भांगरभूंय | प्रतिनिधी
बरोवप एक कला, ती कोणाच्यानूय आत्मसात करूंक जाता, मात अभ्यास आनी सातत्य जाय. बरोवंक गरीब-गिरेस्त तशेंच ल्हान-व्हड कोण लागना, धर्म, जात-कातूय लागना. बरोवंक लागता हुशारकाय, जाणवाय आनी उतरांखेळ. भारताचो बापूय माहात्मा गांधी म्हणटा, “आमी आमच्या उलोवपांतल्यान वा बरपांतल्यान धर्मत्याग करची गरज ना. आमी फकत आमच्या जिविता कडें अशें करूंक जाय, जंय आमचें जिवीत सगळ्यां खातीर अभ्यास करूंक मुक्त पुस्तक आसतलें.” असल्याच सुंदर विचारांनी फादर तॉमस लोबो हाणें ‘शिंपयो’ हो निबंध झेलो बरयला. ताका 174 पानां आसात आनी ताचें मोल 199 रुपया आसा. तें दाल्गादो कोंकणी अकादेमीन उजवाडायलां आनी ऍड्स प्रिंटर्सान छापलां. ताचें भायलें कव्हर फादर मायरन जेसन बार्रेटो हाणें काडलां आनी फाटले वटेन बरोवप्याची वळख दिल्या. ‘शिंपयो’ ह्या खडेगांट निबंध झेल्या खातीर फादर लोबोक परबीं.
फाटभूंय
बरोवपी ल्हान आसतना मुदांसाक दर्याचे प्रायेर वतालो. थंय शिंपडिल्ल्या शिंपयो पळेवन ताच्या मनांत वेगवेगळे विचार येताले. हेच विचार फुडें हाडून आनी शिंपयांच्याच नांवान जिन्सांवार विशयांचेर आधारून ताणें निबंध बरयले. ह्या पुस्तकांत गुंथिल्ले निबंध विंगड-विंगड मुद्यांचेर थारिल्ले आसात. ताणें जायतीं धार्मीक पुस्तकां बरयल्यांत पूण साहित्यीक पुस्तक बरोवपाचो ताचो हावेस जागले उपरांत, एक-एके शिंपये भशेन वेग-वेगळ्या नेमाळ्यांचेर उजवाडा आयिल्ले निबंध एकठांय करून हें पुस्तक तयार केलें.
निबंधांची विभागणी
‘शिंपयो’ हें पुस्तक चार भागांनी वांटलां. 1) तरनाट्यांचो संवसार हातूंत 10 निबंध आसात 2) कुटुंबीक संवसार हातूंत 18 निबंध आसात 3) भुरग्यांचो संवसार हातूंत 12 निबंध आसात आनी 4) समाजीक संवसार हातूंत 6 निबंध आसात. अशे सगळे मेळून 46 दर्जेदार निबंध ह्या पुस्तकांत आसात.
पुस्तकाचो गाभो
फादर लोबोन दर एका विभागांत खरसाणेन आपले विचार मांडल्यात. तो एक ज्येश्ठ पाद्री जाल्ल्यान ताचें अणभव विश्व व्हड. सगळ्या मळां वेल्या लोका कडेन ताचो संपर्क. देखून ह्या पुस्तकांत ताचे उत्कृश्ट विचार वाचूंक मेळटात.
तरनाट्यांच्या संवसारा कडेन समरस जातना, आपल्या पयल्याच ‘तरनाट्या, तुजो फुडार चिंत गा!’ ह्या निबंधांत फादरान सोबीत विचार मांडल्यात. “तरनाट्यां सवें जायतेंच बळ, उर्बा रसरसलेली दिसता. तांच्या शिरांनी रगत घसघसता आनी तांचे पिरायेर बरें तशेंच वायट शिकची आनी करची तांकां तांक आसता.” ह्या सारके तरनाट्यां विशीं विचार उग्तायतना तरनाट्यां सवें आशिल्ले गूण आनी ताकत बऱ्या मार्गान वापरूंक आनी तांकां संवसारांत झगझगतल्या नखेत्रां परीं जावंक हुस्को माडता. ह्याच विभागांत ‘रोल मॉडला’ची तो खबर करतना महात्मा गांधी, डॉ. राधाकृश्णन, माद्र तेरेजा सारक्या म्हान मनशांक तशेंच आमच्या भागेवंतांक ‘रोल मॉडल’ म्हण घेवंक तरनाट्यांक उस्कायता आनी आवय-बापायांनी तशेंच जबाबदारी आशिल्ल्यांनी ल्हानांक बऱ्या मुल्यांचे ‘रोल मॉडल’ जावंक सल्लो दिता.
कुटुंबीक संवसारांत फादर लोबो कुटुंबा सवें आपले अणभव वांट्टा. एका कुटुंबांत एक मनीस आसा तसो दुसऱ्या मनशान आपणावंक आनी कुटुंबाची बांदावळ सांबाळूंक बरोवपी वाचप्यांक सुचयता, परंपरीक धंद्यां विशीं हुस्को उगतायता. ह्या विभागांत बरोवपी नवेपणाचो उगडास करता. नवें मन, नवी दिशा, नवो हावेस, नवें जिवीत, आदी मनशा भितर उफाळून येतल्याचें सांगता. नवेपण आपणायतना आदल्याचेर पडिल्लो विसर आनी विसरून वतल्या पारंपरीक मुल्यांचोय उगडास करता. मागीर व्हडपण कसलें? बरोवपी मनशाचे जिणेचेर बडी मारता. ह्या भागांत कुटुंबाक खूब वटांनी दिल्ले सल्ले वाचूंक मेळटात.
पाद्रींचें भुरग्यां कडें सदांच लागींपण. भुरगीं कशी वागतात आनी तांची मानसिकता कशी आसता ताचेर विचार आसात. भुरग्यांचें मन जितलें शिकूंक आशेता तितलें मोगाकूय आवंडेता, असली जाणवाय ह्या पुस्तकांत मेळटा भुरग्यांचेर जातले अन्याय, ते मागीर स्कुलांत जावं वा समाजांत जावं वा घरांत जावं, तांच्योय देखी आसात. भुरगीं आनी व्हडील तांच्या जबाबदाऱ्यांची जाणवाय आसा.
समाजीक संवसाराच्या विभागांत फादर लोबो समाजांतल्यो विकृतायो मांडटा आनी समाजान बदलूंक जाय अशें भाश्य करता. मनीस आधुनीक काळा बराबर चलता जायत पूण आधुनीक सतां समजून घेवंक मनशाची जाणवाय कमी पडटा आनी मनीस कोणाक तरी भुलता आनी वळख-पाळख नाशिल्ली दुसऱ्याची संस्कृताय आपणायता, दुसऱ्याच्यो चाली आपणायता, परिणाम दितना आयच्या कार्नावालाची देख दिता.
मनशाची उदरगत ताच्याच सैमाचेर निंबून आसता. जेन्ना तो संवसाराचे प्रगतीच्या नांवान मनशाक भायरावन वा ताचे हक्क आनी प्रतिश्ठा माडोवन ‘उदरगत’ करूंक तजवीत करता तेन्ना तो मनीसपणाच्या कायद्यांचेर आनी निती-ध्येयांचेर खोंट मारता अशें फादर लोबो नमूद करता.
पुस्तकांतली भास
फादर लोबोच्या निबंधांची भास सादी आसा पूण उतरांनी खंत आनी हुस्को जाणवता. समाजांतल्या विकृतायांचेर बडी मारपाची भास बेस-बरी आसा. कांय नवीं उतरां आनी म्हण्ण्योय बी वाचूंक मेळटात.
खाशेलेपण
‘शिंपयो’ पुस्तक खूब उंचल्या विचारांचें आसा. तातूंतल्यान जाणवायेची झर व्हांवता. फादराच्या गिन्यानाचो दिश्टावो जाता. ताणें दर एका विशयाचेर अभ्यास केला हें जाणवता. निबंधाचे विभाग केल्ल्यान वाचप्यांची बरी सोय जातली हातूंत दुभाव ना. दर एका विभागांतले निबंध एका परस एक उंचा मोलाचे आसात. सगळे निबंध मनशाक मार्ग्दर्शन दिवपी आनी समाज-प्रबोधन करपी आसात.
बरोवप्याचे उमाळे
बरोवपी तॉमस लोबो म्हणटा, ‘शिंपयो’ विवीध आकारांच्यो, बारीक-मोट्यो, दर्याचे प्रायेर पातळिल्ल्यो… जेन्ना हें चित्र दोळ्यां मुखार जळखता, तेन्ना भुरगेपणा वेल्यो यादी मनांत जिव्यो-ताज्यो जातात. हांव ल्हान भुरगो आसलों तेन्ना जायतेच पावटीं कुटुंबा सांगाता वा इश्टां बराबर मुदांसाक दर्याचे प्रायेर वतालों. तेन्ना दर्याचे प्रायेर शिंपडिल्ल्यो शिंपयो म्हाका खूप आवडटाल्यो आनी त्यो तरेकवार आकारान आशिल्ल्यो पळेवन अजाप जातालों. तांतुंतल्यो थोड्यो बॅगांत घालून घरा हाडटालों आनी त्यो बरे भशेन सांभाळून दवरतालों. ह्याच शिंपयांचो उगडास हाडून आनी तांच्याच नांवान जिन्सांवार विशयांचेर आधारून बरयल्ले हे निबंध…”
सोंपयतना…
रोमी लिपीच्या साहित्य क्षेत्रांत असले निबंध म्हणल्यार झिगझिगतीं मोतयां कशीं. असलीं दर्जेदार पुस्तकां उजवाडा येवप ही काळाची गरज आसा. बरोवपी जेन्ना आपलो ध्येय थारावन लिखणी हातांत घेता तेन्ना ताचें यश निश्चीत आसता. ज्युस्त हेंच ह्या पुस्तकांत घडलां. अणभवाचे कसवटीर रावून बरप केल्ल्या फादर तॉमस लोबोक ‘शिंपयो’ पुस्तका खातीर परत एक पावट परबीं दितां आनी ताचें उरिल्लें साहित्य बेगिनूच पुस्तक रुपान उजवाडा येतलें म्हूण आस्त बाळगितां.
– विन्सी क्वाद्रूस,
९८२२५८७४९८
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
