भांगरभूंय | प्रतिनिधी
वसारांत सगल्यांत चड मनीस मारपी जीव म्हणल्यार जळारां, किमसां. आयकून अजाप दिसतलें. पूण अजूनय ह्या ल्हानश्या जिवाचो उपद्रव आफ्रिका आनी आशिया खंडांतल्या बऱ्याच देशांक जाता. मलेरिया, हत्तीरोग, डेंग्यू वा डेंगी, चिकनगुन्या, झिका आनी हेर दुयेंसां जळारांक लागून जातात. जळारां पसून पातळिल्ल्या दुयेंसांनी संवसारांत वर्साक उणेंच सात लाख लोक मरतात. हाचे वयल्यान जळारां कितलीं भिरांकूळ तें कळटलें. संवसारीक मलेरिया दिसाचे कार्यावळींत गोंय मलेरिया मुक्तीच्या सामकें लागीं पावलां अशें सरकारान जाहीर केलां. दोतोरांच्या मतान, पोरूं गोंयांत एकल्याय गोंयकाराक मलेरिया जावंक ना. 2018 सावन एकल्याकूय मलेरियान मरण येवंक ना. देखून मलेरिया गोंयच्यान पपा काडपाच्या मार्गाचेर आसा, अशें म्हणू येता तर!
आंकडेवारी पळयल्यार, गोंय मलेरिया मुक्त जावपाचें आसा, ही खरी गजाल. पूण दरवर्सा गोंयांत येवपी कामगारांचे कितें? काय स्थलांतरीत म्हणून तांकां हिशोबांत धरपाचें ना? भलायकी खातें बांदकाम थळां, जेटी, शॅकां, हाॅटेलां आनी हेर जाग्यांचेर काम करपी कामगारांची तपासणी करीत आसा. स्थलांतरीत रावतात, त्या वस्तींनीय तपासणी चलता. मात, मलेरिया सोंपपाचे वाटेर आसा वा गोंयकारांक जायना म्हूण धादोशी जावन उपकारचें ना. दुयेंसां वांटपाक बशिल्लीं जळारां आतां मनशांक मलेरिया दिना आसत, पूण हेर दुयेंसांचें कितें? तींय मलेरिया इतलींच घातक आसात. मनीस दुयेंत पडटा, आसा ताच्या अर्द्यांन जाता, दोन सप्तकां हांतरुणार पडटा…. त्रास जातात, तेय सोंसपा सारके नासतात. तो मरूंक ना, म्हणजे दुयेंस त्या वाठारांतल्यान नश्ट जालें, अशें समजुपाचें? गोंयकार वा स्थलांतरितां मदल्या कोणाकूच गोंयांत आसतना मलेरिया जावंक जायना. तेन्नाच तो सोंपलो म्हणपाचें. भायल्यान कोणूय मलेरिया पिडेस्त येत जाल्यार एक समजूं येता. मलेरिया बदला जळारां दुसरीं दुयेंसां दिवपाक लागल्यांत. तींय राज्यांतल्यान कायमचीं नश्ट जावंक नाकात?
कुटबणा जेटीचेर पोरूं आॅगस्ट, सप्टेंबरांत जळारांक लागून डेंग्यू पातळिल्लो. थंय दोनशे वयर ट्राॅलर आसात. शेंकड्यांनी कामगार. कुटबणचें डेंग्यू प्रकरण पोरूं बरेंच गाजिल्लें. दिवचले आनी हेर कडेनूय डेंग्यूचे दुयेंती मेळिल्ले. मलेरियाचो जागो डेंग्यून घेतलो, अशें जावंक फावना. गोंयांत भलायकी खात्याचे कर्मचारी मलेरिया जाल्ल्या वाठारांत वचून दुयेंतींची तपासणी करतात, ही बरी गजाल. हेर राज्यां परस गोंय हे बाबतींत मुखार आसा. दक्षीण गोंय जिल्हो मलेरिया मुक्त जालो ताचें प्रमाणपत्र मेळोवपाक केंद्र सरकारा कडेन प्रस्ताव धाडला. जानेवारींत केंद्रीय अधिकाऱ्यांनी पळोवणीय केल्या. मात अजून तांचो निमणो निर्णय जावंक ना खंय. दर हजार व्यक्तीं फाटल्यान गोंयांत मलेरिया जावपाचें प्रमाण 2022 सावन शुन्य आसा. तें कायम उरचें हे खातीर भलायकी खात्यान यत्न करूंक फावो. आतां पावसाक सुरवात जातली. वातावरण पळयल्यार अंदूं पावस बेगीन आसुये. बांदकामां चलतात, थंय भलायकी खात्याक लक्ष दवरचें पडटलें. कारण गोंयांत दर्यादेग वाठारांनी, दोंगुल्ल्यांचेर नेटान बांदकामां चालू आसात. नवे- नवे निवासी प्रकल्प सुरू जायत आसात. जावपाचे आसात. ह्या वाठारांनी डेंग्यू आनी जळारां पसून जावपी दुयेंसां पातळूं येतात. सगल्योच खबरो दिसाळ्यांनी, खबरां चॅनलांचेर येनात. ताका लागून पंचायती, पालिकांक आनी थळाव्या भलायकी केंद्रांक बारीक नदर दवरची पडटली.
भिरांकूळ दुयेंसां पातळावपी जळारां नितळ उदकांत तांतयां घालतात. ताका लागून पावसांत कट्ट्यो, लातां, पिपां, टायर आनी हेर उदकां सांठपाचे जागे नितळ करपाक जाय. गांवांनी कोयर उडयतात, थंय हें सामानूय उडयिल्लें आसता. पंचायती, पालिका घराघरांनी वचून कोयर एकठांय करतात. पूण म्हयन्याचे पन्नास रुपयाय दिवपाक गोंयकारांक जड जाता, हें आयकून धक्को बसले बगर रावना. बांदकामांच्या जाग्यार बेथो घट करपाक उदक सांठोवन दवरतात. मे म्हयन्यांत हो प्रकार पळोवपाक मेळटा. तेंय उदक अदीं मदीं तपासपाक जाय, बदलूंक जाय. गटारां तुंबचींनात, वाड्यावाड्यार कोयर सांठून उरचो ना, हेंय तपासप संबंदीत यंत्रणेची लागणूक.
बांदकाम कंत्राटदार कामगार हाडटात, बोटींचेर खलाशी येतात, तांचे कडेन बरेच फावटी भलायकी कार्डां नासतात. हीं घाळपणां हेर लोकांक फोंडांत घालूंक शकतात. चडूच जालें जाल्यार आमचो आमदार सांबाळून घेतलो, च्यावेक कितेंय दिल्यार अधिकारी ‘आॅल इज वेल’ प्रमाणपत्र दितलो, हाची कांय गोंयकारांक आनी भायल्यांकूच खात्री आसता. हो समज (काय गैरसमज?) ना जावपाची गरज आसा. भलायकी कार्डां दिनात, कामगारांची नेमान तपासणी करिनात त्या कंत्राटदारांक दंड घालप गरजेचो.
एकाय गोंयकाराक हालींच्या वर्सांनी मलेरिया जावंक ना वा मलेरिया जावन कोणाक मरण येवंक ना, जाल्यार भलायकी खात्याक परबीं फावतात. पूण मलेरिया आवट जावन डेंग्यू इन जाला, ताचें कितें? ताकाय धांवडावन घालात… आनी वांगडा जळारांकूय. भलायकी खात्या वांगडा हेर सरकारी यंत्रणांनी, समाजानूय खबरदारी घेतल्यार हें तशें कठीण न्हय!
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
