भारतांतल्या अर्थीक सुदारणांचे जनक डॉ. मनमोहन सिंग

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

नवी दिल्ली, खबरां संस्था ः आदले प्रधानमंत्री डॉ. मनमोहन सिंग हांकां भारतांतल्या अर्थीक सुदारणांचे जनक अशें म्हण्टात. तांणी सुचयल्ल्या धोरणांक लागून अर्थीक सुदारणांची दारां उक्ती जाली. खरें म्हणल्यार 1991 वर्सा पीव्ही नरसिंह राव हांच्या फुडारपणा खाला काँग्रेस सरकार तयार जालें तेन्ना डॉ. मनमोहन सिंग हांणी अर्थमंत्री म्हणून पद सांबाळ्ळें. देशाची अर्थीक स्थिती वायट आशिल्ली. परकी चलनाच्या साठ्यांत एक अब्ज डॉलर उणो जालो. आदल्या चंद्रशेखर सरकारान तेल आनी सारें आयात करपा खातीर 40 कोटी डॉलर एकठांय करपा खातीर बँक ऑफ इंग्लंड आनी बँक ऑफ जपानांत 46.91 टन भांगर घाण दवरिल्लें. ह्या काळांत मनमोहन सिंग हांणी उदारीकरणाचें धोरण सुरू केलें.
24 जुलय 1991 हो दीस भारताचो अर्थीक स्वातंत्र्य दीस म्हूण वळखतात. ह्या दिसा सादर केल्ल्या अर्थसंकल्पांतल्यान भारतांत नव्या उदरगत अर्थवेवस्थेची बुन्याद घाली. डॉ सिंग हांणी अर्थसंकल्पांत परवानो राज सोंपयल्लो. कंपनींक जायत्या निर्बंधां पसून मुक्तताय मेळ्ळी. आयात-निर्यात धोरण बदल्लें. परकी गुंतवणूक करपाचे मार्ग उक्ते जाले. इतलेंच न्हय तर आयकर कायद्याच्या कलम 80 एचएचसी खाला सॉफ्टवेअर निर्याती खातीर कर सूटूय जाहीर केली. डॉ. मनमोहन सिंग हांची अर्थीक धोरणां इतलीं अद्भुत आशिल्लीं की 2 वर्सांत म्हळ्यार 1993 वर्सा देशांतली परकी चलनाची साठवण 1 अब्ज डॉलरांतल्यान 10 अब्ज डॉलर वाडली. 1998 वर्सा ती 290 अब्ज डॉलर मेरेन पावली.
2004 ते 2014 मेरेन सेगीत तें 10 वर्सां देशाचे प्रधानमंत्री आशिल्ले. तांणी आपल्या कार्यकाळांत जायते म्हत्वाचे निर्णय घेतले. अर्थीक सुदारणां संबंदीं तांणी घेतिल्ले निर्णय देशाचे अर्थवेवस्थेक नवसंजीवनी दिवपी थारलें.

० शिक्षणाचो हक्क – 6 ते 14 वर्सां पिरायेच्या भुरग्यांक शिक्षणाचो मुळावो हक्क दिलो.
० म्हायती हक्क – म्हायती हक्क कायद्यान नागरिकांक सरकारी अधिकाऱ्यां कडल्यान, संस्थां कडल्यान म्हायती घेवपाचो अधिकार दिलो.
० वळख कागदपत्र आदार – मनमोहन सिंग हांच्या काळांत 2009 वर्सा युनिक आयडेंटिफिकेशन अॅथॉरिटी ऑफ इंडिया स्थापन केल्ली.
० भारत-अमेरिका अणुकरार – भारत-अमेरिका अणुकरार हो तांच्या कार्यकाळांतलो एक मुखेल निर्णय आशिल्लो. अणुकराराक डाव्या पक्षांचो विरोध आशिल्लो. मनमोहन सिंग हांणी तो विरोध न्हयकारलो आनी तांणी हो करार पुराय केलो.
० ग्रामीण रोजगार हमी येवजण – राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी येवजण 2005 ही डॉ. मनमोहन सिंग हांच्या काळांत मान्य जाल्ली. मनरेगा ही देशांतली एक लोकप्रिय येवजण आशिल्ली. ताका लागून गांवां-गांवांनी हक्काचो रोजगार उपलब्ध जालो. राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी कायदो तांणीच चालीक लायिल्लो.