भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सोळाव्या शेंकड्यांत पुर्तूगेजांनी बाटाबाटीचे अत्याचार आनी हिंदू देवळां मोडून इगर्जो बांदपाचो सपाटो लायल्लो. ह्याच काळांत श्री भगवती चिंबलकान्नीची मुर्ती तिच्या भक्तांनी दिवचल म्हालांतल्या मयां व्हरून थंय थापणूक केली. 1540 वर्सा देवीची थापणूक मयां जाली आनी 1751 वर्सा ती मयां सावन माशेलांत जाली.
1910 वर्सा पुर्तुगालांत सत्ता पालटली आनी पुर्तुगाल आनी पुर्तुगेजांच्या राजवटकींत आसलल्या वसणुकांनी रिपब्लिकन राजवट सुरू जाली. ह्याच वेळार भारताच्या हेर भागांनी स्वतंत्रतायेची आंदोलनां नेटार सुरू आसलीं. 1910 उपरांत कायदे मात्शे सदळ जाले. देवी भगवती चिंबलकान्नीचें देवूळ स्थलांतर पयलीं मयां आनी मागीर माशेलांत जाल्या उपरांत पुर्तुगेजांनी चिंबल गांवांतलें तिचें देवूळ मोडून उडयलें आनी त्या जाग्यार इगर्ज बांदली, पूण त्या देवळाचें कांय भाग आनी देवीची तळी आयजूय चिंबल गांवांत पळोवपाक मेळटा. पुर्तुगालांत नवी राजवट येतकच जायते धर्मीक उत्सव आनी कार्यावळी गोयांत जावपाक लागल्यो. हेच फाटभुंयेंचेर चिंबला थावन मयां आनी मयां थावन माशेलांत स्थलांतर जाल्ले देवीची कांय गांवकारांच्या फुडारपणाखाला चिंबलाच्या घराघरांत भेट दिवपाक सुरवात जाली.
फाल्गून आनी चैत्र म्हयन्यांत देव आपल्या गांवच्या घराघरांनी पालखेंत, कळसांत वा कळसार विराजमान जावन थळांतल्या लोकांक आशिर्वाद दिता. अशीच देवी भगवती चिंबलकान्न देवीची पालखी. चैत्र म्हयन्यांतली पुनव जाली म्हणतच पयल्या सोमारा माशेला थावन सनय, चौघुडो वाद्यांच्या सांगितीक मिरवणुकेंत चिंबला येता. वाटेक येताना बांयगिणकाराची शीम लागता. बायगिंणच्या राखणदाराची मुखेल रस्त्यार घुमटी आसा थंय रावून राखणदाराक मान दिवन आरती, प्रसाद जाता. मात्शें फुडें वाघ घराण्याचें घर आसा थंय मात्सो वेळ रावून थंय पालखे वांगडा येतल्या लोकांचो खावपा- जेवपाची व्यवस्था जाता. घडये आदीं माशेंतल्यांत पालखी बैलगाडयेंत वा चलून हाडटाले आनी विसव घेवपाक वाघ हांच्या घरांत रावताले आनी ते पालखे वांगडा येवपी लोकांचो परामस करताले. ही आदली प्रथा वाघ घराब्यान आजुनूय चालू दवरल्या. पालखी मागीर सांपेद्र हांगासर पांडुरंगाच्या देवळा भायर रावता थंयच आंब्यावेल्या राखणदाराची एक घुमटी आसा थंय आरती जाता. उपरांत देवी दोंगरा वाटेन प्रस्थान करता. पालखी देवळांत भितर सरना. दोंगरा वटेन ल्हान घाटयेवेल्यान वयर येत दोंगरार येता. एके वटेन सापेंद्र, एके वटेन चिंबल गाव, एके वटेन रायबंदर आनी एके वटेन पोरण्यां गोंयां वचपाचो रस्तो. ह्या चार गांवचे शिमेर देवी रावता.
चिंबलच्या शिमेंत भितर सरताना पुजा जाता. दोनूय वटेन आर्काटे लावन फुलांचीं तोरणां गांवकार बांदतात. राट दाखोवन देवीची नदर काडतात. देवीची हांगा पुजा जाल्या उपरांत लोकांक प्रसाद दितात. प्रसादाचें एक खाशेलेंपण आसता. प्रसादाच्या दोण्यांत काण्णां, चुन्नां, जांबळां, पणसाचो घरो, काजू मुट्ट्याचो कुडको, आंब्याची शीर आसता. आदल्या काळार चिबंल- रायबंदर वठारांत भरपूर झाडां आसलीं आनी असलो रानमेवो हांगासर भरपूर मेळटालो. आतां रानमेव्याचो जागो काळींग, दाको ह्या सारकिल्या फळांनी घेतला. प्रसाद जाल्या उपरांत पालखेचें हस्तांतर चिंबलकारां कडेन करतात. तरनाटे पालखेचो खांद मारता आनी चिंबलचे वाटेक लागता. ह्याय वटें एक ल्हानशी घाटी देंवून चिंबल गांवांत पावताले, पूण आतां डांबरी रस्तो जाला. चिंबल गांवांत आदल्या देवळाच्या वाठारांत एका माटवांत देवीक बसयतात. गांवकार दर्शन घेतात. सवाशीण बायलां व्हट भरतात. अशा तरेन व्हडलो माटव, कुंकळेकार माटव, शिरेंत, गावांत, खोर्नवाडो, फोंडवे, पनवेल माटव अशा सात माटवांनी पालखी वास्तव्य करता. दरेका माटवांत लोक दोन नाटकां सादर करतात. गांवांत येताना देवीचें मुखामळ प्रसन्न आसता आनी देवी एकदम ल्हव आसता आनी देवी जशी जशी माशेलांचे वाटेक लागता तशी पालखी जड जाता, अशी भावना आसा.
देवीचें वास्तव्य मयां सुमार 311 वर्सां आसलें. थंय ल्हान देवूळ आसा म्हण कळटा. देवी लयराई आनी तिच्यो भयणी ह्याच वाठारांत आसलल्यान देवीची जवळीक वाडली आनी ताकाच लागून जुस्त देवी लयराच्या होमखणांच्या दिसा देवी भगवती माशेलांत पावता. देवी भगवती चिंबलकान्नी कडल्यान देवी लयराईक वर्सानवर्स आबोल्यांचें ताट भेट म्हण वता. चिंबल वाठारांत आदल्या काळार रतन आंबोलीं खूब प्रमाणांत जातालीं. देवीचो शृगांरूय रतन आबोल्यांनीच जाता. देवीक ते झेले भक्त अर्पण करतात.
शिगम्याची परब मनयतना आदीं देवी आपल्या गांवकऱ्यांचे भेटेक भोंवताली आसत आनी हे प्रथेक तीनशें परस चड वर्सांचो खंड पडून लेगीत 1910 वर्सा लोकांनी ही प्रथा परत सुरू केली. पूण 105 वर्सांनी 2015 वर्सा ही प्रथा मोडली. 2015 थावन पालखी घरा घरांत भोंवना फक्ता माटवांत बसता. घरांघरांनी जावपी आरती माटवांत दरेका घराब्याक थारोवन
दिल्ल्या वेळा भितर जाता. नाटकां, व्हट भरपाच्यो कार्यावळी नेमान जाता. गोंयच्या चडशा सगळ्यां गांवांनी देव आयजूय घराघरांत भोंवता. पूण रायबंदर चिंबल वठारांतली ही देवीची गांव भोंवडी बंद पडली. देवीचे गांव भोंवडेक लागून वाठाराक एक उत्सवी रूप येतालें तें आतां इतिहासांत जमा जालां.
प्रिता परब
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
