मनीसपणाचो झरो.. जितू

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

मनशां भितर बरे आनी वायट गूण आसतात पूण वायट गजाली मनांत दवरून बऱ्यो त्योच गजाली करच्यो असो जितू मानतालो.

जेन्ना जेन्ना हांव ह्या सामान्य मनशाच्या यादस्तिका म्हऱ्यांतल्यान पासार जाता तेन्ना तेन्ना म्हाका प्रस्न पडटा. मनशाचें खाशेलेपण कितें ? तसो बारीक विचार करीत जाल्यार प्रस्न वायट सो न्हय, कारण दरेक मनशां भितर कसले ना कसले खाशेले गूण आसतात. तेच गूण ताच्यात वेगळेपण हाडूंक पावता. मनीस ह्या संवसारांत येतना रिकाम्या हातान येता आनी संवसार सोडून वतनाय बी रिकाम्या हातानच वता. जिवितांत जें कितें मेळयतात तें सगले हांगाच सोडून वचचें पडटा. खरें म्हणल्यार मनीस जेन्ना हो संवसार सोडून वता तेन्ना तांचे मदीं आशिल्ल्या त्या खाशेलेपणाक लागूनच समाज तांकां याद करता. वास्को शारांतल्या, वाडेनगरांतलो असो एक मनीस जो तरणेपणी अकस्मात हो संवसार सोडून गेलो. पूण ‘मरावे परी किर्ती रुपी उरावे’ समर्थ रामदासस्वामीन म्हणिल्ल्या प्रमाण तो अजून जिवीत आसा. आपले कुडीन जरी तो आमचे मदीं ना तरी ताणें मनीस समाजा खातीर केल्ल्या वावरांतल्यान तो अजरामर जाल्लो आसा. आपले सुपुल्लेशे जिणेंत ताणें मनशांचीं मनां जिखिल्लीं. एक खरो समाज सेवक म्हूण नांव जोडिल्लें तो जावन आसा स. जितेंद्र आप्पा शिरोडकार.
हालींच ताचो 32वो यादस्तीक दीस मनयलो. ताका आर्गां ओपूंक आनी ताच्या कार्याची याद करूंक मुरगांवचे कितलेशेच समाजसेवक, शिक्षण संचालिका आयशा वायंगणकर, वेवसायीक संदीप पांडुरंग चोडणकार, शिक्षक महेंद्र नायक, नगरसेवक यतीन कामुर्लेंकार, समाजसेवक प्रकाश गंवस, जितेंद्राची आवय, भाव, भावजय, मामा, मामी आनीक हेर घरचीं तशेंच तांचे लागींचे इश्ट आनी सामान्य नागरीक हाजीर आशिल्ले.
वाडेनगर, मारुती देवळा लागसर ताचें यादस्तीक उबें आसा. हें यादस्तीक म्हणल्यार वास्कोकारांक प्रेरणा स्त्रोत जावन आसा म्हणल्यार म्हजी चूक जावची न्हय. हें स्मारक मार्गा वेल्यान येतल्या वतल्याक ताच्या कार्याची याद करून दिता. चाळीस – पंचेचाळीस वर्सां पयलीं वाडेनगर म्हणल्यार संकश्टांची खण आशिल्ली. पुराय वाठार एक सुको सडो जाल्ले वरीच आशिल्लो. एक बारीक शे पांय वाटेन दोंगर चडून वचचें पडटालें. अशा ह्या दोंगराळ वाठारांत उदकाचो सदांच उणाव आसतालो. ताणें फुडाकार घेवन मुरगांव नगरपालिका प्रभाग वांगड्यांक तशेंच उदका खात्याक सांगाताक घेवन टॅंकरांनी उदकाची पुरवण न चुकता जावचे खातीर खूब कश्ट घेतिल्ले. वाड्या वेल्या शिकपी भुरग्यांच्यो अडचणी कळटकच धांव मारून तो एका खिणाक पयस करतालो. स्वता क्रिकेट खेळपी आशिल्ल्यान वाडेनगरांतल्या कांय तरणाट्यांक एकठांय हाडून ‘आझाद स्पोर्ट कल्ब’ ची स्थापना ताणें केल्ली. त्या क्लबा वरवीं तरणाट्यां खातीर आयज मेरेन शेंकड्यांनी वेगळ्यो वेगळ्यो सर्ती घडोवन हाडिल्ल्यो आसात. एकाद्रो बरो खेळगडो ताचे नदरेक पडलो तर ताणें ताची जापसालकी आंगार घेतलीच म्हूण समजुपाची. स्वताचे दुडू मोडून त्या खेळगड्यांक प्रोत्साहन दिवंक तो केन्ना फाटीं रावलो ना. परिस्थिती कशीय आसूं मनशाचे व्यक्तीमत्व बरे तरेन घडूंक जाय ह्या मताचो जितेंद्र आशिल्ल्या कारणान ताणें अडचणींत सांपडिल्ल्यांक आपल्याक जाता ते परीन मजत केल्ली हांवें पळयल्या.
मनशान आपल्या अस्तित्वाची जाणीव स्वताच्या वावरांतल्यान निर्माण करूं येता. मनशाचे जिणेंत बरो जावं वायट काळ केन्ना येत हें कोण सांगपाक शकना हाकाच लागून मनशान फुडाराचें येवजून वावर करचो पडटा. एखादऱ्या वेळार अचकीत वायट प्रसंग आयलो जाल्यार लेगीत फुडारा खातीर केल्ले येवजणेचो लाव घेवन ती परिस्थिती निस्तारूं येता. आवय बापायचो वा आज्या पणज्याचो पोटलो आसा म्हूण बडेजावाक कसलोच काम धंदो करप ना म्हणल्यार निकटी पिशेपणाच जातली.
आयज आशिल्लो काळ फाल्यांय तसोच पळोवंक मेळटलो हाची शाश्वती कोण दिवंक शकना. कांसवाचे गती वरवीं जायना मनशान आपलें कर्म करप केन्नाच सोडचें न्हय. कारण सत एकूच वेळ-काळ कोणाची वाट पळयना. जो वेळाचे म्हत्व वळखून वावुरलो ताणें आपली जीण येसस्वी केली म्हणपाची. जितेंद्र वर्तमानकाळांत जियेतालो. त्याच बराबर तो भविश्य काळाचो विचार करतालो. कोण खंय अडचणींत पडिल्लो आसत, कोणाचेंय बारीक सारीक काम रखडून पडलां आसत ते जितूक साद घालताले. तो मागीर कसो तरी मार्ग काडून तांचे काम जाग्यार घालतालो.
म्हाका सदांच दिसता हो मनीस जिवीत आशिल्लो जाल्यार एक तर बरो समाजसेवक जातलो आशिल्लो नाजाल्यार बरे पैकीं साहित्यीक वा फिशाल कलाकार तरी जावपाचोच. ती कला ताचे भितर आशिल्ली. कोंकणीच्या मळार बरो वावर करतलो आशिल्लो. आमी दोगूय कितें ना कितें बरयलें म्हणटकच ताचेर भासाभास करताले. हांवें जर चार वळी बरयल्यो तर ताणें म्हणप हें कितें बरयलां. आनीक एक दोन कडवीं बरय हाची कविता जावं येता. अशें म्हूण ताणें आपले कुडींत वचून एक कागद घेवन भायर येवप. तें कागद म्हज्या हातार दवरप आनी म्हणप वाच ही कविता आनी सांग कशी जाल्या ती. विद्यार्थी चळवळीत लेगीत तो सदांच मुखार आसतालो. आयज शिकपी भुरग्यांनी ताचे जिणे विशीं जाणून घेवन खूब बऱ्यो गजाली आपणावं येता. पयली गजाल मनशान खंयचेय परिस्थितींत निराश जावचे न्हय. मनांत ध्यास दवरून ते वायट परिस्थितींतल्यान मार्ग काडचो. कारण जितू कठीण परिस्थितींतल्यान सदांच मार्ग काडटालो आनी हेरांकय मार्ग दाखयतालो.
दुसरी गजाल कोणेंय वायट गजाली सांगल्यो जाल्यार त्यो मनार घेवच्यो न्हय अशें ताणें सदांच म्हणचें. मनशां भितर बरे आनी वायट गूण आसतात पूण वायट गजाली मनांत दवरून बऱ्यो त्योच गजाली करच्यो असो जितू मानतालो. तीं बरी तत्वां तो पुराय जिवीत भर जगत रावलो.
एखादऱ्याचेर अन्याय जाता जाल्यार तो ओगी रावनाशिल्लो. त्या मनशाक न्याय मेळ मेरेन झुजत रावतालो. ह्या संवसारांत सगल्यांचो वेळ आनी काळ थारिल्लो आसता. ह्याच कारणांक लागून मनीस एक-एक करून एक-दुसऱ्याचो सांगात सोडून पड्ड्या आड वतात. मनीस जरी हो संवसार सोडून गेलो तरी जिणेची रीत मात केन्नाच बदलना. जिणेंत सूख-दुख्ख, बरें-वायट घडत रावतलें. गरज आसा ती मनशान जीण सुखी करूंक सत्याची कास धरची. जितून ती आपणायिल्ली. बऱ्या वायट गुणांचो मेळ आशिल्ल्या ह्या मनशाचो सांगात सगल्यांक जाय आशिल्लो. निसुवार्थ सेवेंतल्यान ताणें लोकांची मनांय जिखिल्लीं. जाची गवाय हें यादस्तीक करून दिता अशें ह्या समयार हांव म्हणन.

एच. मनोज
9822441417