महाभारत : म्हज्या मनांतलें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

शांती पर्व – 11

(द्रौपदीन रडत रडत कृष्णाक म्हणलें, ‘कृष्णा, आरे तुज्या भाच्याचो पूत मेल्लोच जल्माक आयलो मरे. झुजांत जैत मेळून कितें उपेग? सांग मेरे! तुवेंन सगले म्हज्या मना सारके केलें, आता ह्या भुरग्याक कितेंय करुन वांचय रे.’… आतां मुखार…)

कृष्ण फुडें आयलो. ताका पळोवन उत्तरेन आपलीं वस्त्रां सारकीं केलीं. आपल्या जाल्या भुरग्याक तिणें उखल्लो आनी कृष्णाच्या पांयार दवरलो आनी म्हणलें, हाका वांचयात. हाच्या बापायचेर तुमची खूब माया आशिल्ली तें हांव जाणा. हाचेरूय तुमची कृपा आसूं दी! अशें म्हणून ती व्हडल्या व्हडल्यान रडूंक लागली.

कृष्णाक उत्तरेची काकूळट आयली. ताणें पांयां कडेन दवरिल्ल्या त्या ल्हान जिवाक उखल्लो. ताणें ताच्या दोनूय पांयांक धरून वयर उबारलो आनी ताची तकली सकयल करून ताचे फाटीर थापटलें. कृष्णान अशें करिना फुडें त्या भुरग्याचो स्वास मेकळो जालो आनी तो मोट्या- मोट्यान रडूंक लागलो. भुरग्यांन रडूंक सुरवात करिना फुडें सगली बायलां गप्प जाली आनी मोठ्या अजापान कृष्णाक आनी त्या भुरग्याक पळयतूच रावलीं. उत्तरेन बेगिबेगीन आपल्या चल्याक कृष्णा कडल्यान घेतलो आनी आपले छातयेक लायलो. सगल्यांनी मेलो म्हणून थारायिल्लो उत्तरेचो पूत कृष्णान आपल्या हातांनी उखलतकच रडूंक लागिल्लो. कांय वेळा पयलीं रडटाली ती बायलां आतां खोशेन हासूंक लागलीं. सबंद राजवाड्यांत खोस पातळ्ळी. बारश्या दिसा कृष्णान उत्तरेच्या चल्याक परिक्षीत अशें नांव दवरलें. कांय दिसांनी परिक्षीताचे पांच आजे हिमालया सावन परत हस्तिनापूरांत आयले.

नातवाक पळोवन पांडवांक खूब खोस जाली. तांची थाऱ्यार नाशिल्लीं चित्तां परत जाग्यार आयलीं. नातवा वांगडा खेळून तांचो वेळ बरो वचपाक लागलो. ल्हवू ल्हवू पांडवांक झुजाच्यो ज्यो यादी जाताल्यो त्यो उण्यो जाल्यो. युधिश्टीरान राज्यकारबारांत सामकें लक्ष घालें. झुजा वेळार खूब खर्च जाल्ल्यान राज्याचो खजिनो रिकामो जायत आयिल्लो. ताणें कृष्णाचो सल्लो घेतलो. धन एकठांय करपा खातीर पांडवांनी मागीर अश्वमेध यज्ञ करपाचो थारायलो. ते प्रमाण अर्जुन यज्ञाचो धवो फुल्ल घोडो वांगडा घेवन सबंद देशांत भोंवलो. अर्जुनाचे नांव सगळे कडेन जाल्लें. महाभारत झुजांत ताणें केल्लो पराक्रम सगल्या राज्यांनी सगल्या लोकांच्या कानार पाविल्लो. ते खातीर वता वता थंय अर्जुनाक लडाय करचीच पडली ना. अर्जुन, ज्या राज्यांत पावलो त्या राज्यांच्या राजांनी आपूण जावन व्हड खोशेन खूब धन तांचे कडेन सुपूर्द केलें.

पूण एकाच राज्यांत थंयच्या राजान अश्वमेध यज्ञाचो घोडो आडायलो. तें राज्य आशिल्लें मणीपूर आनी राजा आशिल्लो बभ्रुवाहन, चित्रांगदे ‌कडल्यान जाल्लो अर्जुनाचो चलो. घोडो आडायना फुडें, अर्जुन आनी बभ्रुवाहन हांचे मदीं खूब वगद लडाय जाली. दोगांयनी एकामेकांचेर नेटान बाण सोडले. दोगांयकूय बाण तोंपिल्ले. बभ्रुवाहनान आपल्या बाणांच्या तोकांक विखारी द्रव्य लायिल्लें. तें खातीर अर्जुन बेसुद्ध जावन रथांत पडलो. आपलो पूत बापाय आड लडाय करता हे कळना फुडें चित्रांगदा थंय धांवत आयली. तिणें वैजाक हाडून अर्जुनाचेर उपचार करून ताका साबुदीर हाडलो. ताका सुद्ध आयल्या उपरांत तिणें बभ्रुवाहन हो ताचोच पूत अशें सांगलें. आपलो पूत इतलो पराक्रमी आसा हाचो अर्जुनाक अभिमान दिसलो आनी ताणें ताका आपले वेंगेत घेतलो. मणीपूरांत कांय काळ रावले उपरांत अर्जुन आपल्या वांगडा बभ्रुवाहनाक घेवन उरिल्ल्या राज्यांत गेलो. मेजूंक जांवचेना इतले धन एकठांय करत अर्जुन परत हस्तिनापुरांत आयलो.

युधिश्टीर आनी द्रौपदी यज्ञ करपाक बसलीं. यज्ञ बरें भशेन पार पडलो. उपरांत यज्ञाक आयिल्ले राजा परत आपल्या राज्यांनी गेले. 

आपल्या बापायच्या राज्याचे ऐश्वर्य पळोवन जाल्या उपरांत बभ्रुवाहनूय मणीपूरांत गेलो. यज्ञा खातीर आयिल्ले बलराम, सात्यकी आनी हेर यादव द्वारकेंत परत गेले. कृष्णा खूब काळ हस्तिनापूरांत आशिल्लो. तोय मागीर हेर याद‌वां वांगडा आपल्या राज्यांत गेलो. हस्तिनापूरांचो खजिनो आता उप्पाट भरिल्लो. युधिश्टीरान त्या धनाचो उपेग लोकांच्या कल्याणा खातीर केलो. हस्तिनापूराची प्रजा सामकी धादोशी आशिल्ली. राजा आसचो जाल्यार धर्मा सारको अशें सगळे लोक म्हणूंक लागले. रामराज्य आयलें अशें हस्तिनापूराचे प्रजेक दिसूंक लागलें.

(मुखार चलता)

अनिल नायक

९०४९०७९७८९