मांडवीच्या दायजांतल्यो वण्टी

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

मांडवी न्हंयचें देगेवयल्या रस्त्यार एकवीस वर्सां आदीं इफ्फींत गोंयचे संस्कृतायेंतलो कार्नावाल, शिगमो दिसलो.

मांडवी न्हंयचे देगे वयलें गोंयचें राजपाटण पणजी परतून एकदां देश विदेशाच्या नकाशार पावलां. राज्य पावंडो अजून मेळूंक नाशिल्लें दिल्ली देशाचें राजपाटण. देशाच्या राजपाटणांत अस्तुरी अत्त्याचाराची घडणूक घडली आनी सुपुल्लें गोंय भारताच्या आंतरराष्ट्रीय सिनेमा उत्सवाचें (इफ्फी) थळ जालें. दायज शार म्हणून राजपाटण पणजी आयज मेरेन नामना जोडून आसा. खरेपणी पणजेक दायज शार म्हणपाचो वगत आयला ? सचिवालय, मंत्रालय पणजेभायर गेलां. शारांतलो दायज वांठार पुरायपणान कालचेवरी आयज ना हें सत. फुडाराची नदर आसपी ज्येश्ठ आमचे मदीं आसात तीच तर ज्येश्ठनीत. 

मांडवी न्हंयचें देगेवयल्या रस्त्यार एकवीस वर्सां आदीं इफ्फींत गोंयचे संस्कृतायेंतलो कार्नावाल, शिगमो दिसलो. भारताचो  इफ्फी पिरायेन, बदलांतल्यान गोंयांत वाडटा तेन्ना देशांतली सिनेसंस्कृती, संगीत इफ्फींत मूळ धरता. इफ्फी निमतान गोंयां आयिल्ले केंद्रीय म्हायती आनी प्रसारण मंत्रालयाचे सचीव संजय जाजू पणजी दूरदर्शनार पावले. पणजी दूरदर्शनाक गोंय दूरदर्शनाचो पावंडो मेळचो. ल्हारा ल्हारांतल्यान गोंयचें साहित्य, संगीत, नाटकांची संस्कृताय तरणाट्यांक बराबर घेवन संवसारांत वता. तांकां चड अर्थिक पालव मेळूंक जाय. 

मांडवी न्हंयेवेल्या पोर्तुगिजांच्या दायजांतल्या पाटो पुलाक पॅरलल (समानांतरांत) तिसरो पूल इफ्फी राज्यांत येतना जालो. आयज तो तिसरो पूलय येरादारीक उणो पडटा. तेन्ना याद जावची पोर्तुगिजांतेंपार फांतरांनी बांदिल्ल्या पोरण्या पाटो पुलाची. तो पूल ट्रक, व्हडा बशींचें वजन घेवंक शकना. हजारांनी स्कुटरी, मोटारसायकली, मोटारींच्या वजनान तो पूल उरतलो? इंजिनियरिंगाच्या कुशळटायेचें, पोर्तुगिजांचे दायज म्हूण तो फुडारांत दवरचो? स्मार्ट सिटीच्या इमेजिन पणजी कंपनीन अभ्यास करचो.

पणजेतेंलो पोरणो बसस्टँड प्रासार सावन पाटो प्लाझा वाठारांत गेलो, लागसाल्ल्यो बिल्डिंगो दायजांत पावल्यात. दायजाच्यो वणटी आसात, भितर तेंपाप्रमाण कुरपणें घालत आधुनिकताय आयल्या. पणजेचें दायज  मुखेल मार्केट बदललें पयल्या, दुसऱ्या इफ्फी तेंपार. फुडल्या दोन तीन वर्सांनी मुखेल मार्केटालागींच्या नुस्त्याच्या बाजाराक दारां लावपाचीं गरज उप्रासल्या. दायजांतलो नुस्त्याचो बाजार ना, रस्त्यावयलो भाजी, नुस्त्याबाजार बंद जावचो. बाजारा लागसाल्ल्या दायज वाठाराच्यो वणटी कोसमेवन पडटात तेन्ना वाठाराक नवें रुप दिवचें पडटा, दायजाची फास्की सांबाळून.

इफ्फी 22 व्या वर्सांत पावल दवरतना 2004 वर्सा कांपाल वाठारांतलो दयानंद बांदोडकार फुटबॉल स्टेडियम पार्किंग सुवात जाल्या. खोस जावची कांपाल परेड ग्रावंड पांचवोताल्ल जाला तो पळोवन. भुरग्यांक, जाण्ट्यांक खेळाच्यो सुविधा, वॉकिंग ट्रॅक, बांदावळीतलें देवूळ ग्रावंडार आसा. पांचव्या पानांत वचपी वड परेड ग्रावंडाचो इतिहास सांगतलो मोबायलार. तो वड दिल्लीच्या प्रदुशणाक वाट दाखोवंक शकता? श्री. जाजू हांणी समजून घेतल्यार दिल्लीक ते नवी दिका दिवंक शकतले. 

दायजय बदलता, बदलतलें शिक्षणांतल्यान मनशाच्यो गरजो बदलतात तेप्रमाण. कसिनो पणजेंत आयले, तें गोंयचें दायज न्हय. दायजांतले मांडवी न्हंयेंत कसिनो हाडपी राजकारणाक पयसावल्यात. कसिनो नाकात हे सांगपी पिळगी सरकारांत आसा. ती कसिनोंक मांडवीतल्यान पयस व्हरतली, मांडवीक संजीवनी दितली अशी आस्त दवरुया. 

  पयलो मांडवी पूल फाल्यां दायज जातलो, दुसरो कोयंडी सोडोवपाक, तिसरो उत्तर दक्षीण जोडपाक. मांडवी देग, दयानंद बांदोडकर मार्ग पयल्या इफ्फीवेळार जाल्ले उदरगतींतल्यान पणजी धांवतां, राज्याच्या येणावळीचें केंद्र जाता. 18 जून मार्गावयलें दायजांतले गुजरात स्वीट मार्ट नवनिर्मणेत वता, दायज वांठार ना जावंक लागला. जुन्ता हावसाच्या दायजाची काणी फुडली पिळगी सांगतली जाल्यार तें नवनिमर्णेंत उत्तर गोंय जिल्लो बिल्डिंग जावची पडटली. जिल्लो कचेरी आशिल्लो वांठार दायजांतलो. सहकार भांडार सहकार मॉलांतल्यान दायजाचें भांडार जावचें. जुन्ता हावसाच्यो वण्टी बऱ्यो आसात? कार्यालयां आधुनिक जाल्यांत. 

नामनेचे गोंयकार तरणाटे आर्किटेक्ट, स्ट्रक्चरल इंजिनियर गोंयकार संवसाराच्या कोनशाक, नवी मुंबई विमानतळाच्या वेवस्थापन, प्लॅनिंगांत ते आसात, आसतले. तांकां गिन्यानाचो दिवो आयआयटीयन संरक्षणमंत्री, गोंयचे आदले मुखेलमंत्री मनोहर पर्रीकार हांणी दाखयलो. स्मार्ट सिटी, इफ्फीच न्हय कुजिरा बांबोळे शिक्षण प्रकल्प, डॉ. श्यामाप्रसाद मुखर्जी स्टेडियम तांच्या तेंपावयले.  पयल्या इफ्फीवेळावयलो बदलपी कांपाल वॉक वे चो कोनसो इफ्फीक आतां उपेगी जाता, थंयच्यान दिसपी मांडवी न्हंय संवसाराक  भावता. इफ्फीचो फुडार मांडवी देगेंतल्या इफ्फीथळांत लिपला. पोरणें गोंय वैजकी म्हाविद्यालय, हॉस्पिटल वांठाराचें दायज वण्टींनी, जनेलांनी, व्हडल्या रुमांनी आसा. मेकळीं आंगणां, थेटरां  कला अकादमींतले बदल गोंयचे साहित्य, संस्कृती, जेवणखाण सांबाळपाचो हावेस ही ज्येश्ठनीत,  गोंयच्या दायजांतली.

सुहासिनी प्रभुगांवकार