भांगरभूंय | प्रतिनिधी
इगर्जेचो पाद्री बारीक दुयेंसाक लागून मडगांवच्या हॉस्पिटलांत दाखल आशिल्लो. देखून पाद्रविगार कायतान ताची खबर घेवन इगर्जेत निकतोच पाविल्लो. इतल्यान ताका ताच्या मोबायलाचेर कांसावले सावन फोन आयलो. फोनाचेर मिंगेल उलयतालो. ताची खबर आयकून पाद्री कायतान दुखेस्त जालो.
साश्टींतल्या कांसावले गांवांत चाळीस वर्सांच्या तरणाट्याक बैलान शिंगां तोपून अपघाती मरण आयिल्लें. रॅमी हो तरणाटो बैलांक गोठ्यांत खावड घालतना बैलान हल्लो केलो. देखून ताका मरण आयलें अशी कागाळ घरच्यांनी केल्ली. पुलिसांनी सैमीक मरण म्हूण कागाळीची नोंद करून फुडलो तपास सुरू केल्लो. ताची कूड बांबोळेच्या मड्या कुडींत तपासणेक हाडिल्ली. पुलिसांचे वतीन पुलीस निरिक्षक रमेश सावंत ही केस हाताळटालो. डॅड बॉडीच्या हड्ड्याक आनी तकलेचे फाटले सुवातेर मार सांपडिल्लो. तेन्ना कांय प्रस्न उबे जाल्ले. देखून केस अदीक घुस्पल्ली. गांवच्या एका पंगडान रॅमीची कूड ताच्या घराब्याक दिवपाची मागणीं केल्ली. सुमार चार दिसांनी ताची कूड घराब्याच्या सुवादीन केल्ली. पांच दिसां उपरांत सकाळीं मरणाचें मीस दवरिल्लें.
‘मरण कोणाकूच चुकना, संवसारांत जल्माक आयिल्लो दर एक मनीस मरताच. मरणावरीं आमकां दुख्ख जाता खरें. पूण ख्रिस्ती नदरेन पळयल्यार मरण आमकां एक समारंभ कसो आसा. हें सत वळखून घेवंक आमकां हे मागण्याचे रितींत आदार मागूं या.”…
पाद्र कायतान मिरांद हांणी मरणाच्या मिसाक सुरवात केल्ली. इगर्जेंत पयलेच फावट पुलिसांचो पंगड मरणाक आयिल्लो. इगर्जेचे उजवे वटेन पुलिसांची जीप थारिल्ली. रॅमीच्या केसीचो कितेंय सुगावो मेळटलो, हे आशेन पुलीस निरिक्षक चवकशी करपाक आयिल्ले. पुलिसांची जीप इगर्जे सामकार पळोवन कांय जाण भिरांतेन पुलिसांक पळयताले. ते आपले मदींच भासाभास करताले. ‘ साकिस्तांवाक मीस ना, कुंभाराक मडकी धड ना’, हे म्हणी भशेन तांची गत जाल्ली. मीस आदींच सुरू जाल्लें, देखून रमेशाक कायतान पाद्रीची भेट घेवंक मेळूंक ना. तेन्ना तांणी भायरूच रावपाचें पसंद केलें. रमेशान जीपींतल्यान देंवून एक सिगरेट पेटयली. सिगाराची डीप कीक घेवन, परतून रेमीचो उगडास काडलो. कांय प्रस्नांच्यो जापो अजून मेळपाची आस्त आसली. पयर जाल्ल्या जम्याच्या बसकेचो व्हिडीयो बरोच मोबायलार व्हायरल जाल्लो. तो पळोवंक ते परतून जिपींत बसले.
“ म्हज्या गांवच्या भावांनो, रेडे पाडे झगडटात तेन्ना झाडांचेर काळ येता. तशी गत आमची जाल्या. तरीय तुमी जनावरांच्या मोग्यांनी धिरयांचो विरोध करपाक जमात आपयल्या. हांव सुकूर पिंटो, धिरयांत गेलोले रेडे पाडे मदींच कृरतायेन झगडीं मारतात. तेतूं मदेकात काल झुजांतल्या चाळवल्ल्या एका बैलान उदकांत न्हावतोल्या तेगां रशियन अस्तुऱ्यांच्या पांयांक शिंगां तोपून रक्तबंबाळ केले. तशेंच हालींच एका धिरयांक गेलोले कडें एकलो रॅमी नांवाचो तरणाटो मरणाक पावलो. सुकूरान सांगलें.
“ हय, सारकें तरूय सुकूर बाब, आमकां धिरयो जाय. आमी लेगीत धिरयांचे मोगी.पूण कायद्याचे फास्केंत रावन धिरयो करतना जतनाय घेवंक जाय काय नाका. बाबूश उलयलो.
“ पूण सुकूर बाब, कितें?.. मदींच पडिल्लो दांत कसो बाबुशान पचकायलें.
“ पूण कितें?” तें खोलायेन सांग मरे ! तुजें मत गोमल्यार विचार करूं येता.
“ सुकूर बाब, ह्या धिरयांक कोणेंच आडमेळी हाडना जावंक. आदींच साबार सरकारी जावंय अधिकाऱ्यांच्या हातांक दुडवांची ग्रीस लावची पडटा. तातूंत पुलीस भावय फाटीं नात. ताच्या ह्या विधानाक सगल्यांनी उक्त्या मनान ताळयांनीच
येवकार दिलो. इतल्यान एकलो तरणाटो त्या सभेंतल्यान तीर कसो सुटोवन उबो रावन म्हणपाक लागलो…
“ हांव सावीयो कोता. त्या रगताक चाळवोलेल्या बैलाचो प्रस्न आजून सुटावो जावंक ना. आनीक इतलो वेळ कोणा मांयची XX…उलयतात”. सणसणींत कास्ताक गाळ घालून म्हणलें.
“ चय सावीयो बाब, मदींच ताका थांबयत सुकूरान म्हणलें. पुर्तूगेज काळा सावन गोंयांत ख्रिस्ती आनी हिंदू लोकांची फेस्तां तशेंच जात्रां निमतान बैलांच्यो झुजांचीं परंपरा आसा”.
“ तुजी परंपरा मारली. झक्क ! हे परंपरेक आमचो विरोध ना पूण त्या बैलाची कत्तल करूंक जाय. नातर…”
“ बरें आसा बाब, तुज्या प्रस्नार आमचो विचार जातलो अशें उतर दिता. पूण वायट दिसता तें अशें, ‘ बैलाचे चटके आनी मरणाचे आठेविठे एक सारके’, अशें आदले आमचे जाणटेले सांगताले. खूब सोंपें जाता लोकांक बदनाम करूंक. फाल्यां तो व्हिडीयो केन्नाय तांची फामिलीचे वांगडी चोयतले. तेन्ना तें चित्र घातोक आसतलें. अश्यो गांवच्यो खबरी वाऱ्यार घालच्यो न्हय ” म्हण पंचान रडत सांगलें. कुशींत आशिल्ल्या पुलीस हवालदार फ्रान्सिकाच्यान कशेंच रावंक वोंगी नज जालें. आपूणय बरो सिआयडी आसा हें ताच्या रमेश सायबाक दाखोवपाक, सायबाची मान्यताय घेवन आपले अणभव शॅर केले.
… जेन्ना रॅमीची खबर रॉजमारीक समजली. तेन्ना तिचे मन सांडलोल्याचें मन बारा कडेन आसता तशी तिची गत जाल्ली. तिका पयले सुवातेर अजाप जालें. रॅमी हो तिचो पूत नासलो. तरूय तिचो जीव ताचेर आसलो. बैलान शींग मारून रॅमीचो घात केल्लो असो बोवाळ सगळो गांवभर जाल्लो. एक जीव गेल्लो खरो पूण दुसरो जीव दिल्लो तिका नाकाशिल्लो. ते रातीं रॉजमारी खूब रडलें कित्या पासत बैलाक आमी धिरयो खेळपाक घातलो? अशें तिका दुख्ख जाल्लें. गांवचे एके पॉलिटीकल मस्सल पॉवर फुडाऱ्यान, ही केस बेगोबेग बंद करपाचें चेंपण पुलीसांचेर हाडिल्लें. तशेंच रॉजमारीच्या तोंडांत टेप मारूंक धा लाख दुडवांचें पेटूल दिल्लें. पूण सांगाताक त्या बैलाची बळी दिवपाचें उतर मागिल्लें. ते रातीं पुराय रातभर रॉजमारीक दोळो लागलो ना. सकाळीं वेगींच उठून ती गोठ्यांत गेली. सगल्यांक पेंड आनी खावड तिणें घाली. हरशीं हीं सगळीं तिची कामां तिचो पोसको पूत रॅमीच करतालो. पूण आयज ती स्वता जावन वेगीं उठून कामाक लागिल्ली. तिच्या गोठ्या कुशीक एक बांय आशिल्ली. तिचें थंडगार उदक काडून ती गोरवांक आदीं घालताली. पूण तिणें तें बांयचें उदक ओडून काडपाचें मुजरत टाळ्ळें. सोमतेंच नळाच्या पायपान उदक सोडलें. कांय वेंचीक जनावरां उदक पियेलीं. पूण तिच्या मोगाच्या बैल राजान, कसल्याच खावडीक तोंड घालूंक नासलें. सगळीं जनावरां खावडीचीं रंवथ करतालीं. रॉजमारीक अजाप जालें. फाटलें चार दीस म्हजो पोर उपाशीं आसा. रॉजमारीचे दोळे दुख्खांनी भरिल्ले..
“हांवें तुज्या पुताचो घात करूंक ना गे मांय !… शींग मारलां तें दुसऱ्या बैलान. तो पंच घातकी जावन आसा. गांव तुमचो दुस्मान, न्हय हांव मांय.जमता जाल्यार म्हाका साल्वार कर !” अशें कितें तरी बैल सांगूंक सोदतालो. पूण जात मोनी मनजात, मनशाची भास कितें उलतली?..”
“ख्यास्ती फुडें रावो येत पूण धास्ती फुडें रावो नेजो रे पुता म्हज्या!. हांव जाणा पुता, तूं आमचो पोसलेलो पूत. आमचोच घात करचो ना. ‘खालोल्या पानार हळशीक करपी तुजी जात न्हूय!.. आयज एक पूत आमी सांडला.तुका हांव केशेंच कापूंक दिवचें ना. पयलींच आमचो घोव म्हाका सोडून गेला. उपरांत रॅमी उठोन गेलो आनीक आतां”… रडत रॉजमारी बैलाचे सरीं गेलें. बारीकसाणीन ताची शिंगां नियाळलीं. खंयच रगत वा जख्मेची निशाणी शिंगांक नासली. मागीर तुजेर हो श्राप कित्या पासत? कसलें बगलांट हें ?..” बैलाच्या दोळ्यांतल्यान दुकांच्यो धारो व्हांवताल्यो.
“ फोरेंच तूं गुन्यांवकारी ना राजा म्हज्या.” तिणें घट्ट वेंग बैलाक मारली. कांय खीण ताका पोशेत-पोशेत सांगलें.
“तुजो जीव घेवपाक उठल्यात रे ते लोक, अशें म्हुणटात, मेलोल्या बराबर कोण मरना. तुका मारूंक आनी खांवंक दिवचें ना. म्हजो जीव आसा, तो मेरेन तुजी राखण करतलीं. सांगें गांवांत म्हजो भाव कायतू रावता. थिंगां धाडपाची वेवस्था करतां हांव तुका. ‘ बरीं फुलां फूंय सांते भायर वचनांत, बरीं फुलां सांते भायर वचनांत’, तसो तूं!…
फ्रासिंसाची गुपीत खबर सांगून सोंपिल्ली. सगल्यांनी ताची फाट थापटिल्ली. रमेश खूब संवेदनशील जालो. पाद्रीचो शेर्मांव सोंपत आयिल्लो?…
“रॅमी हो एक देव – धर्मिश्ट मनीस आसलो. दर आयताराक तो इगर्जे निमण्या बांकार मीसा वेळार रोजराकोंत घेवन बसतालो. सदांच ताचे दोळे वेदीचेर ख्रिस्ताच्या खुर्सार मारलोल्या प्रतिमेचेर थिरावल्ले आसताले. एक शेगुणी मनीस आमचे मदें ना जालो. देखून दुख्ख भोगता.”
जेजू म्हणटा, “ पुर्नोजिवंतपण आनी जिवीत हांवूंच. जीं कोण म्हजेर भावार्थ दवरतात. तीं मेलींय जाल्यार जिवीं आसतोलीं. आमचो भाव हो रॅमी हो सत आपल्या काळजान बाळगून, भावार्थान जियेलो. होच भरवंसो आयज आमी ताचे फामिलीक मागूं या. रॅमी आमच्या भावाक, जेजूक रूप पळोवंक आनी सर्गीच्या सुखांत वांटो घेवंक फावो कर म्हण मागूं या. समेस्तांक तुजी कृपा फावो कर. आमेन !… पाद्रीन शेवटाक मागणीं करून मर्णाचें आपलें मीस सोंपयिल्लें. उपरांत इगर्जेंत दवरिल्ल्या रॅमीचे कुडीचें निमाणें दर्शन घेतलें. आनीक रॅमीची कूड शिमतेरींत हाडली. ना म्हणल्यार पयलेच खेपे काश्यांव खूब जड जाल्लो. हें तो काश्यांव उबारतल्या लोकांक कळटालें. आपल्याच चिंतनांनी घुस्पल्ल्या रमेशाक केन्ना मीस काबार जावन मडें घेवन, तीं शिमतेरींत पावलीं तें कळ्ळेंच ना. पाद्र विगाराच्या प्रार्थनेन ताका सामको वर्तमानांत जागो केल्लो. चर्चींतल्या एका धर्म गुरून धर्मीक गायनांक सुरवात केल्ली. सगळे लोक दुख्ख घेवन ताचे वांगडा शिमतेरींत गेल्ले. पाद्रीच्या आशिर्वादा उपरांत लोकांनी रॅमीचो काश्यांव उबारून फोंडांत घातलो.
मेलोलें मडें उज्याक भियेना? तसो सासणाची सुस्त रॅमी न्हिदिल्लो. लोकांनी रिती रिवाजा प्रमाणें फोंडाचेर मूठभर मातयेचो गाळ उडयत लोक फाटीं सरले. कांय जाण घरा वचूंक भायर सरले. इतल्यांत रमेशान पेद्या कडेन मुखार येवन मूठभर माती हातांत घेतली. आनीक तो मुखार सरलो. धडेर रावन रमेशान पुराय काश्यांव नियाळ्ळो. रॅमीच्या काश्यांवाचेर खर नदर भोंवडायली. कांय खीण रमेशाक आपल्या दोळ्यांचेर विश्वास बसलो ना. रॅमीच्या काश्यांवाचे सुवातेर ताका एका बैलाचें मडें दिसलें. हातांत आशिल्ली मूठभर माती घेवन रॅमीच्या काश्यांवाचेर घो करून कोसळ्ळो !…
विशाल सिनाय खांडेपारकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
