भाई

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

“भाई” नांव आयज साहित्य, कला, राजकारण, समाजकारण ह्या सगल्या मळांनी आयकूंक मेळटा. तशेंच ह्या सगल्या वाठारांनी परजळटा.

व्हड भाव जाल्ल्यान म्हजो आमीग ताका भाई म्हणी. म्हण हांव आनी ताचे हेर आमीग ताका भाई म्हणूंक लागले. फुडे ताणें आपल्या नांवा जाग्यार आनी आडनांवां आदीं “भाई” उतर लावंक सुरू केलें. आतां सगले ताका भाई x x x ह्याच नांवान वळखतात. खूबश्या घरांनी ल्हान भाव व्हड भावाक ‘‘भाई’’ आनी व्हड भयणीक ‘‘ताई’’ नांवान उलो मारतात. आदींच्या रासवळ घराब्यांत अशे खूबशे व्हड खास वा बापोल भाव, भयणी आशिल्ल्यान तांच्या नांवां अखेरेक भाई आनी ताई उतर लावंक सुरू जालें. आनी घरांनी शामभाई, जयाताई, विजयभाई, रेखाताई…. अशीं नांवां तयार जालीं. घरांतलीं हीं नांवां त्या-त्या मनशां वांगडा वाड्यार पावलीं, वाड्या वेल्यान गांवांत आनी थंय सावन तीं जगार गेलीं.
“भाई” नांव आयज साहित्य, कला, राजकारण, समाजकारण ह्या सगल्या मळांनी आयकूंक मेळटा. तशेंच ह्या सगल्या वाठारांनी परजळटा. हालींसराक तें हो वाठार सोडून गुन्यांवकारी जगांत चड गाजता. हाका कारण बॉलिवूड, हिंदी सिनेमा. तांणी त्या नांवांक गरजे भायर दिल्ली प्रसिद्धी. सदचे आपले जिणेंत भौशीक मळार खलनायकी जीण जगपी, सगल्या समाजान उंवाळून उडयिल्ल्या कांय लोकांक ह्या सिनेमांनी हिरो केले. सिनेमांतले आदींचे खलनायक राका, दुर्जन सिंग, गब्बर सिंग, मोगॅम्बो गेलेआनी तांच्या जाग्यार “भाई” आयले. भाईगिरी नांवांचो नवो वेवसाय हो कसो चलता हें असल्या सिनेमांनी पळयले उपरांत लोकांक कळूंक लागलें. परिणाम शारांतल्या बेकार तरणाट्यांनी बेगोबेग पयसो जोडपाचे आशेन हो फुसलावणो वेवसाय रोखडोच आपणायलो. देशांत विंगड विंगड शारांनी एके कुशींत शिमीत आशिल्ल्लो हो वेवसाय देशभर पातळ्ळो. कुप्रसिद्ध भाईच्यो ए, बी, सी,डी, नांवाच्यो कंपनीं सुरू जाल्यो. तांचे पात्रांव दुबय, लंडन, पाकिस्तान अश्या देशांनी राबितो करून कंपनीचें काम सांबाळूंक लागले. ह्यो कंपनीं protection money नांवाच्या येणावळीर चलतात. हांचे “शेर होल्डर” चड करून कलाकार, सिनेमांत काम करपी नट-नटयो, मोठे दुडूवांकार, आसतात. भौशीक कार्यावळींनी हाजेरी लावंक जायते फावटी हे कलाकार, सिनेमांत काम करपी नट-नटयो, साहित्यीक, “अर्थीक सुपारी” घेतात. भाईच्यो कंपनीं हे सगले वेव्हार नियाळीत आसतात. अर्थीक येणावळी वांगडा जर कोणूय तांच्या जिवार उठलो तर जीव वाटावपा खातीर भाई कंपनी तांकां संरक्षण दितात. आतां जीव कोणा कडसून वाटावपाचो ? त्या संरक्षण दिवपी भाई कडसूनच !! कारण तांणी मागिल्ले Protection money दिले ना तर तांचो काटो काडपाची “सुपारी” लेगीत हेच भाई, आपल्या कंपनीच्या देशभर राबितो करून आशिल्ल्या शार्पशूटर एप्रेगादा कडसून करून घेतात.
गोंयच्या राजकारणांत दोन भाई आपल्या कर्तुबान राजकारणाच्या मळार सदांच चर्चेंत उरले. दोगूय विंगड विंगड राजकी पक्षांतले. तातूंतलो एकलो आयज मेरेन राजकारणांत सक्रीय आसा. दोगूय भाई भारताच्या केंद्रीय सरकारांत मंत्री जाले. एकलो गोंय राज्याचो तीन फावटी मुखेलमंत्री अशिल्लो. दुसरो फक्त 262 दीस उपमुखलमंत्री म्हूण उरलो. भारताचे इकरावे लोकसभेंत तो ताच्या पक्षाचो खासदार म्हूण वेंचून आयिल्लो. त्या वगतार तो ताच्या पक्षाचो, एकलोच वेंचून आयिल्लो खासदार जावन लेगीत ताणें तेंको दिल्ल्या केंद्र सरकारांत इकरा म्हयने कायद्याचो मंत्री जाल्लो.
दुसऱ्या भाईक ताच्या पक्षान 2014 वर्सा उत्तर प्रदेश विधानसभेंतल्यान राज्यसभेचो वांगडी म्हूण वेंचून केंद्र सरकारांत संरक्षण मंत्री केल्लो. गोंय राज्याचें मुखेलमंत्रीपद सोडून तो तीन वर्सां मायज देशाचो संरक्षण मंत्री आशिल्लो. देशाच्यो शिमो राखपी संरक्षण खात्यांतल्या जवान, विमान दळ, नावीक दळ ह्या तिनूय दळांचे उदरगती पासत ह्या “भाई”न कसल्याच protection money (kickback) असल्या गजलींची आस बाळगी नासतना दीस-रात काम केलें. पक्षान दिल्ली जापसालदारकी पुराय करून 2017 वर्सा परतून गोंय राज्याचो मुखेलमंत्री जालो. जिवघेण्या दुयेंसान अकाली मरण येता मेरेन तो “राजकारणांत सक्रीय” उरलो. ह्या दोगांचो आम जनते वांगडा दाट आनी बळिश्ट संपर्क. अशें जावन लेगीत फाटले वेंचणुकेंत उत्तर गोंयच्या मतदारांनी भाईक सोडून भाऊक वेंचून काडलो. मात एक गजाल आड नदर करुं नजो, ती म्हळ्यार दोनी भाईंनी दीस-रात, वेळ-काळ आनी दीस-म्हयने मेजिनासतना आपलो राजकारणांतलो अणभव आनी कुशळटायेचो उपेग गोंय तशेंच देशाची उदरगत आनी सामान्य नागरिकांच्या बऱ्या पासत उजार केलो.
गोंय राज्याच्या राजभाशेचे चळवळी मळार साहित्यांतल्या मळा वेले दोन “भाई” गाजले. एक गोंयचो कोंकणीवादी दुसरो मराठीवादी महाराष्ट्र राज्यांतलो. दोगांय भाईची बरप करपाची तशीच साहित्यीक शैली खास आनी वेगळी. तांणी दोगांयनी आपल्या बरपांत आपले मातये कडलें नातें सदांच तिगोवन दवरलें. मराठी भाई जरी आयज ह्या संवसाराक अंतरलो तरी ताच्या मराठी बरोवपाच्या रुपान आयज लेगीत तो साहित्याच्या मळार वावुरता कसो दिसता. दोगूय भाई साहित्य अकादेमी पुरस्कारान सन्मानीत जाले. आपल्या उलोवपांत “आपल्या भाषेवर प्रेम करणारी माणसं हि दुसऱ्या कोणत्याही भाषेचा दुस्वास करत नाहीत ” म्हणपी मराठीवादी भाईन मात साहित्य अकादेमीन कोंकणी ही खाशेली भास मानून घेवची न्हय म्हूण जायते यत्न केले. उरफाटे दुसरो भाई कोंकणी भास ही आवय तर मराठी भास मावशी म्हूण मानून घेवपी. आयज तो आपल्या कोंकणी बरपान आनी हेर साहित्यांतल्या वावरा पासत ज्ञानपीठ पुरस्कारीत जाला. मराठी भाईक उलोवप बरें जमतालें. गोड उलोवप करून हांसत हांसयत लोकांक आपणा लागीं पूल (आकर्शीत) करतालो. आपले आवयभाशे विशीं मत मांडटना दुसऱ्या भाईच्या उलोवपाचो कांय वेळार जायत्या जाणांनी बेस्टोच विपर्यास केला. कितेंय जरी जालें, साहित्याच्या मळार ह्या दोनी भाईंनी केल्ल्या भाईगिरीक तोड ना.
उठसूठ कोणूय मनीस भाई जावंक शकना. तो तितल्याच ताकदीचो आसचो पडटा. असल्या वेळार तो आपल्या त्या मळार भाई जावन आपले स्वतंत्र राज्य गाजोवंक शकता. उरिल्ले हेर फक्त कामा पुरते मामा जाग्यार “भाई” म्हूण घेवपाचे थारतात.

दादा हेगडे
9518942298