भांगरभूंय | प्रतिनिधी
‘मेरे पिया गए रंगून, वहाँ से किया है टेलिफून, तुम्हारी याद सताती है, जीया में आग लगाती है’ ह्या म्होवाळ प्रेमगीतांत गावपी शमशाद बेगमीन जीव ओतला. ‘रंगून’ आनी ‘टेलीफोन‘ चें अफलातून यमक जुळोवन मजाय हाडल्या. सी. रामचंद्र हांचीं उतरां आनी तांणीच संगीत दिल्या ह्या गीताक खूब मोग आनी प्रसिद्धी मेळ्ळी. आमच्या देशाक स्वतंत्रता मेळटकूच रोखडेच 2- 3 वर्सांनी हें पद घराघरांनी फिरूंक लागलें
नवीनूच आगमन जाल्या टेलिफोनचें कितलें तें अप्रूप! ‘सुजाता’ चित्रपटांत सुनील दत्त आनी नूतन टेलिफोनार आपलो मोग एक दुस-याक कळयतात. ‘जलते हैं जिसके लिए’ सारकें तलत महमूदच्या सुरेल आवाजातलें तरल अशें गीत सिनेमांतल्या प्रसंगा सयत लोकांच्या मनांत गुंजत रावता. टेलिफोनच्या माध्यमांतल्यान ‘जलते हैं जिसके लिए..’ अशें अवर्णनीय असो अभिनय करपी अभिनेत्री नूतनाच्या कानांत सुनिल दत्त गुणगुणटा
फोन!…आदले तेपार गोड खबर कळोवची आसल्यार, कितेय रकाद दिवचो आसल्यार फोन करप आसतालो. वायट खबर तारेन येवन घरा धडकताली! पूण फोन येवचे पयली? – मनीस धाडून रकाद पावोवचे पडटाले. कोणूय बाळंत जावन बाय/ बाबू जल्ल्माक आयल्यार, ती खबर बारशा पयली पावल्यार पुरो अशे म्हणटाले. आमी आता कितलीं भाग्यवान न्हीं? फोनान तर आमच्या जिवितांत संपूर्ण क्रांती घडयल्या. आमचो वेवसाय फोन सांबाळटा, नित्याचो पेपर फोन उघडून वाचपाक दिता. हेर कितलेशेंच वाचप आमचे भोवतणी घुंवत दवरता. आमचे शिकप- शिकोवप तोच तर करता! आमची करमणूक करपाक नाच-गितां आनी सिनेमा आनी मालिका हात धुवून आमचे फाटीक लागिल्यो फोनार दिसतात. आमचेर बरें तशेंच वायट, अप्रतिम तशेंच घाण म्हायतीचो भडिमार स्मार्ट फोन ह्या साधनातल्यान सतत जायत आसा. आमचे बेंकींग, पयशांचे वेव्हार; पदेरा कडल्यान पाव आनी कांकणां घेवपा पासून चकचकीत भांगरा दुकानांतल्यान भांगर- रूपें घेवपा मेरेन सगळें दिवप- घेवप आमी एका क्लीकार करतात. आमकां आध्यात्मिक विचारांपासून, धार्मिक प्रवचनां आनी अश्लील, भडक चित्रणां मेरेन सगळें एका बटनाचेर, फोनार उबें रावता.
आमी परबो मनोवचे पयलींच मनसोक्त परबीं लोकांक धाडूंक सकाळ फुडेंच तयार! जल्मदिसाची परबीय स्मार्ट फोन बेस बरी धाडून दिता. कोणाकूय ‘देवाज्ञा’ जाल्यार ती खबर रोखडीच कळटा. रोखडीच सांत्वनपर मेसेज धाडपाचीय सोय जाता. ताची अंतयात्रा केन्ना? तेवूय दुस-याच खीणार विचारूंन घेतात!
‘अ ‘ते ‘ज्ञ’(A to Z) मेरेन ‘कामांक’ आमकां पावपी मोबायल फोनान आमकां बंदी केल्यांत. आमच्या सृजनशीलतेक खीळ बसल्या. आमी यांत्रीक जायत आसात. आमी असंवेदनशील जायत आसात. जीवनाचो वेग वाडला. त्याखातीर, दुक गळोवपाक, ख-या उतरांनी फाटीर हात दवरून दुःखात वाटेकार जावपाक कोणांक वेळ ना.
सतत मोबायल वापरलो जाल्यार ‘Nomophobia’ हें मानसिक दुयेंस जाता. थोडो वेळ लेगीत अशी व्यक्ती मोबायल नासतना रावंक शकना. ती अस्वस्थ जाता. स्वतःचे मनस्वास्थ्य शेणोवन बसता. मोबाईल पळयलो ना जाल्यार आपुण कितें तरी पळोवपाक फाटी उरतलो अशी ताका धास्ती जाता. त्या ताणार तो जगता.. मोबायलाक लागून जाल्ले सामाजिक बदल आमी टाळपाक शकनात. प्रवाहा बरोबर धावूंक जाय. प्रवाहाच्या उलटे दिकेक धावूंन वचपाक धिटाय जाय. ‘तशें’ पेवपाची वाट निर्मनुश्य आसपाचीच चड शक्यताय..
मोबायल हें एक तंत्रज्ञान. तंत्रज्ञानान आमचे जिवित काबीज केलां. आमची भुरगीं मोबायलच्या वायट परीणामांची शिकार जाल्यांत. नदरेक येता ते प्रमाण- भुरग्यांच्या ताळ्या सकयल जेवणाची उणीं घालतलीं जाल्यार मोबायल नाजाल्यार टिव्ही लावचो पडटा. तीं कितें जेवतात तें तांकांच कळना. आपल्याक वेळ मेळचो म्हूण पालक भुरग्यांच्या हातांत आपलो मोबायल दितात. भुरगें तो मागीर कसोच बेगीन सोडीना. आपले भोंवतणीं कितें चल्लां? हाची ताचे राज्याक कांयच खबर नासता. ताचो मेंदू फकत मोबायलांत कितें दिसता तेच पळयता. मेंदू विचार करपाक, उलोवपाक, निर्णय घेवपाक कसो शिकतलो? आवय-बापायक सगळें कळटा पूण वळना. मोबायल च्या सांपळ्यांत सगळी सापडल्यांत.
हे चित्र आमी बदलूंक जाय. मनांत आयलें आनीं जिद्दीन थारायल्यार सगळें शक्य आसा. मोबायल चे भुरग्यांचेर जावपी दुश्परीणाम रोखपा खातीर पालकांनी, घरच्यांनी चडान चड प्रयत्न करचे पडटले. भुरग्यांक पयलींच्या चोवीस म्हयन्यां मेरेन मोबायल आनी टिव्ही पसून अलिप्त दवरचें पडटले. भुरग्यांमुखार जाण्ट्यांनी टिव्ही. वा मोबायल पळोवप ना अशी शीम घालप गरजेचें. भुरग्यांनी पळोवपाचेच कार्यक्रम तांका दाखोवप हो नियम कडक पाळप. भुरग्यांच्या हातांत मोबायल आनी टिव्ही रिमोट दिवप ना हें वेगळें सांगपाक नाका. आमी पयली आमचे सोयी खातीर भुरग्यांक सवलत दितात आनी मागीर नाका-तोंणात उदक आयलें की बोवाळ मारतात. हे उदक माथ्या वयल्यान वचचे पयलीच पावलां मारूया.
‘कितें जाता भुरग्यांनी मोबायल हातांत घेतल्यार? आमी सगळे लॅाक बी करून तांका मोबाईल दितात’. हो विचार न्हीं, तर अविचार. आमी भुरग्यांच्या हातांत मोबाईल दिवन भुरग्यां भितरल्या फुलपाख्यांक बंदिस्त करतात. शेवण्यांचीं पाखां छाटतात. तांचे शिकपाचे, फुलपाचे दीस आमी कवळून दवरतात. आमी आमच्या सोयी खातीर तांचें भांगराळें भुरगेपण थिजून दवरतात. भुरगीं भोंवतात तितलीं शिकतात. तरातराचे खेळ खेळटात तांतुतल्यान विस्तारतात. आशिकुशिक पळयतात. जे दिसता ताचेर प्रस्न विचारतात, तीं आकलन करीत रावतात. ल्हानाचें व्हड जातना हें खूब- खूब गरजेचें. भुरग्यांमदी उमळशीक वाडपाखातीर तांची जिज्ञासा वाडटली जाल्यार तांका भोंवतणी पळोवपाची संद दिवप. तांका मोबाईल आनी टिव्ही मुखार खुटो कसो दवरून आमी ताच्या आयुश्याचें सेर्त नुकसान करतात. तांकां immobile करतात. मोबाईल स्क्रीनच्या तीव्र प्रकाशांन आमी सान भुरग्यांच्या दोळ्यांचे तर नुकसान करतातूच.
‘ना, म्हाका मोबाईल जायूच’, ‘टिव्ही लायल्यारूच हांव जेवतले’… सान भुरग्यांची सदची मागणी उखलून धरपाक नाका. पोट्टभर खेळील्लें भुरगें चुरचुरीत भूक लागतकूच पुटपुटीत जेवतलें. सुरवातीक मोबायल वा टिव्हीच्या जाग्यार चित्रांची, काण्यांची
पुस्तकां घेवया. तांका शीत कालोवपाक, नुस्त्याचो काटो काडपाक शिकोवया. सगल्यां बरोबर ताचेंय पान वाडून घेवया..थोडेभितर- मनोरंजक अशें वातावरण तयार करून भुरग्यांक मोबायल आनी टिव्हीच्या विळख्यातल्यान भायर काडूया.
स्क्रीन टायम दवरप आनी तो सांबाळप भोव गरजेचो. सगल्या दिसातल्यान 30 ते 50 मिनटां करमणूक म्हणून स्क्रीनाचो उपेग जावचो. वेळ वचपाचे साधन म्हूण न्हीं. जें पळयलें ते सांगपाक लावचें तितलोच मेंदवाक व्यायाम घडटलो. निमणें, आमकां पळोवनूच भुरगीं शिकतात. तेन्ना, आमी मोबायल चे गुलाम जायनासतना कामापुरतो ताका लागी करचो. ‘नोमोफोबीया’ चे बळी जावचे न्हीं. अचल (immobile) जावन कदेलाक चिकटून उरूंक फावना. भुरग्यांचे आदर्श आमीच जावूया.
स्मिता तिंबले
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
