मिस्टर हसमुख: जलाल आगा

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

शोलेंतलें ‘मेहबुबा, मेहबुबा’ पद पळयतात हेलनाले कुशीक वाद्य वाजयत नाचपी आनी दूरदर्शनाचेर पानपराग मसाल्याचे जाहिरातींत दिसपी कलाकार म्हणल्यार जलाल आगा. ‘मिस्टर हंसमुख’ ह्या नांवान तो फामाद आशिल्लो. जलालाचो जल्म 11 जुलय 1945 दिसा मुंबय जाल्लो. विनोदी कलाकार अशरफ खान आगा हांचो तो पूत. ताका भुरग्यांनी सिनेमाच्या चकचकीत संवसारा पसून पयस रावचें आनी शिक्षण घेवचें अशें दिसतालें. तो स्वता शिकूंक नासलो. भुरग्यांनी खास करून धुवांक सिनेमांत अभिनय करपाक ताची सक्त मनाय आशिल्ली. पर्याय म्हूण तो तांकां रांदप शिकपाचो सल्लो दितालो. पूण फुडारांत किदें घडत हें कोणाकूच खबर नासता. तीन चलयो आनी जलाल हो पूत सगल्यांनी चित्रपट मळार प्रवेश केलो. फक्त जलाल आनी धूव शहनाज आनंद हांणी नामना मेळयली.
‘मुघल -ए-आझम’ शूटिंग सुरू करतना दिलीप कुमारान जलालाक आपली भुरगेपणांतली भुमिका दिवची अशें आगाक सांगिल्लें. पूण ताणें न्हयकार दिलो. दिलीप कुमारुय तेमाक पेटलो. कांय दिसांनी ताणें आपूण कांय भुरग्यांक वाडदिसा निमतान तीन दिसांचे भोंवडेर व्हरपाचो बेत आखला. जलालाक वांगडा धाडचो, अशें आगाक सांगलें. तो इश्टाक न्हयकार दिवंक शकलो ना.
जलालाक भोंवडेर व्हरचे बदला दिलीप कुमारान मुघल -ए-आझमाच्या सेटाचेर व्हेलो. सगली तयारी आदींच जाल्ली. जलालाचें शूटिंग तीन दिसांनी पुराय करुन चवथे दीस घरा पावयलो. उपरांत आगाक ही गजाल कळटकच ताका खूब तिडक आयली आनी ताणें दिलीप कुमारा कडेन उलोवप बंद केलें. पूण मुगल- ए- आझम पळयतना आगाल्या दोळ्यांतल्यान खोशेयेन दुकां व्हावलीं आनी ताणें दिलीप कुमाराक घट वेंग मारली. मुंबय रावल्यार फिल्मांनी काम करपाची इत्सा निर्माण जातली आनी अभ्यासांत लक्ष लागचें नास अशें चिंतून आगान जलालाक मुंबयचे शाळेंतल्यान काडून पुण्यांतल्या बोर्डिंग शाळेंत धाडलो. फुडें इंडियन फिल्म अँड थियेटर अँड टिव्ही इन्स्टिट्यूटांत अभिनय, दिग्दर्शनांतलो डिप्लोमा घेवन जलाल मुंबयंत परतलो. 1967 वर्सा ‘तकदीर’ चित्रपटांत ताणें सुरेश नांवाच्या पात्राची भुमिका केली. हातूंत तो फरीदा जलाल हांचे वांगडा आशिल्लो. तिचोय हो पयलोच सिनेमा. विनोदी कलाकार दिनेश हिंगू हाणेंय खलनायकाचे भूमिके वरवीं कारकिर्दीची सुरवात केल्ली. तकदीर उपरांत 1967 वर्साच्या ‘मझली दीदी’ त जलालान केल्लो मीना कुमारील्या भावाचो ल्हान रोल लोकांक आवडलो.1968 वर्सा ख्वाजा अहमद अब्बास हांचो ‘बंबई रात की बाहों में’ हो चित्रपट प्रदर्शीत जालो. ह्या सिनेमांतल्या ताच्या पात्राचें नांव जोसेफ आशिल्लें. उपरांत के. अब्बासाल्या 1969 तल्या ‘सात हिंदुस्थानी’ आनी राजस्थानांतल्या उदकाच्या उणावाचेर ख्वाजा अहमद अब्बास हांच्या 1971 वर्सांतल्या ‘दो बूंद पानी’ सिनेमात सिमी गरेवाल वांगडा मुखेल भूमिका साकारली. फुडले कारकिर्दींत जलालाक नायकाचो इश्ट वा नायिकेचो अपेस आयिल्लो मोगी म्हणून भुमिका मेळ्ळ्यो. कॉमेडी टायमींग आनी अभिनयाचे कुशळटायेन भुमिका सहजतायेन साकारपाची तांक आशिल्लो म्हणून ताची नामना जाली.
1983 वर्सा ‘किम’ हे इंग्लीश टिव्ही माळेंत ताणें काम केलें ‘द डिसिव्हर्स’ आनी हेर इंग्लिश चित्रपटांनीय जलालान भूमिका केल्यात. ‘शोलें’ तल्या ‘मेहबूबा मेहबूबा’ गीतांत आनी ‘घर घर की कहानी’ ह्या सिनेमांतल्या ‘शमा है सुहाना सुहाना’ ह्या लोकप्रीय गीतांनी नाच करुन ताणें लोकांचें काळीज जिखलें. ताणें केन्नाच मुखेल नायक जावपाची अपेक्षा बाळगूंक ना. ताका सान भुमिकेंत लेगीत नवे प्रयोग करूंक आवडटालें. आंतरराश्ट्रीय पांवड्यार काम करपी थोड्याच भारतीय कलाकारां मदीं जलाल आगा हो एक. रिचर्ड अॅटनबरोच्या गांधी (1982) चित्रपटांत ताणें भुमिका साकारली. कारकिर्दीच्या निमाणें काळांत ताणें पहला नशा (1993), झुमका (1995), रॉक डान्सर (1995), पुलिसवाला गुंडा (1995), बदमाश (1998), यार मेरी जिंदगी (2008) ह्या सिनेमांनी अभिनय केल्लो. तांतूतले बदमाश यार मेरी जिंदगी हे दोन सिनेमां तो भायर पडले उपरांत बऱ्याच काळांत प्रदर्शित जाले.
जलालान लेखन, दिग्दर्शनांतय नशीब अजमायल्लें. ड्रग्साचें वेसनाचेर आदारिल्लो कुमार गौरव, जूही चावला आनी टीनू आनंद हांणी मुखेल भुमिका आशिल्लो गूंज (1989) हो चित्रपट ताणें बरोवन दिग्दर्शीत केलो. ताका बेस्ट स्टोरी खातीर फिल्मफेयर नामांकन मेळिल्लें. उपरांत अमोल पालेकार, नसिरुद्दीन शाह, सारिका आनी टीनू आनंद अभिनित ‘निर्वाण’ चित्रपट दिग्दर्शीत केलो, पूण तो प्रदर्शीत जावंक पावलो ना. नामनेच्या कवींच्या कवितांचेर आदारिल्ली आनी अली सरदार जाफरी हाणें निर्मिती, संशोधन आनी पटकथा बरयल्ली ‘कहकशान’ (1991 – 1992) ही दूरदर्शन माळ जलाल हाणें दिग्दर्शीत केल्ली. ताच्या “Listen to Me” लघुपटाचो आंतरराष्ट्रीय पांवड्यार गौरव जाल्लो. पान परागच्या जायरातींन ताका घरा घरांनी पावयलो. डेबोनेर नेमाळ्या खातीर केल्ल्या अद्भुत फोटोग्राफी खातीर ताची याद जाता. वैयक्तीक जिवितांत जलालाचें लग्न मॉडेल व्हॅलेरी परेरा हिचे कडेन 1973 वर्सा जालें; तांकां सलीम क्रिस्टोफर आगा आनी व्हॅनेसा बी. फ्युअरस्टीन हीं दोन भुरगीं जालीं. तांचो 1982 वर्सा घटस्फोट जाले उपरांत व्हॅलेरी परत लग्न जाली. वैयक्तीक जिवितांतल्या अपेसांक लागून ताचे भलायकेचेर परिणाम जालो. 5 मार्च 1995 दिसा पिरायेच्या 49 व्या वर्सा काळजाचो आताक येवन जलालाक मरण आयलें. ताची धूव लग्न करुन शिकागो शारांत स्थायीक जाल्या. पूत सलीम गोंयांत रेस्टॉरंटाचो वेवसाय करता.

सुदिन वि. कुर्डीकार
8275425404