भौतीक काय अध्यात्मीक? समाजाचे उदरगतीक कितें उपेगाचें ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आमचे स्वामीची साधना इतली व्हड आसा. केन्ना केन्ना तर तांची कूड आमकां दोळ्यां मुखार दिसता खरी, पूण तांचो आत्मो अंतराळांत भ्रमण करपाक गेल्लो आसता.
म्हजो इश्ट आपल्या परमपुज्य स्वामीचें व्हडपण सांगतालो. ताचें म्हणणें थंडपणान आयकून हांवे ताका एकच प्रस्न केलो.
‘अंतराळांत भोंवतना तांकां एकादी प्रती- धर्तरी दिसली काय? बरें तें सोड धर्तरी लागीं एकादो एक लघुगिरो वा धुमकेतू बी दिसलो काय?’
म्हजो हो प्रस्न आयकून इश्ट ओग्गी पडलो. तशें हांवें फुडें सांगलें, ‘निमणें तें सगलें सोदून काडपाक शास्त्रज्ञांकच यत्न करपाक जाय. मागीर तुमच्या निराकार, पारमार्थिक वा अध्यात्मीक विचारांचो समाजाच्या उदरगतीक कितें फायदो जालो?’
म्हजो हो प्रस्न आयकून तो ओगी जालो.
समाजांत दोन तरांचे वैचारीक प्रभाव दिसून येतात, ऐहिक आनी पारमार्थिक. सोंपे करून सांगपाचें जाल्यार भौतीक आनी अध्यात्मीक म्हणजेच विज्ञान आनी अध्यात्म. आमच्या पांच ज्ञानेंद्रियांक संवेदना करता तें भौतीक. सरसकट मनशाक ही सैमीक देण म्हणून मेळ्ळ्या. पूण अध्यात्मीक विचारवंतांक खाशेली दैवी शक्ती प्राप्त जाल्ली आसता. ते शक्ती मार्फत ते वेगवेगळे चमत्कार घडयतात आनी केन्ना केन्ना तर सव्वे इंद्रीय म्हणजेच अतींद्रीय ज्ञान आशिल्ल्याचोय दावो करतात.
पूण एक म्हत्वाची गजाल सदांच मतींत धरपाक जाय, ती म्हणजे विज्ञानान फकत पांच इंद्रियांच्या आदारान ह्या भौतीक विश्वाचें गूट सोदून काडून हेच धर्तरेर स्वर्ग निर्माण केला. जे मनशाचे बुद्दीच्या आकलना भायर आसा अशें मानिल्लें तें विज्ञानान मनशाच्या आकलनांत हाडून दाखयिल्लें आसा आनी तेंय बी फकत पांच इंद्रियां आनी कल्पक बुद्दीच्या नेटार घडोवन हाडलां. विज्ञानाक सव्व्या इंद्रियाची केन्नाच गरज पडली ना.
विज्ञानान हें विश्व जशें आमकां दिसता वा भावता हें सत्य मानलां. विश्वांतली मनीस जात आसूं वा नासूं हें विश्व शाश्वत उरतलें. पूण अध्यात्म तें मान्य करिना. तांच्या तत्वां प्रमाणें हें विश्व आमच्या इंद्रियांचो भास आसा. निमणें खंयचीय तत्व प्रणाली समाजाक कितली उपयुक्त थारता. ताच्या वयल्यान तिचें मोल समजूत घेवपाक जाय.
आत्मो हें अध्यात्मीक प्रकृतीचे मूळ आसा. हे संकल्पनेचें मूळ रूप मनशाच्या मरणा कडेन जोडलां. मनीस मरता म्हणजे कितें जाता? हो प्रस्न पुर्विल्ल्या बुदवंतांक सतायत आयला. मेल्या मनशाची कूड तशीच उरता, पूण तातूंत प्राण नासता. मागीर प्राण म्हणजे कितें? असो प्रस्न उबो रावता. ताका जाप म्हणून आत्मो संकल्पना निर्माण जाली. मतींत धरात ही कल्पना पुराण काळांतली आसा. त्या तेंपार मनशाचे कुडी विशीं कसलेंच ज्ञान नाशिल्लें. तरी आमची आयची विद्वता आत्म्याच्या भोंवतणीं घुस्पून रावल्या आनी आजूनय तेच विचारसणीचे गुलाम जावन बसल्या.
मागीर ल्हवू- ल्हवू आत्मो हे संकल्पनेला अनेक परिमाणां जोडलीं. देखीक आत्मो निराकार आसता. ताका भौतीक रुप नासता. आत्मो अमर आसता. ताका अंत नासता. आत्मो एके कुडींतल्यान दुसरे कुडींत प्रवेश करता. ताच्या वयल्यान पुनर्जल्माची संकल्पना फुडें आयली. तशेंच एकादे व्यक्तीची जितेपणांतली इत्सा पुराय जाल्ली नासत तर मरणा उपरांत ताचो आत्मो भरकटत वता. ह्या सगल्या संकल्पनेंक कसलीय शास्त्रीय बसका ना. म्हणून ताचो फाटलो अर्थ स्पश्ट जायना.
जर आत्मो निराकार आसा, ताका आकार नासता, गंध नासता, रंग नासता. मागीर ताचें अस्तित्व आमी खंयच्या आदाराचेर मान्य करप? असो प्रस्न फुडें येता. तशेंच ही संकल्पना विज्ञानाच्या वाठारांत आसपाव करून घेवपाक मेळना. म्हणून विज्ञानीक पद्दतीचो वापर करपाक मेळना आनी मुखेल म्हणजे हे संकल्पनेचेर संशोधन करपाक मेळना. इतलेंच न्हय खंयचेय अध्यात्मीक संकल्पनेचेर संशोधन करपाक अध्यात्म पंडीत कसलीच उमेद दाखयनात. दुसरो मुद्दो असो की जे संकल्पनेक भौतीक नासता तिचो ह्या भौतीक विश्वांत उपेग कितें?
देव, दैवी शक्ती, दैवी चमत्कार ह्यो अध्यात्माच्यो निर्मिती आसात. तेच तरेन भूत, पिशाच्च, अवसर, आंगांत येवप ही आत्म्याची दुसरे वटेनची निर्मिती आसा. जशें ल्हान भुरग्यांक राकेस, भुतां वा काल्पनीक परिच्यो काण्यो आवडटात. तशेंच जाण्टेय कल्पीत आनी रहस्यमय वातावरणांत बरे रमतात. आतां तर अध्यात्म हो श्रद्धेचो विशय जाला. म्हणटकच कसलेच वाद-विवाद वा युक्तिवाद त्या विशयाक लागू जायनात.
तशें पळोवपाक गेल्यार विज्ञानाचीय उत्पती कल्पक आनी अद्भूत विचारांतल्यान जाता खरी. पूण तातूंतल्यान भौतीक निर्मिती जाता. म्हणूनच विज्ञान मनीस जातीचें उपेगाचें जालां आनी विज्ञान-तंत्रज्ञानाचे निर्मितीक लोक पयलीं पसंत करतात.
दुसरो म्हत्वाचो मुद्दो, अध्यात्मा खातीर आतां मेरेन खंयचे समाजीक प्रस्न सुटावे जाल्यात. समाजांतले जाती वेवस्थे विशीं अध्यात्मीक विचारवंताची भुमिका कितें आसा? अर्थीक विशमता नश्ट करपाक कितें कार्यक्रम आसात? ताच्या उरफाटें विज्ञान- तंत्रज्ञाना खातीर समाजांत एके तरेन समानता निर्माण जावपाक मजत जाल्या.
जगांत पारमार्थिक वा अध्यात्मीक अशें अस्तित्वांत आसूंकच शकना. कारण सोंपे आसा. जाका अस्तित्व नासता तें भौतीक विश्वांत निश्क्रीय थारता. एके वटेन अस्तित्व न्हयकारप आनी दुसरे वटेन अनेक विधीं वा रितींतल्यान भौतीक रूप दिवपाचो यत्न करप, हें सगलें विसंगत दिसता. विज्ञानान हें जग भौतीक आसा म्हणून मान्य केलां म्हणूनच विज्ञान सगल्या वाठारांत उदरगत करपाक शकलां आनी खर्‍या अर्थान लोकांच्या उपेगी थारलां.

विज्ञानदूत श्रीकांत शंभू नागवेंकार
9096512359