भाशण कशें आसचें ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आयकतल्याक दिसूंक जाय, आपलो वेळ सत्कारणी लागलो. आपल्या वेळाची मोलादीक गुंतवणूक जाली. आपूण भितल्ल्यान रिफ्रेश जालो. चार्ज जालों. सांस्कृतिक मळ निवळ करतले जाल्यार असलीं शाणेपणाचे ओलसाणीन भरिल्लीं भाशणां जाय.

भाशण कशें आसचें हो म्हजो कायमचो चिंतनाचो विशय. म्हाका भाशण करूंक आपयतात तेन्ना हांव हांवें
थारायल्ल्या म्हज्या नेमांक पाळो दिवपाचो यत्न करतां. भाशण करूंक आपयला तेन्ना स्वीकार करचे पयलीं हांव माचयेर कोण आसात तें विचारून घेतां. वरभर उलोवन जीव खावपी आसल्यार वचपाचें टाळटा. सकयल बसून भरंय भरंय भरभर तेवूय पोके ते आयक वा वयर बसून आयक, तकलीफोड एकेच तरेन जाता.
भाशण आयकुपाक वतनाय खूब विचार करचो पडटा. आपली शांती म्हत्वाची. एकलो मित्र गोमटेर बसलो म्हूण हालींच एके कार्यावळीक वचचें पडलें. जो उलोवपी आशिल्लो ताणें वरभर पेटी वाजयली. खोलाय ना. कसलीच. वाचन ना, व्यासंग ना, कितें घडटा भोंवतणी तें इंग्लीश वाचनाच्या एलर्जीक लागून कांयच खबर ना आनी दळण सुरूच. तेंवूय सोंसू येता. मागीर ताची तासंपट्टी सुरू. औचित्य कितें आनी आपूण कोण, आपणें कसलो दिग्विजय गाजयला हाचें ताका पडून वचूंक ना. काडयेची सृजनशीलता स्वताक ना. त्या मळार कसलेंच योगदान ना. आनी लोकांक बोटां दाखयता. चुको दाखयता. कुतां काडटा. भिरभिरी मारली. ताची न्हय. ताका आपयतल्या आयोजकांचीय न्हय. स्वताची. हें घडटलें हें खबर आसून थंय गेलों म्हूण.
कांय भाशणवीर फक्त न्हयकारी विधानांच ओंकतात. हें सारकें ना, ती वेवस्था चलना, हें पोकें जालां, ती यंत्रणा पोफडेवन तिका वाळटी लागल्या. सगळें गलगल्याक आयलां…. तें आयकतकच दिसता, हो एकलोच निटायेर आसा आनी तो विमानावरी खूब उंच आशिल्ल्यान ताका हें मोडून पडिल्लें सगलें वेवस्थीत दिसता. मुदलांत हाचेंच भितल्लें भावविश्व आनी बाकीचें विश्व फ्रॅक्चर जाल्लें आसा. असले हळशीक कण बऱ्या उदकांत उडोवन खदोळ जावचें तशे हे वक्ते कार्यावळीक आय़िल्ल्या लोकांक आपलो कुशिल्लो, म्हेळो, शेळो मसालो दितात. नेगेटीविटी आयकुपाक लोक आयल्यात? बरें आसा, तें बाद जालां जाल्यार दुरूस्त करपाक उपाय सांग मरे. तें कितलें बाद जालां तें आमकां तुजे परस चड बरें खबर आसा.
खूब जाणांक ते न्हयकारी वृत्तींत बुडिल्ल्यान रडूच घालपाची संवय आसता. निमणें भाशण म्हळ्यार लेख वा अग्रलेख न्हय. सगळ्या थरांतले लोक जमावांत आसतात. तांकां एक सकारात्मक विचार दिवप गरजेचें आसता. विचारांक चालना दिवपाक जाय. फक्त वस्तुस्थिती आनी कितें रड चलल्या तें विस्कटावन सांगून कांयच फायदो ना. वायट जें कितें चललां ताचे परस खूब कितें बरें चललां. वक्त्याक हें भान जाय. वक्त्याक वाचन जाय. मुद्दे मांडपाची कला ताका खबर आसूंक जाय.
भाशण 20 मिनटांनी सोंपोवंक जाय. तातूंत मुद्दे आटोवन वेवस्थितपणान मांडूंक जाय. गोंय 1961 वर्सा मुक्त जालें, ओपिनियन पोल 1967 वर्सा जालो, ते उपरांत अमूक वर्सा कोंकणी चळवळ सुरू जाली, अमूक वर्सा कोंकणीक साहित्य अकादेमीची मान्यताय मेळ्ळी, अमूक वर्सा हें जालें, तातूंत ‘हांवें’ हें केलें…. हें दळण आयकून आयकून लोक विटल्यात. परत परत त्या तारकांची गरज आसना. कॉलेज वा स्कूल भुरग्यां मुखार भाशण आसल्यार गजाल वेगळी. पूण भाशणाचो वेळ अमूक मिनटां भायर वाडोवंक फावना. आयकुप्यांची तकली कणकणटा.
कांय वक्ते इतिहासीक नाटकांतल्या संवादाच्या झेतान आनी नेटान उलयतात. हो आवेश कित्याक तो कळना. हवेंत तलवारी वावुडिल्ले वरी कांय जाण दोनूय हात उब्या समांतर रेशां वरी चप्प चप्प वावुडटात, ते भुमितींतल्या चौकोनाचीं प्रमेयां हवेंतल्या बोर्डार शिकयतात काय कितें तेंय कळना. आवाज खणखणीत आसचो. स्पश्ट. पूण आड्ड्यो न्हय. किळंच्यो न्हय. भाशण म्हणजे नाटक न्हय.
कांय वक्त्यांक दुसऱ्याले विचार ‘कोट’ करपाची संवय आसता. ऑडेन अशें म्हणटा, लॉरेन्स तशें म्हणटा, मश्णो तशें सांगता… आपणे आपलो स्वताचो जिणे अणभव मेकळेपणान प्रामाणिकपणान मांडचो. तांचीं सुभाषितां आयकुपाक गोड लागतात. दुसऱ्यान जिरयल्लें अन्न परत आमी कित्याक चाबडावचें वा चांचावचें? म्हळ्यार ताचेर चांचाय करची?
विद्वान आसलो म्हणून एकदम बरें भाशण करूंक येता अशेंय ना. ती एक कला. स्वताचे विचार, मतां, चिंतन जाय. मनीस सत्याच्या सांगातांत रावलो जाल्यार सगळें सुरळीत मुखार वता.
पुण्यतिथी वेळार वा जयंती वेळार मानेस्तांचे, कलाकारांचे गूण सांगपाचे आसात. मनीस हो गूण आनी अवगुणांचो पुतळो आसता. गरजे वेळार तो आमचे कडेन, मित्रांकडेन पयशे मागतालो, अशें जेन्ना वक्तो म्हण्टा तेन्ना तो हाजीर आशिल्ल्या ताच्या घरच्यांचो अपमान करता. मित्र कित्याक आसतात तर? गांवार घालूंक जाय आशिल्लें जाल्यार पयशे दिले कित्याक तर तुज्या मित्राक, आमकां सांगूंक? अशे कितलेशेच प्रस्न उप्रासतात. लोकांक हे न्हयकारी विकारी किडे आवडनात. घरा राविल्लो जाल्यार टीव्ही वा सोशल मिडिया हांचो आनंद घेवं येतालो वा वाचन करूं येतालें अशें तांकां दिसप साहजीक.
आपूण प्राध्यापक वा वकील वा पत्रकार वा व्यासंगी विद्वान आसा हें दाखोवपाक खूब जाण चड आनी जड उलयतात. क्लिश्ट आनी कठीण उतरांचें घोंस सोडटात. एमएच्या विद्यार्थ्यां मुखार लेक्चर झाडचें तशें. तातूंतल्यान वाज येवपा बगर आऩीक कांयच निश्पन्न जायना.
भाशणांत रोस जाय. आयकतल्याक दिसूंक जाय, आपलो वेळ सत्कारणी लागलो. आपल्या वेळाची मोलादीक गुंतवणूक जाली. आपूण भितल्ल्यान रिफ्रेश जालो. चार्ज जालों. सांस्कृतिक मळ निवळ करतले जाल्यार असलीं शाणेपणाचे ओलसाणीन भरिल्लीं भाशणां जाय. कारात्याची कोडूसाण भरिल्ली आसल्यार वक्तो कुतांच काडटलो. मायेस्तपणाची गोडसाण आनी समाजा विशीं, मनशा, विशीं तळमळ प्रेम आसल्यार तो वक्तो उलयतलो तो लख्ख उजवाड आसतलो. तो जाय आमकां!

मुकेश थळी
फोंडे