मध्य युरोप – 1

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पश्चीम युरोप आनी पूर्व युरोप हांचे मदीं मध्य युरोप आसा. इतिहासीक, समाजीक आनी सांस्कृतीक साम्य आशिल्लो हो वाठार. पोलंड, चॅकिया (चॅक रिपब्लीक), स्लोवाकिया आनी हंगरी ह्या चार मुखेल देशांचो आसपाव मध्य युरोपांत जाता. तशेंच जर्मनी, ऑस्ट्रिया ह्या देशां सयत हेर कांय देशांचो आसपाव मध्य युरोपांत जाता. हातूंतल्या कांय देशांचो आसपाव पश्चिमी युरोप आनी दक्षीण-पूर्व युरोपांतूय जाता. मध्य युरोपांतलो चडसो वाठार सपाट आसा आनी कांय मुखेल न्हंयो ह्या वाठारांनी व्हांवतात आनी ‘नॉर्थ सी’ ह्या दर्याक मेळटात. 2004 वर्सा सावन, मध्य युरोपांतले चडशे देश युरोपी संघाचे वांगडी आसात. तेन्ना सावन ह्या देशांतली जिवन प्रणाली खूब सुदारल्या. मध्य युरोपांतल्या चडशा लोकांनी रोमन कॅथलीक धर्म आपणायला. हे लोक नाताल आनी पास्कां ह्यो परबो मोट्या उमेदीन आनी उत्साहान मनयतात. मध्य युरोपांतल्या चडशा देशांनी उद्देगीकरण जालां. कोळशाच्यो खणी, स्टील कंपन्यो तशेंच अभियांत्रिकी संबंदीत उद्देग ह्या देशांच्या शारी वाठारांनी मेळटात.
पोलंड – पोलंड हो एक प्रजासत्ताक देश आसा. ह्या देशाचे उत्तरेक बाल्टीक दर्या आनी रशिया आसा जाल्यार पुर्वेक बेलारूस आनी युक्रेन लागता, दक्षिणेक स्लोवाकिया आनी पश्चिमेक चॅकिया आनी जर्मनी हे देश आसात. हो देश आकारान इटली आनी यूके परस मोटो. पोलंड हो युरोपांतलो णवो मोटो देश. ओडर आनी व्हिश्चला ह्यो पोलंडांतल्यो मुखेल न्हंयो आसात.
पोलंडाचो इतिहास – पोलंड देशांत सुमार 40 फावटीं तरी वेगळीं वेगळीं झुजां जाल्यांत. ह्या झुजांनी पोलंडाचें विभाजन जावन ताचो आसपाव हेर देशांनी जाला. ताका लागून 1772, 1793 आनी 1795 ह्या वर्सांनी पोलंडाचें विभाजन जावन रशिया, प्रशिया आनी ऑस्ट्रिया ह्या देशांनी पोलंड देश आपल्या मदीं वांटून घेतलो. पयल्या म्हायुद्धा वेळार, 1915 वर्सा, रशियाव्याप्त पोलंडाचेर जर्मनीन ताबो मेळयलो. 1918 वर्सा, जनरल युझेफ पिलसूतस्कीच्या फुडारपणा खाला पोलंड हो वेगळो देश म्हणून स्थापीत जालो. उपरांतच्या काळांत हेर देशांतल्या भागांचो आसपाव पोलंडांत जालो. पूण दुसर्‍या म्हायुद्धाचोय खर परिणाम पोलंडाच्या लोकांक सोंसचो पडलो. सुमार साठ लाख पोलीश नागरिकांक म्हायुद्धांत मरण आयलें.
शारां – वॉर्सो (पोलीश भाशेंत वार्शावा) हें पोलंडाचें राजधानी शार. वॉर्सो ही माझॉव्येत्स्की प्रांतांतली एक कावंटी आनी तातूंत 18 जिल्ल्यांचो आसपाव आसा. ह्या शाराक पोलीश अर्थवेवस्थेचो कणो मानतात. वॉर्सो चोपीन विमानतळ हो पोलंडांतलो सगळ्यांत मोटो विमानतळ. दुसर्‍या म्हायुद्धांत हें शार पुरायपणान नश्ट जाल्लें. क्रॅकोव हें पोलंडांतलें इतिहासीक शार. पोज्नान, स्टॅची, गिदायिस्क, वूत्श, व्रोत्सवाफ हीं पोलंडांतलीं हेर म्हत्वाचीं शारां. ह्या शारांनी युनॅस्कोन घोशीत केल्ल्यो संवसारीक दायज सुवातो आसात.
शेत – पोलीश लोक मोट्या प्रमाणांत शेत कसतात. पुराय युरोपांत शेती क्षेत्रांत आघाडीचेर आशिल्लो हो देश. सुमार 12 टक्के मनीसबळ ह्या क्षेत्रांत वावुरतात. चडशे ल्हान-व्हड शेतकार गंव, ओट, शुगर बीट, बटाट, तंबाकू रोयतात. तशेंच दुकरांक, कुकडांक पोसतात.
बियाओवियेजा फॉरेस्ट – ‘बियाओवियेजा फॉरेस्ट’ हें आदीम काळांतलें रान. युरोपियन बायसन (गवो) मुक्तपणान ह्या रानांत भोंवता. तशेंच लांगडे, लिंक्स, हरणां, एल्क हीं जनावरां ह्या रानांत मेळटात. ह्या रानांतलीं विंगड विंगड जनावरां आनी वनस्पती पर्यटकांक
ळोवंक मेळटात. पूण आदीम काळांतल्या रानाच्या भितरल्या वाठारांत पर्यटकांक वचूंक मेळना.

स्नेहा सबनीस
9923633789