भांगरभूंय | प्रतिनिधी
मानसीक भलायकी ही व्हड समस्या. सर्वसामान्य मनशांक जरी ताची खरसाण आनी तीव्रताय समजली ना, तरी ती व्यक्ती वांगडा कुटुंबाक लेगीत बादता. बरी गजाल केंद्र सरकाराक ती समजल्या. देखून देशांत 2022 वर्सा सावन टेले मानस ही टोल फ्री फोनाचेर उपलब्ध जावपी मानसीक भलायकी सेवा चालीक लागली.
आमच्या गोयांत पोरूं मे म्हयन्यात ही सेवा लागू जाली. ही 24×7 फुकट सल्लोमसलत सेवा कोंकणी, हिंदी, इंग्लीश आनी मराठींत उपलब्ध आसा. हीं समोपदेशक सत्रां पुराय खाजगी आनी गुप्तताय राखपी आसतात. ह्या सेवेंत अभ्यासाचो, वेवसायिक सर्तीचो दबाव आयिल्लीं भुरगीं, दिव्यांग भुरगीं, ऑटीजमचीं भुरगीं, बौद्धीक दिव्यांग भुरगीं, वागपांतल्यो समस्या आशिल्लीं भुरगीं, तशेंच भुरग्यांच्या शोशणाचे बळी अश्या साबार भुरग्यांक फोन उबारून भासाभास करूं येता (14416 वा 1800-891-4416). तरनाटे, वयस्क मनशां मदीं जांकां प्रेम संबंधांतल्यान बी समस्या निर्माण जाल्यात, वेसनाची समस्या आसत, लैंगिकता वा लिंगविषयक समस्या आसत कामाचो ताण व नोकरेची समस्या, तृतीय पंथीय (ट्रांसजंडर) समस्या आसत, नोकरी-कामाचो ताणी आशिल्ले दिव्यांग, घरगुती हिंसा, विरह वा दुःख वेवस्थापन ( लागींच्या मनशाक मरण आयिल्ल्या उपरांत), विसरपडपाची समस्या (स्मृतीभ्रंश), जाण्ट्यांचो छळ, सोंसूंक जायना अश्या वेदनांची समस्या, बांयटेरा उपरांत येवपी मानसीक समस्या… अश्या वेगवेगळ्या मानसीक समस्यांच्या वयस्क मनशांक ही सेवा उक्ती आसता.
आमच्या समाजांत आपल्याक डिप्रेशन आसा, मानसीक समस्या आसा अशें म्हणून उक्तेपणान सांगपाची माणसुकी आसना. अजून समाज त्या मच्युरिटीच्या पांवड्यार पावूंक ना. देखून असली खाजगीपण आनी गुप्तताय राखपी सेवा खूब म्हत्त्वाची थारता.
कोवीड 2019 च्या काळांत लोकांक नोकरी- धंदे सोडून घरा रावचें पडिल्ल्यान खूब लोकांक वेगवेगळ्यो मानसीक समस्या निर्माण जाल्ल्यो. हातूंत दिव्यांग लोकांक आनीक चड मानसीक अडचणींक तोंड दिवचें पडिल्लें. मुदलांत तांतल्या जायत्या जाणांक भायर भितर करपाक हेरांचो आदार लागता. तातूंत कोव्हीडाक लागून मनशां मदलो संपर्क उणो करचो पडिल्लो. कांय बौद्धीक – मानसीक दिव्यांगांक तर नाक- तोपरें वापरल्यार उस्वास घेवपाक लेगीत अडचण जाताली. आनी तें घालीना जाल्ल्यार तांचे सेवा धारी तांच्या म्हऱ्यांत वचपाक अनमनताले. देखून कोवीड 2019 च्या काळांतय केंद्रीय भलायकी मंत्रालयान रासवळ लोकांक, बायलांक आनी दिव्यांगांपासत अश्यो तांच्यो खाशेल्ल्यो समस्या मतींत घेवन हॅल्पलायनी चालीक लायिल्ल्यो. सगळो लोक घरा उरील्ल्यान बायलांवेल्या घरांतल्या छळ आनी हिंसेच्या घडणुकांत वाड जाल्ली. हें जालें खास परीस्थिती निर्माण जाता तेन्ना. पुण बायलो, भुरगीं, तरणाटे आनी वयस्क, जेश्ठ नागरीक आयच्या धाकाधिकीच्या जीणेंत मानसीक समस्यांचे शिकार थारतात. जायते फावटी व्यसना, अभ्यासाचो ताण प्रेम प्रकरण अश्यो जायत्यो समस्या एकवटतात. घरांतल्याक लेगीत हें खबर आसना. हांतल्यान परिक्षे सारकें एक निमित्त जाता आनी भुरगे तरणाटे जीव दितात. असले प्रकार आळाबंदा हाडपाक टेले मानस सारक्या सल्लोमसलत सेवेचो लाव घेवपाक आनी शक्य थंय हेरांक घेवपाक समजावपाक रासवळ मनशांनी वावरूंक जाय. गोंयांतल्या ह्या सेवेक एक वर्स जालां.
एका इंग्लीश दिसाळ्यान त्या सेवेच्या वर्सभराच्या वावराचो नियाळ केला. तातूंत म्हळां की एका वर्सांत ह्या टेले माध्यमांतल्यान चलपी सेवेंत 6000 संकश्ट कॉल हाताळ्ळे. हें प्रमाण गोंयां सारक्या ल्हान राज्याक खूबच व्हड आनी समाजांतल्या मानसीक भलायकी समस्येची गवाय दिवपी.
ही हॅल्पलायन चलोवपी जाळवणदारांनी सांगलां ते प्रमाण दक्षिण जिल्हो हॉस्पिटलांतल्या हॅल्प लायनीचो लाव घेवपी चड 18- 45 ह्या पिराय
गटांतले. हे चले- चलयो आपल्यो समस्या बरे तरेन शॅर करतात आनी मानसीक पालव घेतात.
कांय चड धोक्याच्या केशींनी, जंय फोन करपी मनीस जीव दिवपाची भास करता ते कॉल टेले मानसांतल्यान मानसीक भलायकी दोतोर, तज्ञ, हांकां धाडटात, ना तर दक्षिण – उत्तर मानसीक भलायकी कार्यावळी खाला (विशेश पालव घेवपाक (रॅफर) धाडतात वा बांबेळे आय. पी. एच. बी हांगां धाडटात. आनी तांकां थंय योग्य उपचार आनी वखदां दितात. खंय रॅफर करपाचें तें कागाळ कितली तीव्र आसा ताचेर निंबून आसता. ही सेवा हें एक वरदान कशें. कारण जायते फावटी घरच्यांक आपले तरणाटे भुरगे आसत, घरांतलो जाण्टो मनीस आसत – खंयच्या मानसीक तणावांतल्यान वता तें खबर आसना. अशा वेळार इश्ट – मित्र, शेजारी -पाजारी हांणी असो कितेंय दुबाव बी उक्तायल्यार फाफडून उडोवचो न्ही, कुटूंबियांक विश्वासांत घेवन थंडसाणेन हस्तक्षेप करचो. आपल्या घरांतल्या मनाशाच्या वागणुकेचेर लक्ष दवरून तांकां, वा आपणेच टेले मानसचो सल्लो घेवचो. आयच्या ताण – तणावाच्या जीणेंत मानसीक भलायकी हें एक दुयेंस कसो धरून ताचेर मानसीक उपाय करपाक फुडें येवपाक जाय.
समाजांत अश्या मनशांक स्टिगमाटायझ (कलंकीत) करपाची मानसीकताय उणी करपा पासत जाणवीकाय पातळावपांत मिडीयाचो व्हड वांटो आनी सहभाग जाय. समाज माध्यमा, मिडीयावले, दिसाळीं वा टीव्ही माध्यमांचेर आत्महत्त्या वा आत्महत्त्यांच्या प्रयन्नांविशींच्यो खबरी सनसनाटी पद्दतीन, पयल्या पानार दिवपाचें टाळूंक जाय. त्यो खबरो दितना संवदेनशीलपणान आनी आत्महत्त्या टाळपाक टेले मानस सारकी सुविधा सेवा कशी वापरूं येता हाचो आदार घेवन छापप वा वितरावप. जीव दिवपाच्या घटनेंत कॉपी कॅट (नक्कल) हो मोठो धोको अशें मिडीयाक, खबरांक मार्गदर्शकतत्त्वां जारी करपी संसारीक भलायकी संघटना सांगता. जीव दिवपाच्या घडणूकेचें साग्रसंगीत वर्णन दिवं नाकात, ताची सुवात (जशे पूल) हाची म्हायती दिवं नाकात, जीव दिवपाक कसली वस्त वापरली तांची म्हायती दिवं नाकात अशें हीं मार्गदर्शक तत्त्वां प्रसारमाध्यमांक सांगतात. कारण, सरासरी — एक “यशस्वी” आत्महत्तेच्या फाटल्यान 39 आत्महत्त्यांचे यत्न अयशस्वी थारील्ले आसतात अशें जागतीक भलायकी संघटना म्हण्टा. हाचाेच अर्थ एक जीव दिवपी मनशा फाल्यान 39 मनीस मनदुबळे मानसीकतायेचे आमच्या सरभोंवतणी असतात. ते जीव दिवपाची संद सोदित असतात.
दुर्देवान आयज गळेपाकू
मिडिया सर्तीच्या मळार खूप उणी
प्रसार मान्यमां हे गंभीरपणान घेतात. ‘म्हामनी सांगता खंय गोष्ट, आयकता कोणाचो ××” ही आमच्या जाण्टेल्यांची गांवगिरी ओंपार…. ही मिडीया मळावेली आयची परीस्थिती! –
प्रकाश वामन कामत
94224 43093
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
