मणिपूर राज्यां सारक्या घडणुकांचेर उपाय कितें ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

मणिपूर राज्यांत दोगी बायलांचें कपडे काडून तांगेली धींड काडली. आनीक थंयचो भौस पळयत रावलो. परतून एक फावटी भारतीय लोकांच्या मनांतले बायलमनशेची सुवात जगा सामकार उक्ती जाली. भारतीय दादलोमनीस इतल्या सकयल्या पांवड्यार येवन कित्याक वावुरता ताच्या मनांतलो पुराय खतखतो शेवटाक बायलमनशेची विटंबना केले उपरांत, पळयले उपरांतच कित्याक थंड जाता?
ह्यो असल्यो घडणुको देशभर घडटात. घडत आयल्यात. मणिपूर, अस्तंत बंगाल वा राजस्थान हीं राज्यां तसल्या घडणुकांक आडवाद नासली. भारतीय दादल्यांची मानसीताच इतली विचित्र जाल्या की सगलो राग बायलमनशेची अबरगत केले उपरांतूच थंड जाता. ही आमगेली परंपरा जाल्या. हाचो अर्थ आमगेल्या संस्कृताये भितरच कितें तरी उणाकपण आसा. जे वरवीं बायलमनशेक एक सादें-सोंपें व्यक्तीमत्व अशे आमी मानतात, मानीत अायल्यात. हाचोच अर्थ आयजय आमगेली बायलमनीस ‘अबला’ जावन उरल्या. परतून परतून तिची अशे तरेन धींड काडपी परिस्थिती येवची न्हय देखून तिचे पुरायपणान सबलीकरण पुरायेन जावपाक जाय.
आयचे घडयेक तें कशें जावपाक शकता? आनीक कसले कडक उपाय केले जाल्यार ते जातले? ह्या प्रस्नांच्यो जापो दिवपाक आमगेली संस्कृताय आमकां जिवाच्या आकांतान आयज विचारपाक लागल्या. आमगेली संस्कृताय हें एक स्त्रीचें रूप. आमी सदांच तिचे वटेन ‘ती संस्कृताय’ हे नदरेन पळयत आयल्यात. ‘परुशी’ पांवडो दर्जो आमगेल्या संस्कृतायेक अजून आमी दिवंक ना. हेंच कारण न्हय मूं? स्त्री रुपी संस्कृताये वटेन आमी एखाद्रे बायलमनशे वटेन पळोवपाचे नदरेनूच पळयत तिची मोलावणी करतात? एके वटेन उंचेली उंचेली संस्कृताय अशें पाचारप. पूण तिचे बद्दलची ‘अहवेलना’ मात तशा तशीच उरली. फक्त भाशणांनाची तिचो दर्जो व्हड अशें म्हणत आड्डतात. पूण प्रत्यक्षात स्त्रीरूप धारिणी संस्कृताये वटेन पळोवपाची आमगेली नदर स्त्रीवटेन पळयतात त्याच दर्जाची उरल्या. किंकोत उरल्या.
स्त्रीरूपी संस्कृती आनीक भारतीय स्त्री हांची तुळा वा सारकेपण, खेरीजपण दाखोवपा सारकीं कितलींशींच आंगा आसात. वयले वयर पळयल्यार तशी तुळा करप कुस्तार अशे म्हळें तरिपूण खंय तरी ते सारकेपण सांगपी धागो आमचे मतींत खोल खंय तरी आसा. स्त्रीरुपी संस्कृतायेक पुरुशी पेहराव चडोवन पळोवप वा भारतीय स्त्री वटेन, पुरूशी नदरेन पळोवप. समानतायेन पळोवप. हेच दोन पर्याय आमचे कडेन उरतात. स्त्री पुरूश समानताय येवपाक अर्थीकतेचो मापदंड मुखेल. हातूंत कसलोच दुबाव ना. आयज बायलमनशेची वाटचाल ते दिकेन मुखार वता. ही बरी गजाल समाज पळयता. पूण ती गती हिसपा भायर उणी आसा. शासनान ते नदरेन जायतीं मोटी पावलां मारून खरेली समानताय हाडूंक वावुरचेलो आतां वेळ आयला. आयज भारतीय पुरूशी स्वलंबनातय बदल जायत आसा. तो एकांगी आसा. तसोच बदल भारतीय स्त्रीच्या मनांत तेच गतीन जाला? जावं तसो आत्मविस्वास येवपाक आमी दादले केन्ना आनी कशो वावुरतले? हे प्रस्न जण एका दादल्यान आयज स्वताक विचारल्यार त्यो जापो ताका मेळटल्यो.
एक खरें की भारतीय मनीस बदलता. प्रभावीपणान आपले भितर बदल हाडपाची ताका वान्सा ताचे भितर दिसना. स्त्री-पुरुशाची एकमेका वटेन पळोवपाची नदर खूबशी आयज उथळ स्थरा वयल्यान समान स्थराचेर येवपाच्या पांवड्यार पावल्या. हाका खूबशा प्रमाणात मिडिया, इलेक्ट्रॉनीक उपकरणां, आनीक त्या आदारान मेळपी रोजगाराच्यो संधी कारण जाल्यांत. एके भशेन आमचे संस्कृतायेक पुरूशी पांवड्या वटेन व्हरतात. ते दिकेन वचपाची वाट चलयतात.
एक खरे की समाजीक वाटचालीची चाल, तिची दिका आमी थारावंग शकनात. वा ती आमचे मन येवजितात तशी मुखार वचना. समाजांत घडपी बऱ्यो बास्कळ घडणुकांचो एखठांय खतखत्याचो हो प्रकार. भितरले एकान एक जिनसांचे गूण – दुर्गूण हांचे सयत मुखार व्हरपी ही वाटचाल. एकठांय समाजाचे उदरगतीक वा अबरगतीक मनशां भितरलो खयंचोच फांटो दोशी वा कारण आसा अशें मानप पिशेपणाचें. जशें बायलेचें धिंडवडे काडटले अमकेच मनशाक वेंचून काडून तांकां फांसार चडोवप म्हणल्यार ‘अबरगतीपणा’. सगल्यांत पयलीं आमी मतींत घेवपाक जाय तो एकठांय समाजीक मानसिकतेचो अदमास. तिच्या समाजीक वाटचालीची दिका. अशे समाजाचे मार्गदर्शन उंचायेच्या पांवड्या वयल्या जावपाक जाय. तांकां समजून घेवपाचे खाशेले यत्न करपाक जाय. फावो थंय, फावो त्या समस्यांचेर कडक उपाय येवजण्यो करप हेंच उपाय वा पर्याय आमचे सामकार उरतात.
सध्याक मणिपूर, अस्तंत बंगाल सारकिल्ल्या देशाचे शिमेचेर आशिल्ल्या राज्यांक घुसखोरी व्हड प्रमाणांत माल पडटा. भोंवतणचे चीन, म्यानमार सारकिल्ले देश परिस्थीतीचो फायदो घेवपाक घुसखोरी व्हड प्रमाणांत करतले. शस्त्रां, अस्त्रां सांगाता घेवन येवपी हे घुसखोर कितें लोकांचे बरें करपाक येतलें? ते जाता तितले थळाव्या लोकां भितर दुफळी मातयतले. लोकांक भारत देश आनी संस्कृताये आड वचपाक वावुरतले. शिमे वयलें हें राज्य जाता जाल्यार आपले भुंयेक जोडपाक चीन सारको विस्तारवादी देश वावुरतलो हें दुबाव नासतना. सकयल बांगलादेश आसाच मुसलमान रोहिंग्या घुसखोरांक धाडून जाता जाल्यार आपले शिमे भितर तें राज्याची भूंय जोडून घेवपाक. आयज जण एकल्याची पाडी नदर आसा ती भुंयेचेर. जमनीचेर. जमनी इतली मुल्यवान वस्त आयच्या संवसारांत दुसरी ना. तातूंत भितर भरसला तो धर्मीक वेगळेचाराचो थंयचो खतखतपी प्रस्न. आपसूक लोकां मजगतीं दुफळी मातोवपाक अदीक नेट दिवपी थंयची वेगळेचार. आयज थंयचो लोक पक्ष, धर्म, जात अर्थीक स्थिती तशेच भौगोलीक स्थितीच्या चेपणा खाला चेपतात. हे सगले परिस्थीतीचो आपल्याक जाता तिततलो फायदो करून घेवपाक शिमे वयले देश वावुरतलेच. एकूच गजाल आमगेल्या ह्या देशभावांक मनाक आेलसाण दिवपी गजाल आसा ती आमगेल्या उंचेल्या संस्कृतायेच्या बुन्यादीचेर आदारिल्लें देशप्रेम, देशनिश्ठा. मणिपूर सारकिल्लीं राज्यां ह्याच आदाराचेर देशाच्या स्वतंत्रतायेच्या दिसा सावन ह्या देशा वटेन एकचार जोडून रावल्यांत. देखून संस्कृताय, देशप्रेम, देशनिश्ठा परतून एक फावटी तांचे मतींत जागोवपाचे यत्न जावपाक जाय. जे मेरेन आमगेले संस्कृतायेचो मनां काळजांतलो उमाळो थंयच्या लोकांचे मतींत वावुरतलो तो मेरेन देशाच्या एकचाराक कसलोच भंय ना.

महेश पारकार
9420768518