भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भावंडांनो, ह्या संवसारांत दीस सारतना मनशाच्या वांट्याक जायतीं संकश्टां येतात. जो मनीस त्या संकश्टांक फुडो करून ताचेर जैत मेळयता आनी मुखार वता ताकाच ह्या संवसारांत श्रेश्ठ मानतात. परिस्थितीचो बंदो गुलाम जावन जगपी मनीस संकश्टां वांट्याक आयलीं म्हणटकच खूब भिता. संकश्टा वेळार कितें करचें, तातूंतल्यान कसो वाटावप हेंच ताका कळना. ते वेळार तो संकश्टांक बळी पडटा आनी आपलेंच लुकसाण करून घेता. पूण भावंडांनो, कांय अशेय मनीस आसतात जे कितलींय संकश्टां तांच्या वांट्याक आयलीं तरी भियेनात. आपलो धीर सोडिनात. ते संकश्टांची पर्वाय करिनात. उरफाटें, आपले शक्तीन वा आपले बुद्धीन ते संकश्टाक फुडो करतात आनी ताचे आड जैत जोडटात.
भावंडांनो, तुमकां एक गजाल सांगन दिसता. संकश्टाक फुडो करपाक दोन गजाली गरजेच्यो आसतात. एक शक्त आनी दुसरी बुद्ध.. केन्नाकेन्नाय जाचे कडेन शक्त ना तो आपले बुद्धीचे कळाशेर संकश्टाक फुडो करून जैत जोडटा, जाल्यार जाचे कडेन बुद्द ना, पूण शक्त आसा तो शक्तीच्या बळग्यार संकश्टा आड झुजता आनी जैत जोडटा. पूण एक सांगूं? भावंडांनो, संकश्टा वेळार शक्ती परस बुद्धच चड श्रेश्ट थारता. जाण्टेलीं लेगीत तीच शिकवण आमकां दितात. ह्याच विचारांची देख दिवपी एक काणी आयज हांव तुमकां सांगतां.
तें राज्य आशिल्लें मोनजातींचें. सगळीं धादोसकायेन जागतालीं. पुणून त्या राज्यांत मात चलतालो हतयांचो. हत्ती चड प्रमाणांत आशिल्ल्यान त्या राज्याचो राजाय हत्तीच आशिल्लो. देखुनूच त्या राज्याक हतयांचें राज्य म्हणटाले. तर त्या राज्याचो राजा गजराज आपल्या मोनजात प्रजेक खूब मायेन आनी आदरान वागयतालो. ताची खूब काळजी घेतालो. भावंडांनो, एका वर्सा त्या राज्यांत पावसूच पडलो ना. पावस पडूंक नाशिल्ल्यान थंयची रुखावळ उदका विणें बावूंक लागली. मोनजातीक पिवपाक उदकाचो उणाव भासूंक लागलो. आनीक कांय दिसांनी पिवपाक उदक मेळचेंना ह्या विचारान गजराजांचीं चिंतनां वाडीक लागलीं. कितें करचें तेंच कळ्ळें ना. पिवपाच्या उदकाचो उणाव जाल्ल्यान त्या राज्यांतलीं सुकणीं, सवणीं तशेंच हेर मोनजाती राज्य सोडून राज्याभायर वचपाक लागलीं. राज्यांतल्यो बांयो, तळयो न्हंयो आटूंक लागलो. गजराज येवजूंक लागलो जर आपल्या सांगाती हतयांक उदक मेळ्ळेंना जाल्यार ते मरून वतले. देखून ताणें आपल्या लागींच्या कांय हतयांक उदकाच्या सोदांत धाडले. राजाच्या फर्माना प्रमाणें चारूय दिकांनी चार हत्ती उदकाच्या सोदांत गेले. तातूंतल्या एका हतयाक शेजारच्या राज्यांत उदकान भरिल्लें तळें दिसलें. ताणें ताची म्हायती गजराजाक दिली. तशें गजराजान सगळ्यांक ह्या राज्यांत वचपाक फर्मायले. उदकाचो प्रस्न सुटलो ह्या विचारान सगळे हत्ती त्या राज्यांत वचपाक ताकतिकेन भायर सरले. पूण घडलें कितें जाणात?
उदकाचे आशेन हत्ती दुसऱ्या राज्यांत वता आसतना तांकां तांच्या राज्याच्या शेजराक सोंशांचें रान मेळ्ळें. त्या रानांत फक्त सोंशेच व्हडा प्रमाणांत रावताले. हतयांची झूंड रानांतल्यान वतली हें कळना फुडें सशे आकांतान हेवटेन तेवटेन धांवूंक लागले. इतले मजगतीं हत्ती तांच्या रानांतल्यान वचपाक लागले. हत्ती इतले ताकतिकेन वताले की तांकां सोंशांचें भानूच उरलें ना. त्या रानांतल्यान वता आसतना हतयांच्या पांयांपोंदां सांपडून कितलेशेच सोंशे चिड्डून मेले, जाल्यार कितलेशेच जखमी जाले. सशांचेर आयलो आकांत! त्या संकश्टाआड कितेंय तरी उपाय काडूंक जाय ह्या चिंतेन रोखडीच सोंशांनी संकश्ट निवारण बसका घेतली. बसकेंत सोंशांच्या मुखेल्यान हतयांवरवीं येवपी संकश्टा आड उपाय येवजुपाक सांगलें. तशें एका सोंशान मुखेल्यांक उतर दिलें आनी वेळ वगडायनासतना हतयांचो बंदोबस्त करपाक फुडें सरलो. राज्यांतल्या तळ्यांचें उदकाचो ताबो जर हतयांनी घेतलो जाल्यार सगळे सोशे आनी राज्यांतली प्रजा मरतली ह्या विचारान गत्या सोंशान युक्त लढयली. ताणें हतयांच्या राज्याचें म्हणल्यार गजराजाची भेट घेवपाचें थारायलें. पूण भेट घेतलो कसो ? झुंडींत गेल्यार तांच्या पांयांपोंदां चिड्डून मरतलो, हें येवजून सोंसो धांवत वचून एका तळ्यार उबो रावलो, जंय सगळ्या हतयांची नजर पावता अशे सुवातेर आनी मोठ्ठ्यान आड्डलो
‘हे गजराजा, रावात मुखार वचूं नाकात. तुमचे खातीर एक संदेश आसा,’’
हतयांचे मजगतीं आशिल्ल्या गजराजाच्या कानार सोंशाचीं उतरां पावलीं. ताणें सगळ्यांक थांबयले आनी सोंशाक विचारलें ‘कसलो संदेश आनी कोणाक?’ तशें सोंशान तांकां सांगलें, ‘हें पळयात तुमी म्हाका वळखतातूच. हांव मळबांतल्या चंद्रीमाचो दूत. ताणें तुमचे खातीर म्हजे कडल्यान संदेश धाडला तो म्हळ्यार तुमी ज्या तळ्याचें उदक पिवपाक वतात तें तुमकां बऱ्याक पडचेंना. तुमचेर व्हड संकश्ट येतलें. तुमची जिवीतहानी जातली. तेन्ना मुखार येनासतना तशेच फाटीं परतयात, मात्शी तान-भूख सोंसात. तुमी बऱ्याक पावतले.’’ सोंशाचीं उतरां आयकून गजरानाक तें खरें दिसलें ना. ताणें म्हणलें, ‘दुता तुजेर कसो विस्वासून रावूं? म्हणण्याक पुरावो कितें आसा?’’
तेन्ना सोंशान गजराजाक म्हणलें ‘विस्वास बसना जाल्यार तूं एकलोच यो म्हज्या वांगडा. हांव तुका चंद्रीमासरी व्हरतां. गजराजा तयार जालो आनी झुंडींतल्यान सोंशा लागीं येत म्हणलें. चल या आमी चंद्रीमा लागीं; सगळे हती थांबिल्ले सुवातेरूच रावले
सोंसो गजराजाक घेवन उदकाच्या तळ्यासरी आयलो. ताणें तळ्यांतल्या उदकांत दिसपी चंद्रीमाच्या पडबिंबाक बोट दाखयत म्हणलें ‘घे दर्शन आनी विचार तुजो दुबाव’’
गजराजान चंद्रीमाचें दर्शन घेवपाक तळ्याच्या उदकांत पांय दवरलो. तेचवेळार उदकाचेर तरंग आयलें आनी चंद्रीमाचें पडबिंब हाललें. सोंशान म्हणलें ‘गजराजा आनीक मुखार वचूं नाका. तुवें दाखयल्लो अविस्वास चंद्रीमाक कळ्ळो. पळय तो रागान सामको थरथरता. पयलीं फाटीं सर. जर तूं मुखार सरलो जाल्यार ताचो कोप तुजेर उरतलो आनी ताचो परिणाम तुमकां सगळ्यांक भोगचो पडटलो. देखून मोन्यांनी फाटीं सर, आनी तुज्या सगळ्या सांगात्यांक घेवन परतो तुज्या राज्यांत चल. तातूंतच तुजें बरें आसा. वतना शिस्तीन चलात. रान इबाडूं नाकात. कोणा सोंशाक दुखोवं नाकात. तातूंतच तुमचें भलें आसा. इतलेंच. हांव चंद्रीमाक समजयतां. तो तुमकां माफ करतलो. चलात तर वेळ वगडायनासतना चलात.’’ गजराजाक सोंशालीं उतरां पटलीं, ताणें तळ्याच्या उदकांत थरथरपी चंद्रीमाच्या पडबिंबाक नमस्कार केलो, माफी मागली आनी आपल्या राज्यांत वचपाक फाटल्यान वळ्ळो
गजराजा आपल्या सांगात्यांक घेवन परतो वता तें पळोवन सोंशान राना वयलें संकश्ट टाळ्ळें. देखून मेकळेपणान उस्वास घेतलो. सोंशाच्या मुखेलीन ताका शाबासकी दिवन ताचो भोवमान केलो. योगायोगान कांय दिसांनी पावस पडलो आनी हतयांच्या पिवपाच्या उदकाचीय अडचण भागली. सगळी मोनजात खोशयेन, धादोसकायेन जियोवंक लागलीं.-उल्हासभाई
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
