भांगरभूंय | प्रतिनिधी
मणीपुरांतल्या हिंसाचाराक काल 3 मे दिसा एक वर्स पुराय जालें. फाटल्या बारा म्हयन्यांच्या काळांत ह्या जातीय हिंसाचारांत थंयच्या लोकांक व्हडलो घावो दिला, जो केन्नाच पेखून येवचो ना. वर्स जालें, तरी अजून राज्यांतल्या भोवसंख्यांक मैतयी आनी अल्पसंख्यांक कुकी- झोमी- नागा ह्या आदिवासी जमातीं मदलो तणाव कायम आशिल्ल्याचें जाणवता. सादारण साठ हजारां परस चड लोक बेघर जाल्यात. ते सरकारान उबारिल्ल्या शिबिरांत रावतात. भुरग्यांचें शिक्षण बुडलां. जे नोकरी, वेवसाय करताले, तांकां बेकार रावचें पडलां. दुयेंतींचे हाल जाल्यात. मानसीक- शारिरीक त्रास, मनस्ताप कितले जाल्यात आसतले, ते तांचे तांकांच खबर. सरकारी आंकडेवारी प्रमाण, आतां मेरेन ह्या हिंसाचारांत दोनशे परस चड लोकांक मरण आयलां.
मणीपुराक राज्याचो दर्जो मेळ्ळो तो 1972 त. थंय पयलीं काश्मीरा सारके कायदे आशिल्ले. भायल्यांक जमीन वा कसलीच मालमत्ता विकत घेवपाक मेळनाशिल्ली. उपरांत केंद्र सरकारान कायदे रद्द केले. ते परत लागू करपाची मागणी जाताली. उपरांतच्या कांय वर्सांनी भोवसंख्यांक मैतेयी समाजान आपणाक अनुसूचीत जमातीचो दर्जो दिवचो अशी मागणी केली. पोरूं एप्रीलांत न्यायालयान तांचे वटेन निकाल दिलो. तो अर्थांत अल्पसंख्यांक नागा, कुकी समाजाक मान्य नाशिल्लो. तांकां आरक्षण दियात, पूण जमात म्हूण नाका, असो तांचो आग्रो. नव्या कायद्याक लागून आमची जमीन वचत अशीय भिरांत आदिवासींक आशिल्ली. नोकऱ्यांनी आरक्षण मेळत, होय भंय आशिल्लो. मैतेयी समाजाचे लोक 53 टक्के. उरिल्ले आदिवासी आनी भायल्यान येवन स्थायीक जाल्ले. लोकसंख्या 27 लाख. 41 टक्के हिंदू आनी 40 टक्के क्रिस्तांव. मे म्हयन्याचे सुरवेक अँग्लो कुकी वाॅर मेमोरियल गेटीक उजो घालो, अशी वावडी पातळ्ळी आनी हिंसाचार सुरू जालो. उपरांत कितें जालें, तें सगल्यांक खबर आसाच.
मणीपुरांतल्या इंफाळांत मैतेयी आनी हेर लोक रावतात. लोकसंख्या चड आशिल्ल्यान हांगा आमदारांचो आंकडोय चड. ह्या राज्यांत नेमकें कितलें लुकसाण जालां, लोकांची परिस्थिती कितें आसा, हाचो नियाळ घेवप शक्य जावंक ना. तेंय बी सशस्त्र दळां आसतना. थळावी सरकारी यंत्रणांय जाग्यार नात. शिबिरांतल्या तंबूंनी रावपी कामार वचपाक भियेतात, हेर कडेन रावप्यांचीय तीच स्थिती. पळयत थंय सशस्त्र लोक. दोंगरांनी वा मनीस नाशिल्ल्या जाग्यांचेर रावन टेहळणी करपीय दिसतात. सरकार आपले परीन यत्न करता, पूण परिस्थिती जाग्यार पडना. वर्स जालें. भौवसंख्यांक मैतेयी भौस इंफाळ आनी सरभोंवतणच्या वाठारांनी रावता, पूण आदिवासी वाठारांनीय ते रावतात आनी आदिवासी इंफाळांत. जंय तांचो आंकडो उणो आसा, थंयच्यान ते दोगूय घरदार, जमीन, मालमत्ता सोडून पळून गेल्यात. आतां परत वचपाक ते भियेतात. कारण तांचेर जिवघेणा हल्लो जावं येता. मणीपुरांतल्या हिंसाचारांतलीं इकरा व्हडलीं प्रकरणां सीबीआय हाताळटा. हिंसाचाराचीं स हजारां वयर प्रकरणां नोंद जाल्यांत. नोंद जावंक नाशिल्लींय आसतलीं. सध्या 6800 लोकांक ताब्यांत घेतल्यात.
इंफाळांत 30 हजारां परस चड कुकी आशिल्ले. पूण हिंसाचारांत तांचीं घरां, दुकानां लासून गोबर जालीं. तितल्याच मैतेयी लोकांनीय आशिल्लें नाशिल्लें सगलें वगडायलें. आयज चडशे शिबिरांनी रावतात. थंयची परिस्थिती म्हूण कितें बरी आसा? थोडे नोकरी करतात, पूण ती उण्या पगाराची. दिसवड्याच्या कोंतार. बायलांक कपडे, पोतयो शिवपाचें काम मेळ्ळां. पूण उत्पन्न चड मेळना. म्हारगाय वाडिल्ल्यान हातांत पडटा तें दुसरो दीस उजवाड मेरेन सोंपता. प्रेशर, गोडेंमूत दुयेंतीचे हाल जाल्यात. कॅन्सर आनी हेर दुयेंसां जाल्ल्याचें, आॅपरेशन करपाचो वेळ आयिल्ल्याचें विचारूं नाकात. तांकां देणगीदार मजत करतात, म्हूण निभावलां. बऱ्याच लोकांक योग्य उपचार मेळनात. ताका लागून कितल्यांक हो संवसार सोडचो पडला, तें कळपाक मार्ग ना. एका सरकारी हाॅस्पिटलाचेर खंय साडेतीन लाख दुयेंती अवलंबून आसात. हाचे वयल्यान कितें ती कल्पना करची.
मणीपुरांत हालींच वेंचणूक जाली. दोन खासदार वेंचून येतले. फाटले वर्सभर चलिल्ल्या हिंसाचाराक लागून मणीपुराचें व्हड लुकसाण जालां. फाटल्या कांय म्हयन्यां सावन राज्य शांत आसलें तरी तणाव अजून निवळूंक ना. ह्या वर्सभरांत नासले तरी ताचे पयलीं थंय भायल्या लोकांच्या वाडट्या आंकड्या वयल्यान थळावे भोवसंख्यांक आनी अल्पसंख्यांक दोगूय भितरल्यान बेजार आशिल्ले. तोय प्रस्न आसाच. एकठांय बसून चर्चा करूनच सगले प्रस्न सुटावे करूं येतात. हें बेगीन जावचें.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
