भुरग्यांक शिक्षण दिवपी काणयां झेलो : किर्णां

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भुरग्यांनी साहित्य वाचतकच तांची उतरावळ गिरेस्त जाता आनी शिक्षणीक मळार तीं पर्जळूंक पावतात. साहित्य वाचले उपरांत ताची कल्पना शक्ती अखंड जाता आनी …..

भुरग्यांक वाचना कडें हाडूंक जाय हो आयज सिद्धांत जाला.  कोंकणी मोग्यांक हुस्को जाला भुरगीं वाचना कडल्यान पयस- पयस वतात म्हण. कोंकणीच्यो जायत्यो संस्था हे दिशेन वावर करतात. तो फळादीक जावंक आमचे आवंडे. भुरग्यां खातीर पुस्तक बरयलें म्हणटच तें भुरग्यां मेरेन पावोवंक जाय. हें करूंक संस्था आनी आवय- बापायांनी हातबोट घालूंक जाय. भुरग्यांक एकठांय करप आनी तांकां वाचना विशीं सांगप, दोन पुस्तकां तांच्या हातांत दिवप, तीं तांचे कडल्यान वाचून घेवप, होय एक बरोच वजनादीक खुरीस. हो वावर करूंक चिंतप सोंपे, तितलेंच तें अवघड आसा. तरी कार्य करतल्यान फाटीं पळेनासतना फुडें वचत रावचें, एक दीस तरी समाधान मेळटलें. हेच दिश्टीन विचार करतना आयरीन कार्दोजो हिचें इंग्लीश भाशेंतल्यान कोंकणींत अणकार जोल्लें पुस्तक वाचूंक मेळ्ळें. पुस्तकाचें नांव ‘किरणां’. तें ऍड्स प्रिंटर्सान छापलां आनी दाल्गादो कोंकणी अकादेमीन उजवाडायलां. ताचें मुखेल चित्र विली गोयसान चित्रायलां आनी फाटल्या पानाचेर बरोवप्याची वळख दिल्या. ‘क्रावन’ आकाराच्या ह्या 202 पानांच्या पुस्तकाचें मोल 150 रुपया आसा. ह्या पुस्तका खातीर आयरीन कार्दोजोक शाबासकी आनी परबीं.
पुस्तकाचो गाभो
ह्या पुस्तकांत विवीध विशयांचेर आदारीत 74 काणयो आसात. एकान एक काणी वाचपा सारकी. पयलीच काणी ‘दोन बेबे’. हांतूंत पाठ मेळटा, ‘आमचे जिबेक जिवीत राखपाची तशीच मरण हाडपाची शक्ती आसा. त्रासांत पडिल्ल्याक उत्तेजनाचें एक उतर परयान ताका त्या संकटांतलो वाटायता. त्रासांत पडिल्ल्याक उत्तेजन ना दिवपी एक उतर परयान ताचो जीव घेवंयेता. जो मनीस दुसऱ्याक उत्तेजन दिता तो खरेंच म्हान.’ हे तरेन भुरग्यांच्या गिन्यानार उजवाड घालून तांकां जिविताची वाट दाखोवपाची तांक ह्या काणयांनी आसा. ‘चार बायलो’ हे काणयेंत, आमचें शरीर, गिरेस्तकाय, फामील आनी इश्ट आनी आमचो ऑत्मो अश्यो चार बायलो आमचें जिवीत चलयतात तांचें म्हत्व हे काणयेंत वाचूंक मेळटा. ह्या पुस्तकांत कांय फांकी लोककाणयो आसात ज्यो वेगवेगळ्या भासांनी आमकां वाचूंक मेळटात त्यो बरोवप्यान कोंकणी भाशेंत हाडल्यात. राग नियंत्रणांत दवरूंक सल्लो दिवपी काणी ‘लाकडाचें दुरीग’. ‘तोपीवालो आनी माकोड’, ‘फकाणां भुजलीं ’, ‘गाढूं आनी ताचो धनी’ ह्यो हेच सारक्यो दुसऱ्या भासांतल्यो फांकी काणयो. कसलेंय काम करूंक सोंपें वा कठीण तें केले उपरांतूच कळटा म्हण सांगपी काणी ‘भुरग्यांक सांबाळप कठीण’, दुसऱ्यांचीं फकाणां करतात तेन्ना दुसरोय तुजीं फकाणां करता म्हण सांगपी काणी ‘शाण्याक मेळटा देड शाणो’. बऱ्योच काणयो अकबर-बिरबलाच्यो आसात. ते भायर सवणीं, जनावरा, शाणे, पिशे लोक, राजा, मुयो, जादू असल्या विशयांचेर आसात. जायत्यो काणयो देख दिवपी आसात. देखीक – गरजेवंतांक पाव, आवयचो मोग, भांगाराचें नुस्तें, उपकारी सुकणें, मीठ आनी उदक, शापाय आनी ताचो नातू, गावपी गाढूं, आदी. काणयो भुरग्यांक जिविताचीं मुल्यां शिकयतात. ‘आनिता’ काणयेंत ‘जो कोण नाडबुद्धी आनी फटींगपणां करता तो केन्नाच फेलीज जायना’ हो पाठ मेळटा. भुरग्यांनी ह्यो काणयो खरेंच वाचूंक जाय.
भुरग्यांनी कित्याक वाच्चें?
भुरग्यांनी साहित्य वाचतकच तांची उतरावळ गिरेस्त जाता आनी शिक्षणीक मळार तीं पर्जळूंक पावतात. साहित्य वाचले उपरांत ताची कल्पना शक्ती अखंड जाता आनी ताका लागून तांच्या मनांनी नव्यो नव्यो येवजणो निर्माण जातात आनी ह्यो येवजणो वेव्हारांत घालूंक तांकां स्फुर्ती मेळटा. तांकां नवें गिन्यान मेळटा. हाचो शिक्षणीक मळार जायतो फायदो जाता. भुरग्यांक वेग-वेगळ्यो घडण्यो अणभवूंक संद मेळटा. ताका लागून ताचे भितर मायेमोगाचो, एकामेकाक समजुपाचो, व्हडीलांक मान दिवपाचो, एकसारकेपणाचो, आदी गूण निर्माण जातात आनी तीं देसाचे बरे नागरीक जावंक पावतात.
खाशेलेपण
हें पुस्तक फकत ल्हान भुरग्यांकूच न्हय पूण तांतुंतल्यो कांय काणयो तरणाट्यांक पासून फायद्याक पडटल्यो. गरजेचें म्हणल्यार आमच्या भुरग्यांनी त्या पुस्तकांतल्यो काणयो वाचूंक जाय. प्रत्येक काणये उपरांत ते काणयेंतल्यान वाचप्याक मेळटा त्या शिक्षणाचो उल्लेख केल्लो आसा. आमच्या जिविताक ह्यो काणयो कश्यो लागू जातात तें स्पश्ट्पणीं सांगिल्लें आसा. भुरगीं वाचप्यांच्या सभावांत बरे दिशेंत बदल हाडूंक ह्यो काणयो फायद्याक पडटल्यो. ह्यो काणयो मन रिजवण करतात, वाचप्याक जायती माहिती दितात. हाचे भायर आनीक एक म्हत्वाचो हेतू म्हुणल्यार, ह्या काणयांनी बरीं तत्वां मेळटात. तीं जिवितांत वेव्हारांत घालपा सारकीं.
भाशा
ह्या काणयांनी वापरिल्ली कोंकणी भाशा सोंपी आनी सादी आसा. वाचूंक कळना त्या भुरग्यांक आवय-बापायांनी त्यो वाचपा इतल्यो सोंप्यो आसात. ते शिवाय चित्रांबराबर काणयो वाचपा आनी समजुपा इतली भास आकर्शीत आसा.
विली गोयस
पुस्तकाक प्रस्तावना बरयिल्लो विली गोयस म्हणटा, “एके भाशेंतल्यान दुसरे भाशेंत भाशांतर करूंक वा अणकारूंक तितलें सोंपें आसना. हें काम फकत भाशांतरा मर्यादीत उरना. हांगा इंटरप्रटेशन, म्हणल्यार अणकार करप अदीक म्हत्वाचें आसता. एक काणी एके पिंडके लागच्यान दुसरे पिंडके लागीं पासार जाता म्हणसर, वा एके भाशेंतल्यान दुसरे भाशेंत भाशांतर जाता तेन्ना ते काणयेचो स्वाद वा सार आनी अर्थ ओरिजिनला सारको उरूंक गरजेचो आसता. आनी अशें जावंक जो मानेस्त भाशांतर वा अणकार करता त्या मानेस्ताक ते काणयेचो अर्थ आनी स्वाद सांबाळून दवरून तीच काणी, आसा तशीच दुसरे भाशेंत सांगूंक एक प्रवीण तांक लागता, ती तांक भोव थोड्यां लागीं आसा.”
आयरीन कार्दोज
बरोवपी आयरीन म्हणटा, “इंग्लीश भाशेंत जायत्यो बऱ्यो बऱ्यो भुरग्यांच्यो काणयो आसात. परींच्यो, एसोपाच्यो, अकबर आनी बिरबल हांच्यो, पंचतंत्रांतल्यो काणयो, आदी हे थोडेच नांवलौकीक काणयांचे संग्रह जावन आसात… असल्योच ह्या पुस्तकांतल्यो थोड्यो काणयो हांवें आसा तश्योच अणकार केल्यात. थोड्यो काणयो हांवें गोंयचें वातावरण निर्माण करून त्यो तांतूंत बसयल्यात.”
सोंपयतना…
आमच्या समाजाक भोव करून भुरग्यांक वाचनाची संवय लावूंक जाय. ही जबाबदारी आवय-बापांयनी घेतली जाल्यार दुदांत साकर पडिल्ल्या वरीं जातलें. बऱ्यो काणयो वाचल्यार बरे संस्कार घडटले आनी वायट वाचन हातांत पडल्यार दुबावा विणें भुरग्यांचेर वायट परिणाम जातले. आयरीन बायेन बऱ्यो काणयो तयार करून दिल्यात, त्यो भुरग्यां मेरेन पावल्यो जाल्यार भुरग्यांचो खूब फायदो जातलो. ह्या कार्याक सगळ्या कोंकणी मोगींनी खांद मारचो म्हण आमी विनंती करतात आनी आयरीन बाये कडल्यान असलें आनीकूय साहित्य निर्माण जातलें म्हण आस्त बाळगितात.

विन्सी क्वाद्रुश
9822587498