भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सरकारी प्रक्रिया घुस्पागोंदळाची आशिल्ल्यान बरेच लोक बेकायदेशीर मार्ग वापरून कामां करपाक लागल्यात. थोडे कोणाचो तरी हात ओलो करून घरांत बसून तीं कामां करून घेतात. सांगपाचें म्हणल्यार सरकारी कार्यालयांनी फावटी मारप, ते खातीर दुडू मोडप, तरातरांचे परवाने काडप, अर्दो आदेस हे वटेन ते वटेन भोंवप…. हाका वाजेल्ले नागरीक ‘शाॅर्ट कट’ मारतात…. आनी तांचो आंकडो खूबच वाडला. हातूंत प्रामाणीक लोकूय आसात, ही वायट गजाल. राज्य आनी राष्ट्रीय म्हामार्गा लागसार आशिल्लीं (15 मिटरां भितर) बेकायदेशीर बांदकामां मोडून उडोवपाचो आदेश उच्च न्यायालयान दिला. हीं बांदकामां तशेंच कोमुनिदाद आनी सरकारी जमनीं वयलींय बेकायदेशीर बांदकामांचेर कारवाय करपाचें सरकारान थारायलां. पूण, लोकांक चडांत चड थाकाय दिवपाचो यत्न जातलो, अशेंय स्पश्ट केलां. मात न्यायालयाच्या आदेशा उपरांत शेंकड्यांनी लोकांक कलकल सुटला. हाचो अर्थ बेकायदेशीर कामांचो आंकडो कितलो आसतलो ताचो अदमास करचो. खरें म्हणल्यार हीं बांदकामां उबीं रावपाक दिलीं, हीच सगल्यांत व्हडली चूक.
गोंयची लोकसंख्या सादारण 16 लाख. तातूंत णव लाखांच्या आसपास मूळ गोंयकार. भितरले चडशे लोकप्रतिनिधींचे सोयरे, दायजी, वळखीचे. म्हणटकच तांणी कायदो खुंटयाळ्याक लावन बेकायदेशीर बांदकामां केल्यांत, हातूंत अजाप ना. तीं एक ना एक दीस कायदेशीर जातलीं, हाची खात्री आशिल्ल्यानूच तांणी हें धाडसी पावल उखल्लां…. आनी तीं कायदेशीर जातातूय बी! रस्त्या कुशीक आशिल्ल्या बेकायदेशीर बांदकामांचेर न्यायालयाच्या आदेशा प्रमाण कारवाय जाली. तांकां आस्थापन स्थलांतरीत करपाक पंदरा दिसांची मुजत दिल्या. फुडलें काम बुलडोझर करतलो. गोंयांतले भोवतेक रस्ते हे पुर्तुगेज काळांतले. मातयेचे आशिल्ले ताचेर डांबर पडलां इतलेंच. रस्त्याक तेंकून घराची वणत. पावळेचें उदक रस्त्यार मदीं पडटा. कांय थारावीक गांवांनी गेल्यार हें प्रत्यक्ष दिसता. हीं घरां, आस्थापनां 1970 च्या दसकांत बांदिल्लीं. तेन्ना येरादारी तितली नाशिल्ली. ह्या बांदकामांचें एक समजूं येता, पूण 20- 25 वर्सां पयलीं बांदिल्ल्या घरा, दुरगांचें कितें? हातूंत सगलींच बेकायदेशीर नात, थोडीं अनियमीत (इर्रेग्युलर) आसात, कांय कायदेशिरूय आसात. तेन्नाय रस्त्या पसून 15 मिटर भितर बांदकाम आसूंक फावना, हो कायदो आशिल्लोच. मागीर हीं बांदकामां कोणाच्या आशिर्वादान जाल्यांत? बांदकाम मोडून लोकांचेर कारवाय करतले, तशी त्या व्यक्तींचेरूय जावंक नाका? बेकायदेशीर बांदकाम करप्यान कोणाक विचारून हें बांदकाम केलें, ताचीय चवकशी जावची. पुरावे आसचे नात, तरीय आल्मारींतले सांगाडे तरी भायर सरून गोंयच्या भ्रश्टाचार मळाचें चित्र स्पश्ट जातलें.
लोकांनी कोण बेकायदेशीर बांदकामां करतात, जाल्यार ताची म्हायती 100 नंबर डायल करून पुलिसांक दिवची, असो उलो सरकारान मारला. मागीर पुलीस, तलाठी ते विशीं न्यायालयाक कळयतले. फक्त रस्त्या कुशीचीं न्हय, तर सरकारी आनी कोमुनिदादींच्या जमनीं वयल्या बेकायदेशीर बांदकामां विशींय कळोवं येता. पूण, न्यायालयाचो आदेश येतकच तें बांदकाम मातयेभरवण जावंक जाय. हालींच कांय बांदकामां मोडपाचो आदेश भायर सरिल्लो, तीं अजून आसात काय मोडलीं? बरींच बांदकामां अनियमीत आसात, तीं नियमीत करपाचो सरकार विचार करता. ते खातीर कायद्याचो अभ्यास चल्ला. सरकार ते विशीं विधेयकूय हाडपाचें आसा.
सध्या फक्त म्हामार्गांक तेंकून आशिल्ल्या बांदकामांचेर कारवाय जातली. मागीर एकेक करून सगल्या बेकायदेशीर बांदकामांचेर बुलडोझर भोंवडायतले. गोंयांत कोमुनिदादींच्यो जमनी आटत चल्ल्यात, सरकारी जमनींचेरूय अतिक्रमणां वाडल्यांत. कांय कडेन कायदेशीर मार्गान रातयां परवाने मेळोवन बांदकामां उबीं जावपाक लागल्यांत. तांचें कितें? कायद्यान कितेंय जाता जाल्यार तें आडावंक मेळना, पूण शेतां, दोंगराचें रुपांतर जाता, थंय अचकीत उजो बी लागता आनी मागीर थंय फार्म हावस, घरां, इमारती उब्यो जातात…. हाचेर कांयच नियंत्रण दवरूंक ना, जाल्यार गोंय गोंयकारांच्या हातांत उरचें ना. हाचोय विचार सगल्यांनी करपाक नाका?? पयसो कितें, आयज येतलो, फाल्यां वतलो, परवां परत येतलो. पूण जमीन एकदां गेली काय कायमचें टाटा, बाय बाय! जाली तितली विक्री पुरो, आतां जमीन सांबाळपाचे नदरेन एक कडकशें विधेयक हाडचें. अनियमीत बांदकामां संबंदीच्या विधेयका वांगडा हेंवूय येवचें.
गोंयची येरादारी वाडटा. 2047 मेरेन ती कितली वाडटली, रस्त्यांचेर कितलो ताण पडटलो, अपघात कितले वाडटले, हें चित्र दोळ्यां मुखार हाडचे. ताका लागून शाॅर्टकट मार्ग सारके करूंक जाय. अशीर रस्ते शक्य आसा थंय रुंद करपाक जाय. धर्मीक थळां हालयलीं, मागीर उदरगतीक आडमेळीं थारपीं घरां, आस्थापनांय एक दीस हालोवचीं पडूं येतात. तांचें सरकारी खर्चान दुसरे कडेन पुनर्वसन करचें पडूं येता. हें टाळपाक बेकायदेशीर बांदकामां जावचींच नात, हें पळोवप गरजेचें.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
