भांगरभूंय | प्रतिनिधी
आमची पिगी बँक, आमचो मिलेर, कुशीक काडून दवरिल्ले इल्लेशें ‘आलमूस’ रांदचे कुडींत फळयेर फाटल्या फोलीनांत वा लग्नाच्या शालवाच्या घडये मदीं जमोवन दवरिल्ले पयशे. खूब कश्टान, पाशियेंसान एकठांय केल्ले दुडू! कितली किंमत आशिल्ली आमकां या पयशांची
भुरगींय आपलो मिलेर भरपाची उर्बा दवरतालीं. चार आणे, आठ आणे करीत करीत मिलेर फुगतालो. घरांत कित्याकूय जाय जाल्यार बाय- बाबूक फुसलावन तांचो मिलेर फोडटाली. भुरग्यांकूय मागीर पयशे दितना अभिमान दिसतालोच.
घरांतली गॅसाची शेगडी आनी सिलिंडर साठ वर्सां पयलीं 110 रूपयांनी मेळटालो. पूण तेन्ना सगळ्यांचे हातूच मोटवे. अशा वेळार खांची- कोंनशांनी दवरिल्ले पयशे जमोवन शेगडी घरा हाडटकूच कितली खोशी जाता आसतली! घरांत दर एकल्याले नवे कपडे एका हाताच्या बोटांर मेजपा इतलेच. तांकां पूण सुरक्षित उरूनी म्हूण एक स्टीला आलमार घेवप दरेका जोडप्याची उमेद आनी सपन कशें. ती मिलेरातल्या ऐवजान घरा हाडूंक मेळटाली. ताचे उरिल्ले पयशे कोणूच बुडोवचो ना हाची दुकानदाराक हमी आशिल्ली. पगार हातार पडनाफुडें ते दुडू आपल्याक इल्ले इल्ले पावतले हाची ताका खात्री आसताली.
काटकसर करून जमयल्या दुडूवांची किंमत चड आसूंक जाय. त्या दुडूवांनीं घेतिल्यो वस्तूंचे खूब मोल, खूब अप्रूप आनी सासणाची याद घेवन येवपी खीण गाठीक जोडिल्ले!
आमी मात्शीं भाग्यवान थारलीं. पयलीचें आनी आमी हाडिल्ल्या सामानान घर भरलें. आपल्याक मेळ्ळे ना ते आपल्या भुरग्याक दिवपा कडेन आमचो कल आशिल्लो. आमच्या भुरग्यांनी जमयिल्या मिलेरातल्या पयशांक आमी हात लायलो ना. तांकां तांच्या घोस्ताची वस्त घेवपाक आमी शिकयलें. दुडू जमयल्यार जमतात. काटकसर करून आनी स्वतःच्या कश्टान मेळिल्ले पयशे वापरपाचीय तांका बुद्द दिली.
इल्लेशे नाणें लेगीत खळ्ळ असो आवाज करीत मिलेरान उडोवपाची ओड भुरग्यांक लागताली. पॅाकेटमनीचो तो काळ नाशिल्लो. जाण्ट्यांक पाया पडटकूच पोटभर आशिर्वाद आनी पाकीट मेळटालें. मागीर बारीक सारीक कामां करून घेवन आवय- बापूय भुरग्यांक एखादे नाणें दितालीं. भुसारी दुकानार धाडले जाल्यार उरिल्ली फकत सुटी नाणी ताच्या मिलेरांत उडी मारतालीं. ‘परिक्षेंत बरे मार्क हाड तुका व्हडली नोट दितां” अशी आमिशां आमी भुरग्यांक दाखयताले.
भुरगींय आपणे जमयल्या दुडूवांनी – दोळे धांपता- उगडटा तसली बावली मातशें व्हड जातकूच , स्पंजाची बावली करपाचें सामान. कपड्याचेर चित्रां काडपाचे रंग, वायरीच्यो पर्सी करपाचें सामान.. अशे कितेंकितें हाडटालीं. आपल्या पयशांनी सायकल घेवपाची आस तर खूब जाण बाळगून आसताले. बॅडमिटन रॅकेट दर एकल्या कडेन एकूच आसतालें. खेळपाक भिडू मेळटलो जाल्यार आनी एक रॅकेट जाय आसतालें. तें घेवपा खातीर मिलेराक हात लावपाक हात शिवशिवताले.
जशीं जाण्टीं तशींच भुरगीं. आमी सगळींच पयशे कुशीक काडून दवरूंक शकतात, अशें ना! कुशीक काडिल्ले पयशे केन्नाच पाय फुटून वतात अशेच चडशीं सांगतलीं. तशेंच सगलीं
भुरगीं मिलेर बाळगून आसतलीं अशें सांगूंक जायना. जी एकाग्रता नेमान डायरी बरोवंक जाय तीच एकाग्रता आनी सातत्य मिलेर ‘फुगोवंक’ जाय.
आताचे पिळगेंत मात, मिलेरान एका खेळण्याची भुमिका घेतल्या. चार नाणी तांतूत घालून खळखळ वाजोवन दवरपाचें खेंळणें! तें भुरग्याची कांय वेळूच करमणूक करूंक शकता. दुसरो कसलोच गुण तें भुरग्यांक दिवूं शकना. पयशे मिलेरान घालपाची संवय करची, अशें आतां भुरग्यांक दिसप कठीण. कारण ताका सगल्यो वस्तू मागतकूच मेळटात. थोडे फावटी मागचे पयलीच मेळटात. लागतात ताच्याकूय चौपटीन मेळटात. त्या खातीर मिलेराची गरज ना. तांका कितें जाय तेंय पालकूच थारायतात. भुरग्यांक विचार करपाची गरज ना आनी संवयूच ना. तांकां आतां नवें कितेंय हाडल्यारूय खोशी जायना. कारण ताचे खातीर नव्यातुलें ‘नवेपण” शेणलां. आमकां एक पेन्सील आसतना दुसरी मेळनाशिल्ली. आता भुरग्यांच्या पेटयेंत पेन्सिलींचो चोमोच आसता. मम्मा आपले प्रोमीस पाळूंक शकना म्हूण नवें -नवें खेळणें दिता. पापा भुरग्याक वेळ दिवंक मेळना म्हूण तरातराचीं खाणां- जेवणां हाडटा. घरांत वस्तूच वस्तू येतात. गरजे परस चड. हिसपा भायर, व्यर्थ खर्च जाता. कपडे, जोतीं, बूट, खेळणीं, जेवणां- खाणां, फळां, सगळेंच अती! मध्यमवर्ग बळीश्ट असो ग्राहक जाला.
पयली फोल्ग मारप भितभित मारताले. आतां हीच जगपाची पद्धत थारायल्या. पयशे जोडचे पयलींच ते मोडचे कशे हाचे बेत. गरज आसूं वा नासूं उदका भशेन खर्च करप हो नवे पिळगेचो हक्क जावन गेला. अशें दिसता की, असो पयसो उधळून तीं खोशी विकती घेवपाचो यत्न करतात काय? मेळटा तांका ती खुशालकाय?
आताचें भुरगेपण बदललां. तांकां रासभर खेळ खेळूंक मेळटात, सांगात मेळना. एकवेळ खेळूंक भिडू ना पूण विंगडविंगड खेळ खेळूंक आसतात. नवे कपडे मेळपाक वाडदीस आसपाक जाय म्हूण ना. तांचो पावस नित्याक पडटा. फराळ खावपाक सण- परबो येवपाक जाय अशें ना. म्हूण तांका फराळाचो सुवाद उणो लागता काय? मामाच्या गांवांत सुटयेक वचपाक जाय अशें ना. दर सुटयेंत टूराक वचपाच्यो तिकेटी पयलींच काडून तयार आसतात.
अतितायेन हाडिल्ली खंयचीय वस्तू निमणीं कोयर जाता. कसलोय अतिरेक वायट. मागीर तो खावपा- पिवपाचो आसूं वा वस्तूंचो आसूं. आमची पृथ्वी नितळ राखपा खातीर कितें करूंक जाय हे आमीं भुरग्यांक शिकयतात. तांकां प्लास्टिकाचो वापर करचो न्हय, उदक आनी वीज वापरतना जतनायेन वापरची म्हूण, फक्त पुस्तकापुरतें कांय जायना, पूण तांकां शिकयतात. पूण घरांत वस्तू हाडटना गरजे भायर हाडटात आनी सांगूंक वायट दिसता- कोयर वाडयतात!
‘Sharing and caring’आमी भुरग्यांक शिकयतात. पूण अंमलांत हाडीनात. पयलीं- पाळणें, गाडो, बाबागाडी, सायकली असल्यो वस्तू तरी आमी एकमेकांच्यो वापरतालीं. शाळेचीं पुस्तकां अर्दे किंमतीन घेतालीं म्हूण सांगल्यार आतां खरें दिसचें ना
कोयर कमी जावचो, पर्यावरणाची जतनाय जावची, तशेंच आमचे मदलो वाडटो ‘वसवस’ कमी जातलो जाल्यार, आमकां आनी आमच्या सानुल्यांक ‘थोडक्यांत गोडी” आसता हें दखोवचें पडटलें. ‘अति थंय माती’ हाची याद करची पडटली. (Train the child the way we want them to be.) म्हणल्यार, जशें तुमकां भुरगें घडपाक जाय, तशे प्रशिक्षण दियात.
पालकांनी फुडे सरून ‘अति उपभोग’ उणो केल्यार भुरग्यांक बरी देख मेळटली. सोंपेपणान उपलब्ध जाता म्हणून घेवप चड जाता. घेवचे पयली, ‘खरेंच जाय म्हाका?’ असो प्रस्न स्वतःक विचारल्यार घडये, ‘नाका. गरज ना’, अशीच जाप मेळटली. मागीर आपशीच विचार करून घेवपाची संवय लागतली. घरातलो ‘कोयर’ उणो जायत वतलो. तुमच्या मिलेरांत भर पटडली! एक दीस भुरगींच तुमकां म्हणटलीं, ‘तुजे असलो मिलेर म्हाका जाय!. मिलेराच्या सांगातान आमी फुडली वाट धरूया. ‘मिलेर’ आमकां बचत आनी जिणेचो समतोल शिकयतलो हातूंत दुबाव ना.
स्मिता तिंबले
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
