मणिपूर हिंसाचार २.० : उद्देग बंद, बाजारांत वसुली खातीर रॅकेटां, शेंकड्यांनी लोक रिणांनी बुडले

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

इंफाळ, खबरां संस्था: २०१५ वर्सा केंद्र सरकारान १०० स्मार्ट सिटीं मदीं मणिपूरची राजधानी इंफाळची निवड केली. त्या वेळार हांगचो चलनवाड दर सुमार ६% लागीं आशिल्लो. मणिपुरी हो हस्तकला आनी ल्हान उद्देगांचो एक चोमो आशिल्लो. यरांगफी, लिरम, लेसिंगफी आनी फॅनेक सारकिल्ले कपडे अमेरिका, युरोप, सिंगापूराक धाडटाले. मात हिंसाचारा उपरांत सगळें बंद जालां. फाटल्या वर्सा एप्रीलांत फेमिना मिस इंडिया सर्ती मेरेन ही परिस्थिती सामान्य आशिल्ली. मात कांय म्हयन्यां सावन सुरू आशिल्ल्या ‘रक्ताच्या खेळा’क लागून राज्याचो फुडार काळखांत पडलो.
राज्य वाणिज्य मंडळाच्या सुत्रांच्या अदमासा प्रमाण, राज्याचे अर्थवेवस्थेक देड वर्सांत सुमार ४० हजार कोटी रुपयांचें लुकसाण जालां. लुकसाणाचे सारके आंकडे मेळोवपा खातीर नवें सर्वेक्षण चालू आसा. चलनवाड दर २५% वयर आसा. फकत इम्फाळांत ४०% दुकानां बंद आसात. व्हडले उद्देगूय ना जायत चल्ल्यात. जे उद्देग चलतात तातूंत कर्मचारी उणे आसात. हे परिस्थितींत लेगीत हो उद्देग जिवो दवरपाचो आसा, अशें तांचे धनी सांगतात. हाचो अर्थ जेन्ना परिस्थिती सुदारतली तेन्ना नव्यान सुरवात करपाची गरज ना. शेंकड्यांनी वेपारी बँकेच्या रिणांत पडल्यात. जायतीं खातीं एनपीए जाल्यांत. मे २०२३ वर्सा पयलीं राज्यांतल्या १०% परस चड मणिपुरी वेपारी बाजारांत आशिल्ले. आयज चड करून सगळे वेवसाय बंद आसात.

खंडणी घेवपाक सुरवात केली
मणिपूरांत फकत दोन मुखेल शारां आसात. कुकी वाठारांतल्या चुराचंदपूर आनी मैतेईंचो इंफाळ. पूण आतां सशस्त्र लोकांनी हांगा खूब खंडणी रॅकेटां सुरू केल्यांत. बाजारांतल्या उणावाचें मुखेल कारण हे गट आसात. दुकानां उगडपी लोकां कडेन ते दर दिसा पयशे मागपाक लागल्यात. चुराचंदपूरचे किराणा वेपारी पंकज मोयत्रे हांणी सांगलें, येणावळ एक पयसो लेगीत ना. पूण दर दिसा तांकां अनवळखी फोना वेल्यान खंडणी खातीर फोन येतात.

वेपार शून्य
भारत- म्यानमार शिमेवयल्या मोरे हांगा पयलीं कोट्यांनी रुपयांचो वेपार जातालो अशें चेंबर ऑफ कॉमर्साच्या एका अधिकार्‍यान सांगलें. बर्‍यो बेडशीट ते सुपारी, शिमीट, वखदां, पॅकेज केल्लें जेवण, प्रसाधनां आनी सायकल मेरेन. पूण आतां सगळें बंद जालां.