‘मतदाना’ इतली जागृताय ‘तंबाकू’ आड जायत?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सरकार तंबाकू विरोधी दीस पाळटा. पूण तो एका दिसा पुरतोच. भलायकी विभागान राज्य आनी केंद्र पांवड्यार कडकसाणीन हो कायदो अमलांत हाडूंक जाय.

आयज गोंयां सयत पुराय देशभर तंबाकू आड जागृताय मोहीम राबयता. 31मे हो दीस संवसारीक पांवड्यार तंबाकू विरोधी दीस म्हूण पाळटात. दर वर्सा सरकार हो दीस पाळटा. ते निमतान तरेकवार येवजण्यो आंखतात, कार्यावळी घडोवन हाडटात. पूण कितले दीस? हो नेट, हो सुवाळो एकूच दिसा पुरतो मूं? उपरांत कितें?… रस्त्यांचेर, भौशीक सुवातांनी, बाजारांतल्या खांची कोनशांनी, कार्यालयांनी, हॉस्पिटलांनी लेगीत तंबाकूचें सेवन चालूच आसता मूं? आसा तांचेर कोणाचें नियंत्रण? तें विशींचें फलक पोस्टर मेकळेपणान भौशीक सुवातांनी मिरयतात, आनी तांच्या नखऱ्यांक आमी भुल्लुसतात. खरें आसा मूं? देशाचे उदरगतीचो खांबो म्हूण आमी जाचे कडेन पळयतात तो तरणाटो ह्या तंबाकूच्या जिनसांच्या सेवनान वेसनाधीन जाला, तें वरवीं करमेत गेला. तांचेर नदर आसा व्हय कोणाची? दर वर्सा तंबाकू आडच्या दिसा निमतान तंबाकुंच्या जिनसांचे विक्रीचेर सरकार बंदी घालता. ताची अंमलबजावणी वर्सभर जाता व्हय?…. हेविशीं चे प्रस्न 365य दीस मनाक सतायत रावता.
अधिकृत सुत्रांनी नोंद केल्ले आंकडेवारी प्रमाण देशांत तंबाकू आनी तंबाकू सावन तयार केल्ले जिनस दर वर्सा धा ते पन्नास लाख लोकांचो बळी घेता. तंबाकूच्या सेवनान कांक्र आनी क्षयरोग सारकिल्ल्यो भिरांकूळ पिडा मनशाचे कुडीक वेंगायतात. अशें म्हणटात भारतांत तोंडाक जावपी कांक्राचें प्रमाण चड आसा. कारण भारतांत तंबाकू, मावा, खैनी, मिसरी, चिलीम, सिगार, विडी, गुटखो खावपी वा ओडपी लोक चड प्रमाणांत आसात. आमच्या देशांत ल्हान पिराये सावन जाणट्यां मेरेन असले तरेचे जिनस खावपी उकतेपणान पावला कणकणीं दिसतात. तंबाकूक लागून जावपी वायट परिणामा परस चड परिणाम जातात ते गुटखाच्या वेसनान. तंबाकूच्या आलकोहोलायड रसायनांत कोटिनायन, अॅण्टाबीन, अॅपनाबेसीन, निकोटीन असलीं रसायनां आसतात. जाल्यार भारतीय तंबाकूंत मर्क्युरी (पारो), लेड (कथील), क्रोमियम, केडमियम असलीं विखयाळीं रसायनां आसतात. खेरीज,तंबाकूच्या धुंवरांत डिडिटी, ब्युटेन, सायनायड,आमोनियां असले तरेचीं रसायनां आसपाविल्लीं आसतात. ही गजाल कितले जाण जाणां जायत?
गुटख्यांत जें निकोटीन आसता तें सामकें घातक. हें निकोटीन मेंदवाचें कार्य थांबयता. ताच्या कार्याची गती उणी करता. विचार करपाची तांक उणी करता. तंबाकू वा ते तरेचे जिनस खावपाची इत्सा वाडयता. निकोटीन काळजाचे ठके वाडयता. रक्तदाब वाडयता. शिरो (नस,धमनी) आंवळून धरता. गुटख्यांतल्या मार्श गॅसाक लागून मनशांच्या जननेंद्रियांचेर वायट परिणाम जातात. नकळटां, मनशाक नपुसकत्व येता. तांतूंतल्या आमोनियाक लागून पचन शक्त आनी रगताची रसायनीक स्थिती इबाडटा. पायरिडीयन ह्या विखयाळ्या पदार्थाक लागून मनशाक खोंकली येता, ताळो सुकता, पोटांत भगभग पडटा. तेंचपरी ह्या गुटख्यांतलो चुनो, कात, सुपारी, वासाचीं द्रव्यां आमचे कुडीक भोव घातक आसात. जो मनीस गुटखो खाता ताच्या तोंडांत पुळयो येवन उपरांत धवें पट्टे दाग पडूंक लागतात. ल्हवू ल्हवू थंयच्यो पेशी मरूंक लागतात. उपरांत कांक्राचे पिडेचीं पयलीं लक्षणां थंय सावन सुरू जाता.
तंबाकू हो नशा घेवप्याच्या जिवाक खूब आनंद दिता खरो पूण तें घुंवळेंत रावतना तितलेच नेटान तो मरणा वटेन वता हेंवूय तितलेंच सत आसा. तंबाकून मनशाच्या वांट्याक ‘फास्ट’ मरण येता. सिगाराचो वा विडयेचो दरेक झुरको (पफ) मनशाचे कुडींत निकोटीन पसरायता. तंबाकूचे जिनस अशें तरेचे राकेस आसात जांचे मुखार कोणाचेंच शाणपण चलना. ते जिणेचो सर्वनाश करतात. तंबाकूचो उद्येग करतात तांकां नव्या नव्या गिरायकांची गरज आसता देखून ते तंबाकूंच्या जिनसांनी मनभुलोवण्या वासांचीं द्रव्यां वापरून खास करून तरणाट्यांक आनी बायलांक आकर्शीत करतात.
मुंबयच्या टाटा मेमोरीयल हॉस्पिटलांत जे दुयेंती येतात तांकां पळयल्यार पळयतल्याक जिणें नाका जाता. त्या हॉस्पिटलांत लेगीत भारतीय देशभांवंडांक एक मायेस्त संदेश दिला. ‘तंबाकूचें सेवन एकदांच न्हय, केन्नाच नाका.’ मुंबयच्या सलाम फावंडेशना वतीन तांचीं भुरगीं तंबाकू सेवना आड दोळे दिपकावपी वावर करीत आसात. औरंगाबादेचो पुलीस कर्मचारी बाळासायब राठोड हाची तर दर एकल्यान देख घेवची. राठोड केन्नाय मदींच जागो जाल्ले भशेन राज्यांत एक भोंवडी मारतालो आनी आपूण तंबाकू आड वावुरतां अशें दाखयतालो. दिसवड्याच्या वावराक वचपी कामगारांक विडी वा सिगार फुसकायतना वा तंबाकू, गुटखा तोंडांत घातिल्ले वेळार रंगेहात धरतालो. तांकां दंड म्हणून तांचे कडल्यान एका दिसाची तांची जोड घेवन पसार जातालो.
सरकार तंबाकू विरोधी दीस पाळटा. पूण तो एका दिसा पुरतोच. भलायकी विभागान राज्य आनी केंद्र पांवड्यार कडकसाणीन हो कायदो अमलांत हाडूंक जाय. कोनशान कोनसो पिंजून काडूंक जाय. तंबाकू आनी तंबाकू जन्य पदार्थ जप्त करूंक जाय. वर्साक एकेच खेपे ह्या निमतान सिनेमा दाखोवन वा सर्त आयोजीत करून उपकारचें ना. विद्यार्थ्यां मदीं जागृताय मोहीम राबयतना पोस्टर, उलोवपां, रांगोळी, पथनाट्यां, देखावे, प्रदर्शनां वायट परिणामाच्या साधनां वरवीं प्रात्यक्षिकां तशेंच जें जें कितें करूं येता तें करीत रावचें.
नवकल्पनेचो नवभारत घडोवपा खातीर जण एकलो जण एका नागरिकाक ‘मतदाना’ खातीर प्रवृत्त करता, घरांतल्यान भायर काडटा तेच पद्दतीन हें तंबाकू विरोधी जागृत मोहिमेंत वांटेकार जावन जण एकल्यान हेरांक जागरूक करपाक पावल उखलूंक जाय. जमत हें भलायकी विभागाक आनी तांच्या अधिकाऱ्यांक, कर्मचाऱ्यांक वा आप वावुरपी संस्थांक, संघठणांक? दरेकलो आपलें सामुहीक जापसालकेक पाळो दीत जाल्यार देश बळिश्ट जावपाक, नवभारत घडपाक कळाव लागचोना. हय मूं?
आयज भोंवतणी नदर मारल्यार एक गजाल स्पश्टपणान दिसता ती म्हणल्यार तरणाट्यांक स्वावलंबी कामां करपाक जमना. ते करतात. पूण कशे? तांकां जाय पडटा सोरो, पान, तंबाकूचो वा गुटर्खयाचो आदार. गांवगिरे भाशेंत ‘श्टी’ ‘’थापटी’ (चुरो वा गुटखो ) आनी ‘ पिश्टी’ (सोरो). तांच्याच सेवनान ते कसलींय कामां करपाक तयार. ह्या जिनसां बगर… आनीक कांयच नाका. केन्ना?… केन्ना मोडत व्हय ही संवंय?
आयच्या दिसा तरी हो संकल्प सासणाचो जायत?

उल्हास यशवंत नायक
8010061867