मुक्त विचारांची जनरेशन झी

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

बदलत्या आधुनीक समाजीक परिस्थितीक लागून कांय नकारात्मक गूण तांच्या जिवीत पद्दतींत दिसून येतात. इंस्टाग्राम, ट्वीटर, स्नॅपचॅट सारकेल्या ल्हान-ल्हान म्हणल्यार

विंगड विंगड काल खंडांत जल्मल्ल्या पिळगेक आपापल्या काळांत कसले ना कसले तरेच्या समस्यांक फुडो करचोच पडटा. 1997 ते 2012 ह्या काळांत जल्मल्ली जनरेशन झी पिळगी ही सद्या 12 ते 25 पिराये मदलीं सगळ्यांत तरणाटी पिळगी. तांकां नेटान जावपी तंत्रीक उदरगत, समाजीक बदल, अर्थीक अस्थिरताय, शिक्षणीक दबाव,सोशल मिडिया, बेभंरवश्याची नोकरी बाजारपेठ आनी जागतीक प्रस्नांचो प्रभाव आशिल्ल्या आव्हानांचो फुडो करचो पडिल्ल्यान तांच्या जिणेंत प्रचंड उलथापालथ घडल्या वा घडटा.
समाजीक मानसशास्त्रज्ञान केल्ल्या संशोधनांत अशें दिसून आयलां की ’जेन झी’ ही पिळगी सगळ्या पिळग्यां परस चड उदासीन, चिंतेस्त, एकसूरी आनी आळशी पिळगी. तांचे मदीं 42% नैराश्य, 53% अस्वस्थताय वा चिंता आनी 57% ताण-तणाव दिसून आयला. तेभायर बायपोलर विकार, ओसीडी आनी ट्रॉमेटीक विकार अशे वाडटे मानसीक विकारय तांचे मदीं दिसून आयल्यात.
जेन झी पिळगी तशी घडपा फाटल्यानचीं कांय कारणां म्हळ्यार –

• अर्थीक अनिश्चितताय – कोवीड महामारीच्या काळांत वा उपरांत आनी ऑटोमेशन जाल्ल्या नोकरी बाजारपेठेंत प्रवेश करतना नोकरी मेळपाक खर सर्त आशिल्ल्यान ’जेन झी’क नोकरेंत थीरताय आनी सुरक्षीतताय ना. शिक्षणीक अभ्यासक्रम आनी उद्देगीक गरजां मदीं फरक आशिल्ल्यान खास करून भारतांत जायत्या पदवीधरांक नोकरी बाजारपेठे खातीर उण्यो संद्यो मेळटात.भारताची अर्थवेवस्था वाडत आसून लेगीत बेकारीचें प्रमाण चड आनी नोकऱ्यांचो उणाव हे म्हत्वाचे प्रस्न जेन झी पिळगेक सतायतात.
• मानसीक भलायकेच्यो समस्या- शिक्षणीक दबाव, सोशल मिडियाचो प्रभाव आनी अनिश्चीत फुडाराक लागून जावपी ताणा खातीर चिंता आनी उदासीनताय हे सारक्या मानसीक भलायकेच्यो समस्या चड प्रमाणांत निर्माण जाल्यात. सोशल मिडिया आनी स्मार्टफोनाचो चड वापर जाल्ल्यान ताचे वेसन जावन न्हीद खंडीत जावप आनी सामाजीक संवाद उणो जावप हे सारकेल्यो समस्या उप्रासल्यात. सोशल मिडिया अवास्तव मापदंड तयार करता जे खातीर जेन झी पिळगे मदीं उणो आत्मविस्वास आनी स्व-प्रतिमा सारकेले मानसीक भलायकेचे प्रस्न उप्रासल्यात. जागतीक खबरो आनी सोशल मिडिया वरवीं नकारात्मक गजालीं कडेन सतत संपर्क आयिल्ल्यान ’बर्न आउट’ जावपाची शक्यता हे पिळगेंत चड आसा.
• परंपारीक विरुद्ध आधुनीक दबाव- पारंपरीक कुटुंबीक मुल्यां वा अपेक्षा आनी आधुनीक सामाजीक अपेक्षांचो दबाव हांचे मदीं समतोल दवरप आव्हानात्मक आशिल्ल्यान जेन झी पिळगेची कोंडी जाता.
• काम आनी दिसपट्टे जीणेचो असमतोल – प्रचंड वाडिल्ले म्हारगायेक लागून, अर्थीक गरजो भागोवपा खातीर ह्या पिळगेंतलीं कांय जाणां चड वरां काम करतात वा कामावेल्यान घरा येतकच लेगीत रातची पार्ट टायम नोकरी करतात, तशेंच मल्टीनेशनल कंपन्यानी रातची शिफ्ट आशिल्ल्यान तांच्या जीणेंत काम आनी दिसपट्टी हांचो समतोल बिघडटा.
  बदलत्या आधुनीक समाजीक परिस्थितीक लागून कांय नकारात्मक गूण तांच्या जिवीत पद्दतींत दिसून येतात. इंस्टाग्राम, ट्वीटर, स्नॅपचॅट सारकेल्या ल्हान-ल्हान म्हणल्यार 1 मिनीटभर विडीओ चलोवपी सोशल मिडिया प्लॅटफॉर्माक लागून तांचो अवधान काळ सरासरी फकत 8 सेकंड इतलोच जाला. ते परस चड काळ तांका एका विशयाचे लक्ष केंद्रीत करूंक अडचणीचे जाता. हाचो परिणाम तांच्या शिक्षणीक गुणवत्तेचेर जाता. चड काळ सोशल मिडियाचेर आशिल्ल्यान जायते जाणांक सामोरा-सामोर संवाद सादप कुस्तार पडटा. ते खातीर तांचो इश्ट-परिवार डिजिटल चड आनी वास्तवीक वा प्रत्यक्षांत उणो आसता. कंटेट आनी म्हायतीचे अति-वजें तकलेर घेवन भोंवपी जेन झी पिळगेची दृढ विस्वास पद्दती, समजुती वा धारणा निर्मीतीच सारकी जायनाशिल्ल्यान ते गोंदळिल्ले स्थितींत जियेतात. देव, धर्म, अध्यात्म, विचार, तत्वगिन्यान, भलायकी हांचो सोशल मिडियाचेर इतलो भडिमार जाता की खरें आनी फट हाचे मदीं फरक करपाची तांची क्षमता उणी जाल्या. जायते फावट तांच्या आदल्या पिळगेन म्हणल्यार पालकांनीं तांकां घर, गाडी आनी घरांतलीं हेर उपकरणांची तजवीज केल्ली आशिल्ल्यान आनी घरांत अर्थीक सुबत्ता आशिल्ल्यान, नोकरी वेवसाय करपांत तांकां व्हडशी रुची दिसना, आनी जिणेंत करपासारकें काय दिसनाशिल्ल्यान, ध्येयहीन जीणेक लागून ते सोरो- सिगरेट आनी घुंवळीच्या नशेंत आपली जीण काबार करतात.
  भारतांत पोर्न इंडस्ट्री 45 हजार कोटी रुपयांची आसून, पोर्न कंटेट पळोवपांत भारत संवसारांत तिसऱ्या सुवातेर आसा. इंटरनेटाचेर पोर्न कंटेट, वेब सिरीज पळोवन, जेन झी मदीं केज्युअल सेक्स, हुकप्स आनी सिच्युएशनशीप, फ्रेन्ड्स विथ बेनेफीट, बेन्चींग अशी नवी उतरावळ आनी प्रकार अस्तित्वांत आयल्यात. तांकां अर्थपूर्ण नातेंसंबंद जुळोवपाक आनी लग्न जावन संवसार मांडपातूंय चडशें स्वारस्य आसना. तांच्या मदीं कसल्याच झंझटा बगर स्वतंत्र जीण जगपाची उमेद दिसून येता.
  सोशल मिडियाचेर मुल्यहीन विचार आनी विशय घेवन विडीओ करपी आनी कूल दिसपाक सिगरेट ओडप, स्पीडीन बायक वा गाडी चलोवप, दुसऱ्यांची टिंगला उडोवपा सारकेली कृती करपी इन्फ्लुएन्सरांक, जेन झी आपले आयडल मानून तांच्याच पावलार पावल घालून चलतात. फेक इन्फ्लुएन्सर आनी व्लॉगर हाच्या नदरेंतल्यान संवसार पळोवपाचें वेसन जाल्ल्यान, आपली जीण तांकां सामकी अळणी दिसूंक लागल्या.
  इंस्टंट ग्रॅटिफिकेशन म्हणल्यार तात्काळ तृप्ती वा संतुश्टी ही एक जेन झी ची मोठी समस्या. ते सामके उतावीळ आनी उणे पांसियेसाचे आसतात. तांकां कसल्याय गजालीचो परिणाम रोखडोच जाय आसता. शिकागो विश्वविद्यालयाच्या एका संशोधनानुसार 40% जेन झी आपलें बॅंक खाते उगडपाची प्रक्रिया खंय अर्द्यारच थांबयतात, कित्याक तर तांकां दिसता ती प्रक्रीया चड व्हड, फॉर्म भरप बेजासांवाचें आनी प्रमाणीकरण (authentication) करप कुस्तार. धा ते वीस मिनटां कोणाचीय वाट पळोवप लेगीत तांच्या जीवार येता. भारतांत 42% पंचवीस वर्सां सकयले पदवीधर जेन झी बेकार आसात, कित्याक तर तांकां नोकरी करपाक बेजार येता. तांच्या मदी उणी शिस्त, एकाग्रता आनी संवादाची उणी कुशळटाय आशिल्ल्यान तशेंच क्षुल्लक कारणांवेल्यान ऑफेंदेर जाल्ल्यान तांकां नोकरेर नियुक्त करप्यांक तांच्या वांगडा काम करपाक कुस्तार पडटा.
  वयर उल्लेख केल्ल्या समस्यांक फुडो करतना लेगीत तांचे मदीं कांय खाशेले सकारात्मक गुण आसात. ते म्हणल्यार जेन झी ही इंटरनेट, सोशल मिडीया आनी मोबायल तंत्रगिन्याना वांगडा वाडिल्ली पयली पिळगी जाल्ल्यान ती विंगड-विंगड स्त्रोतांतल्यान म्हायती एकठांय करपाक वा कसलेय तरेच्या तंत्रगिन्यानाचो वापर करपाक ल्हानपणासावन कुशळ आसता. सहकार्यान काम करप आनी दुसऱ्यांक मजत करप हो तांचो एक खाशेलो गूण जावन आसा. जेन झी पीळगी ही मल्टी-टास्कर. एका नियाळा नुसार जेन झी चे वांगडी एकाच वेळार वेगवेगळ्या स्मार्ट-स्क्रीनाचेर काम करूंक शकतात. उक्त्या आनी मुक्त विचारांची हीच जेन झी पिळगी ह्या संवसाराचो फुडार थारायतलीं हे आमी विसरूंक फावना.

मंजुषा तळावलीकार
9822981508