मावशी

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

जल्मा उपरांत बरेंच व्हडलें जालें तरी खंय तें उलय नासलें. सामकें मोनें आसलें तें. देखून घरचे सगलेच ताका ‘ये मोन्या’ म्हणून फकडां मारताले. तें व्हडलें जालें आनी बरेंच उसरां ताका उतर फुटलें. एक उतर दोन उतरां करीत करीत हेर भुरग्यां वरीच तें उलोवंक शिकलें. ताका उतर इल्लें उसरां आयलें तरी तें सामकें बडबडूंक लागलें. बडबडूंक लागलें तरी घरच्यांचें चिकटल्लें ‘ये मोन्या’ तशेंच चिकटून उरलें. आनी ताचें खरें नांव विसरून गेलें आनी तें सगल्यांचें ‘येमोने’च जालें. जाणटे म्हणटा तेंच भुरगेय म्हणटले न्ही! देखून आमचें म्हणल्यार भुरग्यांचें तें येमने मावशी जालें. मावशेक बडबडूंक खूब जाय आसलें. कोणूय मेळ्ळो जाल्यार तें वरांचीं वरां उलयत रावतालें. मुखावेल्याक मातूय उलोवपाची संद मेळनासली. ताणें फकत हय-ना इतलेंच करपाचें. भुरगेपणांतल्या मोनेपणाची उणीव तें भरून काडटालें जावंक जाय. फोनाचेर बी उलयतना तर सांगूच नाका. ताणेंच उलोवप आनी मुखावेलो मोनो.
हांव वर्सांतल्यान एक -दोन फावटी तागेर वतालों. ताची खबर घेवची म्हणून तागेर वतालों. केन्नाय वच, तागेलो शीण आसतालोच. ‘हांवें तुमकां ल्हानपणांत इतले धरल्या उखल्ल्यात, तुमची हाग-ओंक काडल्या. आवयन केलें ना आसतलें तितलें तुमचें सगलें केलां हांवें. सामकें तुमगेरूच रावलां हांव. पूण तुमी मात आयज म्हजी खबर लेगीत घेनात.’ खरें तर हाची खबर घेवंक मुद्दम हांव वतालों आनी दर फावटी हें आयकतालों. आतां दर दिसा ताची खबर घेवपाक कोणाय कडेन वेळ आसूंक नाका? जंय आवय-बापायची खबर घेवंक वेळ मेळना थंय तिसऱ्या मनशाची खबर कशी घेवपाची? तातूंत हाचो लग्ना उपरांतचो गांव पाळी. ह्या वाठारांत वतलो जाल्यार धुल्लाचो मार खायत वच्चें पडटालें. मिना ट्रकांतल्या धुल्लाचो इतलो मार बसतालो, सामको खणीर कामाक गेल्ले भशेन अवतार जातालो. तातूंत त्या ट्रकांतल्या रांकेंतल्यान वाट काडटा आनी मुखार वता म्हणल्यार नाका शेवट जातालो. नाका तोंडांत धुल्ल जमतालो.
पयलीं केन्नाय सांखळे बी वतना ताच्या दारांतल्यान वचप जातालें. कांय खीण तागेर बसून मुखार वचप जातालें. उपरांत रस्ते वाडले. आमोणेंचो पूल जालो आनी म्हजी सांखळे वचपाची वाट बदल्ली. त्या खणीच्या धुल्ला पसून सुटका जाली. पूण मावशेची खबर मेळना जाली आनी तिची खबर घेवंक म्हणून मुद्दम पाळी गांठची पडूंक लागलें. हांव येतलों हाची वाट पळेत तें रावतलें हें जाणा आसलों. आनी पावलों ना तर शीण आसतलो. पूण मुद्दम खबरेक गेलों तरी ताचो शीण वचनासलो, तो आसतालोच.
ताच्यान खरें म्हणल्यार ह्या धुल्लाच्या वाठारांतल्यान भायर सरून फोंडें सारक्या वाठारांत रावंक जातालें. पूण तें घर सोडूंक कशेंच तयार नासलें. आपणाक ज्या घरांत लग्न करून हाडलां थंयच्यान आपणाली मेल्ली कुडूच वतली म्हणपाचें ताचें सांगणें आसलें. दुसरें म्हणल्यार ताणें घरांत इतलीं माजरां आनी सुणीं पोशिल्लीं तांकां सोडून वचप ताच्या जिवार येतालें. खरें तर ह्या सुण्या -माजरांक पळेल्यारूच वीट दिसपाची. वचत थंय माजरां आनी सुणीं. खंयूय बसतलों म्हणल्यार पयलीं माजर वा सुण्याक थंयच्यान धांवडावचें पडटालें. इतल्यान सोंपनासलें. तांतलें कोणूय पुटूक्क करून बशिल्ल्याचे मांडयेर येवन बसतालें. आनी मागीर पळे तांचो वास कपड्यांक मारतालो तें येवजिल्यारूच थंय वचप नाका शें दिसतालें. पूण ताका मात ह्या सुण्यां माजरांची भोव माया. आपणालीं भुरगीं कशीं तें तांकां वागयतालें. घरांत भुरगें बाळ नासतकूच मनशाची गत आनीक कितें जातली?
येमने मावशी घरांतल्यान केन्नाच भायर सर नासली. पूण गांवा वयल्यो सगल्यो खबरो तिचे कडेन आसताल्यो. खंय कोणागेर फोण्ण फुटलां तें तिचे कडल्यान कळटालें. घडिल्ल्यो खबरो आसताल्योच पूण घडूं नाशिल्लेंय तें घडिल्ले वरी सांगतालें. ताची सांगपाची तराच अशी आसताली, आयकतल्याक हें सगलें खरेंच कशें दिसूंक लागतालें. म्हज्याच घरांतल्यो वा म्हज्योच म्हाकाच खबर नाशिल्ल्यो खबरो म्हाका ताचे कडसून आयकूंक मेळटाल्यो आनी हांव अजापीत जावन हें आनी केन्ना घडलें काय म्हूण येवजीत उरतालों.
अशी ही मावशी जाणटी जाली, एकटीच उरली तरी त्याच गांवांत, त्याच धुल्लांत, त्याच घरांत रावली. सुण्यां-माजरां कडेन उलयत रावली. एक दीस ती दुयेंत जाली. दुयेंस कसलें तर सुण्यांची एलर्जी. इतलो तेंप जांचेर भुरग्यांवरी माया केली तांणींच हें दुयेंस दिल्लें. दोतोरान सगल्या सुणीं-माजरांक घरा भायर काडूंक लायलीं. त्या दुयेंसांतल्यान मावशी बरी जाली. भोंवूंक फिरूंक लागली. पूण सुण्यांक घरांत घेवंक मेळना हाचें तिका खूब दुख्ख जातालें. एखाद्रें सुणें ल्हवूच सगल्यांची नदर चुकोवन घरांत सरतालें आनी खाटी पोंदा वा कदेली पोंदा लिपून बसतालें. ताचो वास येना फुडें कोण तरी तांकां भायर धांवडायतालो आनी हें पळोवन मावशेच्या दोळ्यांत दूक येतालें. सामकें मनाक लागतालें तिच्या. तेवटेन सुणींय भायर बसून दुकां गळयतालीं. कोणाचें मन कित्याक लागून दुखावता तें कळना. पूण एकदां मन निर्शेलें म्हणजे सगलेंच सोंपता. ताकाय हें एकसुरें जिवीत नाकाशें जालें. ताचें जिवीत त्या मोन जातींत रमिल्लें आनी तांकां घरा भायर काडिल्ल्यान तें मन एकसुरें जाल्लें आनी ताका निर्शेणी आयिल्ली.
एक दीस तें गेल्ल्याची खबर मेळ्ळी. ताणें थारायिल्ले वरीच ताका घोव घराच मरण आयलें. ताची कूड त्याच लग्न करून दिल्ल्या घरांतल्यान भायर सरली. आयज मावशी ह्या संवसारांत ना. पूण कोणूय मातूय उसंत घेनासतना बडबडटा, दुसऱ्यांक उलोवपाची संदूय दिना तेन्ना मावशेची याद जाले बगर मात रावना.

अभयकुमार वेलींगकार
9423884687