बेकायदेशीर रेंव

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

रेंव फुकटची मेळटा म्हूण जाय तशी उसपप योग्य न्हय, बेकायदेशीर पद्दतीन तर न्हयच!

बेकायदेशीर रेंव काडपाचे प्रकार पयलीं सावन चालू आसात. 1980 च्या दसकांत ते तेंगशेर पाविल्ले. आयचे सारकीं बंधनां नाशिल्लीं, तरीय गुपचूप रेंव काडपाचे प्रकार जाताले. ह्याच काळांत राज्यांत भ्रश्टाचाराचें रुजवण पडलें. सगल्याच मळाचेर ‘पैसा फेको, तमाशा देखो’ सुरू जालें. हातूंत रेंवेंचें मळूय सुटलें ना. रातचे सोडात, पूण दिसा उजवाडा पसून सगल्यांच्या मुखार रेंव काडप सुरू जालें. न्यायालयान हस्तक्षेप करी मेरेन हीं कामां चलतालीं. मदीं बंधनां आयलीं. बिल्डरांचो वेवसाय मंद जातकच बोवाळ जालो. ह्या काळांत सिंधुदुर्गांतल्यान रेंव येताली. थळाव्या रेंवकारांनी तांच्यो गाडयो आडावपाचोय यत्न केल्लो. उपरांत रेंव काडपाक परवानगी मेळ्ळी. परवाने दिवपाची प्रक्रिया सुरू जाली. मात ते नासतनाय न्हंयेंतल्यान रेंव पुंजोवपाचे प्रकार चालूच आशिल्ले. ताचेर नियंत्रण दवरपाक सरकारान उच्च न्यायालयाच्या आदेशा प्रमाण धाड घालपक घोळटे पंगड स्थापन केल्ले. पंचायतींक रेंव काडपाचेर नदर दवरपाक सांगलें. हालींच विड्डे- सांखळे व्हाळवाट न्हंयेंतली रेंव बेकायदेशीर पद्दतीन काडटात, अशें तलाठ्यान दिवचल मामलेदारांक कळयिल्लें. मात अहवाल हातांत पडून पसून तांणी कारवाय करूंक ना. आळसाक लागून काय आनीक कितें कारण आसा, तें मामलेदार कार्यालयाकूच खबर आसतलें. आतां हाचेर सुनावणी जावन मामलेदारा कडल्यान स्पश्टीकरण घेवचें, अशे निदेश उच्च न्यायालयान जिल्होधिकाऱ्यांक दिल्यात. बेकायदेशीर रेंव काडपाक दिवची न्हय, अशें सांगूनय आदेश चालीक लागना जाल्यार तो न्यायालयाचो अपमान थारलो ना?
बांदकामा खातीर रेंव सामकी गरजेची. म्हणटकच ती नाशिल्ल्यान उदरगतीचीं कामां आडकून उरलीं. घरां बांदप बंद जालें. कायद्यान एका परमिटाचेर वर्साक 1000 चौ. मिटर रेंव काडपाक मेळटा. तीय बी हातान. यंत्रां बी वापरून न्हय. सकाळीं स ते सांजवेळा स हो रेंव उसपुपाचो कायदेशीर वेळ. पावसाच्या दिसांनी रेंव काडपाक पुराय बंदी. मांडवी आनी झुवारी न्हंयांचेर बारा जाग्यांचेर (विभाग) ती काडपाक दितात. ते खातीर गोंय दर्या विभाग वेवस्थापन प्राधिकरणाची परवानगी जाय. पोरूं नोव्हेंबरांत जिल्हो सर्व्हे अहवालांत त्रुटी आशिल्ल्यान बाराय विभागांनी रेंव काडपाक बंदी घाल्ली. हे विभाग परत आंखचें अशेंय सांगिल्लें. परमीट फक्त एक वर्साचें, मागीर तें अभ्यास करूनच नव्यान दिवपाचें! एका विभागांत चडांत चड सात परमिटां. प्राधिकरणान कांय नेमूय केल्ले. तातूंत न्हंया देगांचेर बेकायदेशीर कामां जातात, ताचेर नदर दवरपाचो नेम आसलो. दुसरो नेम जमनीची धूप जाता काय ना, ताचो अभ्यास करपाचो. अहवाल दर स म्हयन्यांनी दिवपाक सांगिल्लो. दिताले काय तो? प्राधिकरणान रेंव उसपुपाक परवानगी दिल्ली खरी, पूण तांच्या अटींक वेवसायीक पाळो दिताले काय? दोनूय देगां पसून 25 मिटर बफर झोन दवरप आनी फक्त तीन मिटरां मेरेन खोलायेचेर रेंव काडप. अर्थांत बेकायदेशीर रेंव काडप्यांक हातूंतलें कांय लागना. तांचे आड अहवाल दिल्यारूय तो अधिकारी ड्राॅवरांत दवरतात, अशें न्यायालयाचो निदेश पळयल्यार दिसता.
रेंवेचे तेंब. कांदळी आसात, म्हूण दर्या गांवांत घुसना. मात रेंव काडटकच न्हंय खोल जाता. दर्याचें उदक नेटान भितर येता. धडांचेर ल्हारां आपटून त्यो कोसळटात. थंयचे माड, झाडां पडटात. शापोरा न्हंये देगेर रावपी लोकांक हाचो अणभव आसतलो. न्हंय, दर्याच्या ल्हारांक लागून तांचीं घरां पसून कोसळपाचो वेळ आयला. मात, बेकायदेशीर रेंव काडप्यांक हाचें कांय सुयेर – सुतक ना. बाणसाय गांवांत तर चवथी कडेन रेंव काडपी कामगाराक गुळी लागून मरण आयिल्लें. मारामारी तर सदच्योच. हेर राज्यांनी रेंव माफिया जें करतात, तसोच प्रकार गोंयांत अजून तरी सुरू जावंक ना. पूण तो जावचोच ना, हाची खात्री कोण दिवंक शकना. उदरगती खातीर रेंव जाय, पूण ताचे खातीर पर्यावरणाचो सत्यनाश जाल्यार वायट परिणाम आमकांच भोगचे पडटले.
रेंवेंचे उपेग साबार. फक्त बांदकामां पुरतीच ती वापरिनात. विटो करपा खातीर रेंव वापरतात. प्लास्टरिंग करपाक रेंव जाय. गटारां बांदपाक, रस्त्यां खातीर ती वापरतात, जमीन समान पातळेचेर हाडपाक, शेतकी मळा खातीर रेंवेंचो वापर जाता. कलाकृती करपाक, सोबितीकरणा खातीर ती जाय. जमनीचो पोत सुदारपाक, झाडांची, पिकाची वाड बरे भशेन जावची म्हणूनय रेंव वापरतात. उदक शुद्ध करपाक, खास भुरग्यां खातीर मैदानां करपाक रेंव लागता. पेवर्स, खेळां मैदानां करपाक रेंव जाय. निसरड जावची न्हय, म्हूण रेंव वापरतात. अर्थांत आमच्या गोंयांत ह्या सगल्यां खातीर रेंवेंचो वापर जाताच असो ना. पूण हो नवनिर्मणी करपी सैमाचो एक घटक. गोंयांतली खारी रेंव तर बांदकामां खातीर सगल्यांत बरी मानतात. रेंव फुकटची मेळटा म्हूण जाय तशी उसपप योग्य न्हय, बेकायदेशीर पद्दतीन तर न्हयच!