भांगरभूंय | प्रतिनिधी
तांच्या मुळाव्या वावराक लागून बीसीसीआय संवसारांतलें सगळ्यांत गिरेस्त आनी प्रभावी क्रिकेट मंडळ थारलां.
– 1928 वर्सा बीसीसीआयचे सह- संस्थापक, तिचो सचीव (1928-1938) आनी अध्यक्ष (1946-1951),
– 1948 वर्सा आशियाई क्रिकेट परिशदेचो संस्थापक-अध्यक्ष.
– मुंबयंत क्रिकेट क्लब ऑफ इंडिया (सीसीआय) स्थापन करपाक आनी ब्रेबाॅर्न स्टेडियम उभारपाक फुडाकार.
– रणजी ट्रॉफी सुरू केली.
– पयल्या आशियाई खेळांचे आयोजक अध्यक्ष (नवी दिल्ली, 1951)
– आशियांतल्या टेबल टेनिस फेडरेशनाची थापणूक केली, आंतरराष्ट्रीय टेबल टेनिस फेडरेशनाचे उपाध्यक्ष म्हणूनय काम केलें.
– 7 दशकां वयर (1951- 52 ते 2023- 24 मेरेन) भारतांत जाल्ल्या इंग्लंड- भारत कसोटी क्रिकेट मालिकेंत जैतिवंत जाल्ल्या पंगडाक ‘अँथनी डिमेलो ट्रॉफी’ दितात.
भारतांत क्रिकेट नियंत्रण मंडळ (बीसीसीआय) आनी पाकिस्तान क्रिकेट मंडळ (पीसीबी) हांचे मदल्या सध्याच्या वादाच्या वादळांत सुमार एक शेंकडो आदीं कराचींत जल्मल्ल्या आनी शिक्षण घेतिल्ल्या गोंयकाराच्या यत्नांक लागून बीसीसीआयची स्थापणूक जाल्ली हें जायत्या जाणांक खबर आसचें ना.
अँथनी स्टॅनिस्लास डिमेलो (11 ऑक्टोबर 1900 – 24 मे 1961) हे एक दूरदर्शी प्रशासक, आद्यप्रवर्तक आनी आर्विल्ले क्रिकेटीचे एक शिल्पकार. कराचींतल्या सेंट पॅट्रीक हायस्कुलांत शिकिल्ल्या सोनारभाट- साळगांवच्या डिमेलो हांचेर शाळेच्या शिक्षणीक आनी खेळां परंपरेचो प्रभाव पडलो.
क्रिकेट आकार दिवप
फुडें ते भारतांतले एक व्हड खेळां प्रशासक आनी 1928 वर्सा बीसीसीआयचे सहसंस्थापक जाले. पयलीं बीसीसीआयचे सचीव (1928-1938) आनी उपरांत तिचे अध्यक्ष (1946-1951) म्हणून काम केलें. तांणी एके संस्थेची चौकट तयार केली जी आयज खेळां संवसारांत सत्ता, प्रतिश्ठा आनी अर्थीक शक्त जाल्या. 1948 वर्सा आशियाई क्रिकेट परिशदेचेय ते संस्थापक- अध्यक्ष आशिल्ले.
डिमेलो हांची नदर बीसीसीआयच्या मुखेल कार्यालया परस खूब पयस पातळ्ळी. मुंबयंत भारतीय क्रिकेट क्लब (सीसीआय) स्थापन करपाक आनी ताचें ब्रॅबाॅर्न स्टेडियम तयार करपाक तेच मुखार आशिल्ले. डिमेलो हांणी भारतांतल्या रणजी ट्राॅफी हे राश्ट्रीय क्रिकेट सर्तीची सुरवात केली. आयज पसून ती भारतीय क्रिकेटीची बुन्याद उरल्या. हे एकेच सर्तीक लागून हजारांनी खेळगड्यांक पोसवण दिवपी, क्रिकेट आख्यायिका निर्माण करपी आनी भारताचें संवसारीक दर्ज्याचे प्रतिभेचो कारखानो तयार करपी मंच तयार जालो.
क्रिकेटीचे पलतडीं
डिमेलोंचें योगदान फकत क्रिकेटी पुरतें मर्यादीत नाशिल्लें. पयल्या आशियाई खेळांचे (नवी दिल्ली, 1951) आनी ताचे पयलीं भारताच्या राश्ट्रीय खेळांचे (मुंबय, 1950) ते आयोजक अध्यक्ष आशिल्ले.
‘द डोयेन ऑफ इंडियन क्रिकेट’ ह्या लेखांत साळगांवचे इगर्ज इतिहासकार सर्गेस्त फादर नासिमेंटो मास्कारेन्हास हांणी डिमेलो हांणी आशियांतल्या टेबल टेनिस फेडरेशनाची थापणूक केल्या आनी आंतरराष्ट्रीय टेबल टेनिस फेडरेशनाचे ते उपाध्यक्ष आशिल्ले, तशेंच 1952 वर्सा ब्रॅबर्न स्टेडियमांत एकुणिसावी संवसारीक टेबल टेनिस चॅम्पियनशीप लेगीत घडोवन हाडिल्ली अशें बरयलां. डिमेलो हांणी दिल्लीचे येरादारी वेवस्थेचें आधुनिकीकरण केलें. 1959 वर्सा तांणी ‘पोर्ट्रेट ऑफ इंडियन स्पोर्ट’ हें पुस्तक बरयलें. भारताचे खेळां संस्कृताये कडेन तांचो खोलायेन संबंद दाखोवपी हो एक म्हत्वाचें पुस्तक.
दायज तिगून उरचें
तांणी पयल्या वर्गाच्यो 11 मॅची खेळ्ळ्यो तरी तांची खरी प्रतिभा संस्था निर्माण करपी आशिल्ली. तांच्या मुळाव्या वावराक लागून बीसीसीआय संवसारांतलें सगळ्यांत गिरेस्त आनी प्रभावी क्रिकेट मंडळ थारलां. आंतरराश्ट्रीय क्रिकेट काउन्सिलाचें (आयसीसी) तें एक बळिश्ट केंद्र. संवसारीक क्रिकेट अर्थवेवस्थेक तिणें वेगळें मोडण दिलां. ह्या कराचींतल्या गोंयकाराची एक अविश्वसनीय कामगिरी भारतीय क्रिकेटीची काणी जंय जंय सांगतात थंय पावल्या.
सात दशकां वयर (1951- 52 ते 2023- 24) भारतांत जाल्ल्या इंग्लंड-भारत कसोटी क्रिकेट मालिकेंत जैतिवंत जाल्ल्या पंगडाक ‘अँथनी डिमेलो ट्रॉफी’ दिताले. ही परंपरा अंदूंच बदलली, जेन्ना इंग्लंड आनी वेल्स क्रिकेट मंडळ (ईसीबी) आनी बीसीसीआय हांणी इंग्लंड आनी भारत हांचे मदल्या कसोटी माळेक अँडरसन- तेंडुलकार ट्रॉफी अशें नांव दिवपाचें थारायलें. फादर मास्कारेन्हासान आपल्या लेखांत म्हणलां की डिमेलो हांणी एक सपन पळयिल्लें “मुक्ती मेळटली तेन्ना गोंया खातीर व्हडलें स्टेडियम आनी तातूंत पूर्वजांच्या गांवांतल्या, साळगांवच्या तरणाट्यां खातीर पॅविलियन बांदप”. पूण तशें जावपाचें नासलें. तांच्या सपनाक आकार मेळचे आदीं मे 1961 त तांकां मरण आयलें.”
भावाची निसुवार्थी कृती
म्हजो आदलो कराचींतलो शेजारी आनी वांगडी इतिहासकार फाउस्टो डिसा हांणी लंडना थावन नोंद केलें की अँथनी डिमेलो खरेंच एक व्हड मनीस आसलो. तांचो व्हडलो भाव रोके हांचीय एक निस्वार्थी कृती आसा. तेय कराचीच्या सेंट पॅट्रीक हायस्कुलांत शिकले आनी फुडें 1916 त पिरायेच्या 23 व्या वर्सा कॅंब्रिज विद्यापिठाची पदवी मेळयली.
“पयल्या म्हाझुजा वेळार ते ‘एसएस मालोजा’ ह्या तारवांतल्यान घरा परतताले आनी ही बोट डोव्हर दर्यादेगेर टोर्पीडो मारून फोडली. अशें म्हणटात, की लायफबोटींतलो आपलो जागो तांणी एके वांगडी प्रवासी बायलेक दिलो आनी आपूण मरण पत्करलें.
(लेखक टोरोंटो शारांत संचार सल्लागार, कराची गोंयकार समाज/ शार इतिहासकार आसात.)
– मिनिनो राॅड्रिगीश
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
