भांगरभूंय | प्रतिनिधी
घरचें वातावरण मेकळें आसल्यार भुरगीं आपशींच मेकळेपणान आपल्यो भावना उलोवन दाखयतलीं. आपल्याक कमी गूण मेळ्ळे जाल्यार तीं मेकळेपणान पालकांक सांगतलीं. माराचो आनी अपमान जावपाचो भंय आसल्यार केन्नाच तीं आपलें दुःख सामकार हाडचीं नात.
भुरगीं तीं, तांकां कितें कळटा?, असो समज केन्नाच करूं नाकात. जसो आमकां राग येता, वायट दिसता, दुःख जाता, लज जाता, भंय दिसता, नसाय जाता, तश्योच भावना भुरग्यांकूय जातात. आमचे परस कांकणभर चडूच! आनी ह्यो भावना जेन्ना भुरग्यांक जातात तेन्ना तांकां त्या भावनांक कसो फुडो करप हें कळना. राग येतकूच हाताक मेळटा तें शेवटून मारप. दुःख जातकूच मोठ्या मोठ्यान रडप. वायट दिसल्यार भितरले भितर फुगार जावप. अपमान जालो जाल्यार तोंड दाबून रावप, भंय दिसल्यार कोणाय कडेन उक्तावप ना. तशेंच नसाय जाता जाल्यार एक कोशांत वचप. ह्यो भावना कशो हातासप हें भुरग्यांक शिकोवपाचे कामूय पालकांचेंच!
भुरग्यांनी जर आपल्यो भावना समजून घेतल्यो, आपल्या इश्टांक आनी तांच्या स्वभावाक जर समजून घेतलें, आपल्या शाळेंतल्या आनी हेर आपल्या भोंवतणच्यांक जर समजून घेतलें जाल्यार तांकां कशें वागल्यार बरें पडटलें तें आपशींच कळटलें. तांच्या फुडाराक ताचो खूब फायदो जातलो. स्वताक समजून घेवप, लोकां कडेन कशें सहानुभूतीपूर्व वागप हें जाणा जावप भुरग्यांक सामकें गरजेचे. भुरग्याच्या शिक्षणिक, भावनीक तशेंच सामाजीक वाडीक तें खूब महत्वाचें अशें म्हणल्यार तुमकां रोखडेच पट्टलें.
‘भुरगीं आमकां पळोवनूच शिकतात.’ हें म्हजें आवडटें वाक्य !
खरेंच तें. आपलो पप्पा गाडी चलयता आसतना तिडकत आसता. मम्माक राग आयलो जाल्यार ती बोवाळ मारून घर माथ्यार घेता. ताई आपल्या इश्टीणीकडेनूच आपली तुळा करता. भाव पप्पाक परत्या परत्यो जापो दिता. हें सगळें पळोवन नकारात्मक गुण भुरग्यां मदीं देंवल्यार अजाप न्ही. राग- लोभ, सुख- दुख, द्वेश आनी नसाय जावप हे असैमीक न्हय. ह्यो भावना आपणें कशो हाताळप हें भुरग्यांक शिकयल्यार तांचो विकास बरे मार्गान जातलो हे खरें. नाजाल्यार, भुरगो सगलो हुशार पूण, आपलो राग आवरपाक कळना. वा, लोकां कडेन वागूंक कळना म्हूण ताची हुशारी फुकट वचपाक वेळ लागना.
भावना वळखूपाक आपली भावना, जावं मुखार आशिल्ल्या व्यक्तीची भावना आनी त्या निसर्गिक भावनेक कशे प्रभावीपणान वागोवप हें गिन्यान भुरग्यांक दिवचें पडटा. जाण्टीं रागाचेर कशें जैत मेळयतात. ताण-तणाव वेवस्थीतपणान कसो हाताळटात, तें पळोवन भुरग्यांक मोलादीक देख मेळटा. तांच्या वागणुकेंत तें प्रतिबिंबीत जाता.
घरचें वातावरण मेकळें आसल्यार भुरगीं आपशीच मेकळेपणान आपल्यो भावना उलोवन दाखयतलीं. आपल्याक कमी गूण मेळ्ळे जाल्यार तीं मेकळेपणान पालकांक सांगतलीं. माराचो आनी अपमान जावपाचो भंय आसल्यार केन्नाच तीं आपलें दुख्ख सामकार हाडचीं नात. निकोप वाडीखातीर भुरग्यान आपलें दुख उतरांनी व्यक्त करप गरजेचें. तांकां व्यक्त जावपाक पालकांनीं उतरांचो आदार दिवंक जाय. तांकां धीर दिवप परीक्षेंतल्या गुणापरस चड म्हत्वाचें. भुरग्यांनी सांगिल्लें लक्ष दिवन आयकप, तांच्यो भावना समजून घेवप इतलें पासून केल्यार तांचे मदी विस्वासाची आनी सुरक्षिततेची भावना निर्माण जाता. तीच तांकां भावना व्यक्त जावपाक मजत करता.
सामकी ल्हान आसतना आमी भुरग्यांक चित्रां दाखयतात. हांसता तें भुरग्याचें चित्र दाखोवन खोस हें उतर शिकयतात. रडटा तें भुरगें दाखोवन दुखी हें उतर शिकयतात, राग आयिल्लें तोंड दाखोवन राग आयलो हें शिकयतात. हेच शब्द मतींत दवरून तीं आपल्याक कितें दिसलें तें सांगूंक शिकतात. जेन्ना तीं म्हाका म्हजे मैत्रिणीची नसाय जाता अशें सांगूंक सोदतात. त्यावेळार लक्षपूर्वक आयकून घेवंक जाय. अशें दिसप हातूंत वायट कांयच ना. ह्या भावनेक कशें हाताळपाक जाय. इश्टागत कशी सांबाळूंक जाय. स्वताचेर स्वताचो मोग आसप आनी स्वाभिमान आसप कितलो बरो अशी देख दिवप गरजेचें.
घरांत उलयतना- वेगवेगळ्या भावनांचो उल्लेख करप. तांचेर भासाभास करप जावंक जाय. इतल्यान, तांका त्या भावनांची जाणीव जाता. देखीक– निराश, हतबल, उत्साह, उमेद.
पुस्तकांतल्यो काणयो वाचून भावना शिकोवंक येतात. रंगयाळ्या पक्ष्यांची काणी नसाय ही भावना शिकोवपाक आनी त्या भावनेचेर जैत मेळोवंक शिकूंक बेस बरी. “ससो आनी कासव“ ही काणी गर्व ही भावना शिकपाक आनी गर्व कित्याक आसूंक जायना हे शिकयता. मोग आनी त्याग ही भावना एक पेर चौगांनी वाटून खावप ही कविता शिकयता. वागणूक सुदारपाक, दुस-यांक समजून घेवपाक भावनां शिकप भोव म्हत्वाचें.
भुरग्यांक दुसऱ्याच्यो भावना समजप सामकें गरजेचें. दुसऱ्या मनशाच्या सुवातेर म्हणल्यार, तो मनीस ज्या परिस्थितींत आसा त्या परिस्थितींत “रावन” त्या मनशाक समजून घेतल्यार प्रस्न सोडोवपाक सोंपें जाता. इंग्लिशींत ताका “एम्पथी” अशें म्हणटात. ही कला भुरग्यां कडेन उलोवन तांका शिकोवप. दुस-याबद्दल सहानुभूती निर्माण करप. ती विचार पूर्वक निर्माण जाता. फुडाराक खंयचेय प्रस्न सुटावे करपाक ही पद्धत फावरीक येता. मोगाळ आनी घट नाती निर्माण करपाक भुरगीं शिकतात.
आमी खरें म्हणल्यार भुरग्यांक विचार करूंक शिकोवंक जाय. एखादो प्रस्न तांचे मुखार दवरून तातुंतल्यान वाट कशी काडप तें तांका विचारूंक जाय. तांचे मेंदू काम करीत रावंक जाय.
आयज आमी भोंवपाक खंय वचुया? दर्यादेगेर, बागेंत, काय मामागेर? असो प्रस्न उडोवन तांकांच विचार करपाक लावप. विचार करून निर्णय घेवपाची संवय केल्यार फुडे वचून स्वतःचे आवडीचें क्षेत्र खंयचें हे वळखुपाची तांक तांचेमदी येतली. निर्णयक्षमता तयार जातली. समस्या वळखूपाक, विचारमंथन करपाक तांकां वाव दिवपाक जाय.
भुरगीं जेन्ना आपले आपूणूच निर्णय घेतात तेन्ना तांची खूब तोखणाय दिसता. हें कवतूक व्यक्त करूंक जाय. ते खातीर तांकां फाव तें इनाम मेळून दिवचें.
खूबशो एक्टीव्हीटीस दिवन भुरग्यांक गुंतून दवरप हें आमी भोव जाणात. ते खातीर आमी पुस्तक, चित्रां, हस्तकला अशी साधना वापरतात. तशेंच तांका मनाचेर आनी कुडीचेर आयिल्लो ताण-तणाव हाताळप शिकोवंक जाय.
खंयच्याय प्रस्नाचो सजग रावन विचार करप. ताका माइंडफुलनेस म्हणटात. तशेंच, ताण आसल्यार लांब स्वास घेवप. स्वसोस्वासाचे व्यायाम करप. ही साधना मनाक स्वस्थताय दितात. भुरगेपणांतूच हे संस्कार जावंक जाय. शांत रावपाक आनी कार्यक्षम रावपाक हे उपाय बरे पडटात.
घरा भायर खेळपाचे आनी घरा भितर खेळपाचे खेळ भुरग्याक खिलाडुवृत्ती शिकयतात. हारप आनी जिखप दोनूय झेलपाचे कसब खेळ शिकयता. ते खातीर दर एक भुरगें दिसाक दोन वरां तरी खेळूंक जाय. अभ्यास आसल्यार लेगीत खेळाचे वर्ग उणे करपाक शाळांनी लेगीत परवानगी नासता. शारीरिक तसोच मानसिक व्यायाम घडोवपाक खेळाबगर दुसरो सोंपो पर्याय ना. खेळांत प्रविण आसूं वा नासू. भुरग्यांखातीर खेळ म्हणल्यार सबकुछ!
आमच्या सानुल्यांची भावनीक वाड
सारकी जावची हे खातीर सजग रावन
इल्लेशे यत्न केल्यार फुडल्यो पिळग्यो सुसंस्कृत, मायेस्त, विचारी आनी गुणेस्त जातल्यो हातूंत दुबाव ना.
स्मिता तिंबले
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
