच्या वेळार कांय नेमां सयत ताका परवानगी दिली. सर्वोच्च न्यायालयानूय उपरांत हे बदल वैध थारयले. गोंयांत बैल, रेड्यांच्या धिरयांक पुर्तुगेजांनी सुरवात केली अशें म्हणटात. घडये स्पेनाच्या बूल फायटा वयल्यान त्यो सुरू जाल्यात आसतल्यो. थंय एकलो मनीस बैलाक खेळयता. मात हांगा बैल बैला वांगडाच झगडटा. सुरवातेक फक्त मनोरंजन, वेळ पासार करपाक फेस्ता वेळार धिरयो जाताल्यो. मात आतां ताका जुगाराचें स्वरुप आयलां. लोक हजारांनी रुपयांच्यो पैजो लायतात. मोनजातींचेर अत्याचार करप कायद्यान गुन्यांव, ताका लागून गोंय हायकोर्टान 1996 त धिरयांचेर बंदी घाली. उपरांत सर्वोच्च न्यायालयानूय ती कायम केली. तरीय बेकायदेशीर आशिल्ल्यो धिरयो गोंयांत जातात. कांय खासदारांनी आपूण धिरयांक परवानगी मेळोवन दितलों, अशीं आस्वासनांय अदींमदीं दिल्यांत. पूण अजून कांय जावंक ना.
बेताळभाटीं बैलाक मरण आयिल्ल्यान फाटीं एकल्याक अटक जाल्ली. दुसऱ्या आड गुन्यांव दाखल केल्लो. काल माजोड्ड्यां धिरयां वेळार एकल्याक मरण आयिल्ल्याचें कळटा. तर चवग जाण जखमी जाल्यात. कोलवें पुलिशेन गुन्यांव नोंद केला. सरकारी यंत्रणेन धिरयो बंद करपाक झुजा पांवड्याचेर उपाय केल्यात, कायदे केल्यात, समित्यो नेमल्यात. मात तरीय दोंगरा वयल्या सड्यार, शेतांनी धिरयो जातात. पुलिसांकूय लोकांच्या चेपणा मुखार कांय करपाक मेळना. हें सरकाराकूच दिल्लें आव्हान जालें. धिरयांक आळाबंद येवचो म्हूण बैल, रेड्याक मायक्रोचिप्स बसोवप सक्तीचें केल्लें. नेम मोडल्यार 50 हजारांचो दंड दिवपाची शिटकावणी दिल्ली. मात कांय परिमाण दिसलो ना. कारण आतां बेकायदेशीर कामां करपी सगल्यांकूच कायद्याचो भंय दिसना जाला. स्पेनांत रेड्या- पाड्यांचो खेळ जाता, तेन्ना खेळपी सोडल्यार प्रेक्षकांक दुखापत जायना. बैलान लोकां मदीं उडी मारल्यारूच कितें तें जावपाचें. मात गोंयांतल्या धिरयांनी बैल, लोक मरप, जखमी जावप, अश्यो घडणुको जावपाक लागल्यात. समजा, फाल्यां धिरयो कायदेशीर जाल्यो जाल्यार हें अशेंच चलतलें?
धिरयो म्हणल्यार गोंयची वळख. ती आमची परंपरा असो दावो समर्थक करतात. परंपरा, रिती ह्यो मोडपा खातीरुच आसतात. मागीर ही हिंसक परंपरा मोडप चड कठीण? मोनजातीचेर हे अत्याचार न्हय? हो खेळ फक्त मनोरंजना खातीर जाल्यार लोक पैजो कित्याक लायतात? विरोधकांच्या मता प्रमाण, ही मोनजाती आड हिंसा. दुसऱ्या बैला कडल्यान जखमी जाल्यार, मोडल्यार जनावराक बरोच काळ हाल सोंसचे पडटात. धिरयो समर्थकांनी हाचोय विचार करपाक नाका?
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
