भक्तीचो सुगंध पातळावपी चवथ

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भाद्रपद म्हणल्यार गणेशाचो उत्सव! ह्या दिसांनी बाजारपेठेचे रस्ते आनी गांव एक शुभ स्वरूप घेतात. सगळे कडेन अत्तर, धूप, फळां, गाडयो भरपूर प्रमाणांत दवरिल्लीं सजावटीचीं सोबीत फुलां, दुर्वा… सगळ्या तरांचे सुगंधी फुलांचे वास मनाक मोनेळ घालता. बाजारांतल्या घरा वचपाचीय इत्साच जाय. मनाक खूब बरें दिसता.
गणेशाक सोबीत तोरणां, खांबे आनी माळांनी सजोवन घरा घरांनी येवकार दिवपाक सजावटीचीं दुकानां तयार आसात. पेडे, लाडू, मोदक आनी हार, तरातरांच्या गोड जिनसांची दुकानांनी वेवस्था केल्ली आसता. सीडी दुकानां गणेश भक्ती गीतांनी सोबतात. घरां रंगान चकचकीत जावंक लागतात. गणपती बाप्पा आनी सोयऱ्यांक येवकार दिवपाक चिवडो, लाडू, नेवऱ्यो तयार आसतात. थर्माकोलाचे मखर, फुलांची मांडावळ, दीपमाळ, माटोळी गणेशाचे सजावटींत मुखार आसता. भौशीक गणेशोत्सव मंडप व्हड प्रमाणांत सजावट करतात.
चतुर्थी हो पुराय कोंकणपट्टेंतलो सगळ्यांत व्हडलो उत्सव. दरेका घरांत देड आनी पांच दीस चवथीची खूब उमेद आसता. दर वर्सा गणेश वेशभूषा करतात. खंडोबा, विठ्ठल आनी कांय लालबाग राजा. कोण कमळाचेर बसून, कांय मुयेचेर बसून. तर केन्ना मोराचेर. केन्ना बाळक कृष्णाच्या रुपांत…
चवथी निमतान आमकां सांस्कृतीक सादरीकरणांतल्यान जायते कलागुण पळोवंक मेळटात. गोंयांतली गणेश चतुर्थी घुमट आरती नासतना पुराय जायना. चवथीक दर दिसा गोंयांत घुमट आरती आयकूंक येता. भारतीय संस्कृतायेंत उत्सवांक आनी सणांक खाशेलें म्हत्व आसा. उत्सव आसूं वा खंयचोय सुवाळो, तातूंत सगळेच उमेदीन वांटो घेतात. दरेक उत्सव हो ह्या देशाचे वेगवेगळे संस्कृतायेचें प्रतीक! संस्कृतायेचें प्रतीक दर एका उत्सवांत दिसता. उत्सव नातें घटमूट करपाक आदार करतात. उत्सवांचो आंकडो सांगप कठीण. तातूंत संवसार पाडवो, दसरो, दिवाळी, नवरात्री, सुता पुनव, गणपती, होळी सारकिल्ले मुखेल उत्सव सगळे नेटान मनयतात. हे उतस्व सगल्यांक एकठांय हाडटात.
गणेशाची माटोळी सजयतना करमलां -कात्रे, कुड्याची फळां, कांगणा, आंब्याचे ताळे, तेच प्रमाण सुपारी, नाल्ल आनी वेगवेगळीं रानवटी फळां वापरतात. चवथीची तयारी करतना दरेक वस्तू एकठांय करतना, सजयतना काळजांत खूब खोस जाय आसता. गणेशाच्या आगमन उपरांत ताची खूब भक्तीन पुजा, आरती करतात. पांच दिसां भितर सत्यनारायण पूजाय आसताच. भटाचे सोयी प्रमाण वेळ थारायतात. आमचो आजो चवथीच्या दिसांनी खूब उत्सुक. आमच्या बाप्पा आजोबाच्या घरा लागीं ताणें बांदिल्लें दत्ताचें देवूळ दोळ्यां मुखार येता. म्हाका तें खूब आवडटा. थंय गणेश उत्सव व्हड उमेदीन मनयतात. गोंयांतल्या जायत्या सुवातींनी लोक आमच्या देवळा वयले भक्तीन आमचे चवथींत सामील जातात.
गणपती बाप्पा येवपाचे दीस लागीं पावपाक लागतात तशें आमच्या कुटुंबांतले सगळेच बाप्पाक येवकार दिवपाची तयारी करतात. कांय जाण सजयतात कांय जाण घराक रंगयतात. आमचो आजो खूब ऊंच, जिवान बारीक, पूण कामाक वाग. सकाळीं दोन किलोमिटर चलतालो. बांयंचेर वचून उदक हाडटालो. न्हातालो. पुजा करतालो. ताणें केन्नाच जातीचो विचार केलो ना. तो सदांच म्हणटालो की सगळे लोक एकूच.
ताच्या काळांत चवथीची परब व्हडा उमेदीन मनयताले. गणेशमूर्ती हाडपाक वचप ते विसर्जना मेरेन सगलें उमेदीन जातालें. सकाळीं उठून पुजेची तयारी करप, भटजी घरा येतकच ताका कितें जाय तें विचारून सगळें हाडून दी मेरेन सगले आजो एकटोच करतालो. आरती करून आनी दनपरां गणेशाक पळोवपाक आयिल्ल्या लोकांक जेवपाचें आवाहन करून रावपाची विनवणी करतालो. खूब मोगाळ आशिल्लो म्हजो आजो. तांगेर आयिल्ले सगळे तेन्ना जेवले बगर वचनाशिल्ले. म्हणून आमच्या घरांत जेवणाचो खूब बोवाळ आसतालो. सकाळीं उठले सावन आजी, काकी आनी आवय रांदपाक लागताली. आमगेलें व्हडलें कुटुंब आशिल्लें. आयिल्ले सगळेच च्या आनी नाश्तो करताले. दनपारां सगळे पेटी, तबला आनी घांटीच्या आवाजान आरती करताले. स्तोत्रां म्हणटाले. उमेदीन प्रार्थना करताले.
आतांय दनपरांची आरती आमच्या घरांत व्हड प्रमाणांत जाताच. जायते जाण, तरणाटे आनी नेण्टे एकठांय जातात. व्हडलो हॉल भरून आमी सगळे आरत करतात. मागीर घरांतलीं सगलीं धाकटीं जाण्ट्यांचो आशिर्वाद घेतात. जेवणाची एक व्हडच्या व्हड पंगत बसता. गांवांतले लोकूय खोशेन आमच्या उत्सवांत वांटेकार जातात. सगळे मामा खूब खोशेन सगळ्यांक वाडीत आसतात. तरी लेगीत तांच्या थकिल्ल्या मुखामळाचेर समाधानाची भावना
आसता.
गणपतीच्या दिसांनी दर रातीं भजन जाता. सगळे आमंत्रित सुरेल आवाजांत अभंय, गवळणी गायतात. खूब समाधान मेळटा. घरांतल्यो सगळ्यो बायलो मेळून गणेशाच्या मुखार फुगड्यो घालतात. खूब खोस सगळे कडेन पातळटा आनी तातूंतल्यान भक्तीचो सुगंध व्हांवता…. पुराय मळबांत!

गौरी भालचंद्र
9422373926