बाब

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

ह्या सगळ्यांक कोणें भक्तांनी एकेरी नांवान मनांतल्यान उलो मारीत तर ते ताच्या उल्याक वेळ काडी नासतना पावतले हें वेगळें सांगची गरज ना.

तो ल्हान आसतना घरांतलीं ताका मोगान बाबुश म्हणटालीं. व्हड जाल्या उपरांत बाबुशाचो बाबुश बाब जालो. भाटकाराले घर जाल्ल्यान ताचे भागेली ताका भाकार बाबुश बाब म्हणूंक लागले. शिकून फुडें तो पुर्तुगाली सरकारी आदवोगाद जालो. त्रिबुनालावेले एम्प्रेगाद ताका दोतोर बाबुश बाब ह्या नांवान उलो मारुंक लागले. ह्या मदीं ताका ताच्या खऱ्या नांवान वळखुपी खूब कमी जाण आशिल्ल्यान तो दोतोर भाकार बाबुश बाब उरलो.  तशेंच घरांत जाका ल्हान आसतना सगळे बाबू म्हणी तो व्हड जाल्या उपरांत बाबू बाब जाता. बाबू एक तोंक तर बाब दुसरे तोंक. मराठीत कोणाच्या नावा अखेरेक आदरान “राव” उतर लायतात. तशें हें कोंकणींतले नांवाच्या अखेरेक जोडिल्लें “बाब” अशें म्हणत तर, गोंयांत ल्हान भुरग्यांक लेगीत अपुरबायेन बाब म्हण उलो मारतात. हें घरांतलें बाब समाजांत मात खऱ्या अर्थी बाब उरतात अशें ना. तातूंतलें कांय जाण बाबत लेगीत जातात. आयज समाजांत रेस्पेदात “बाब” खूब उणे जाल्यात. हालींसरा तर उठ-सूट कोणाच्या नांवा अखेरेक बाब हें उतर लावन त्या उतराचो व्हालोर अदीक कमी केला. 

कोंकणी भाशेंत तूं, तो असो एकेरी उच्चार आसा. तो खरेपणी मुखावेल्या मनश्यांक बरोच लागसार हाडटा. मागीर तो पिरायेन, कर्तुबान कितलोय ल्हान वा व्हड जायना. असले एकेरी रोखठोक उच्चार मना- काळजांत एक गजाल आनी ओठार दुसरी गजाल दवरूंक वाव दिना. आमी देवा लागीं मागणें करतना लेगीत देवांक “तुमी” हें उतर उजार करीनात. “देवा तूं पाव रे” असो उलो मारतात. हिंदू देव मानतल्यान देवांक आदर दिवचो म्हण  “देवा तुमी पावात रे” म्हण आळवणी केली तर सगळ्या तेत्तीस कोटी देवांचो धावो केल्ल्या भशेन जातलो.  आनी तो उलो तातूंतल्या तांणी कोणें मनार घेतलो ना तर निरर्थक जावं येता. शंकर, पार्वती आनी हांचो पूत तो गणपती. ते गणपती न्हय. गोंयचे खंयचे देव घेयात, तो मंगेश, तो दामबाब, तो रामनाथ, तो बेताळ, तो रवळनाथ, तो वाटारो, तो विमलेश्वर, तो चंद्रेश्वर ……. ह्या सगळ्यांक कोणें भक्तांनी एकेरी नांवान मनांतल्यान उलो मारीत तर ते ताच्या उल्याक वेळ काडी नासतना पावतले हें वेगळें सांगची गरज ना. देव उल्याच्या भोवमानाक रावनात.  भक्तीन मारिल्ल्या उल्याक पावतात. कोंकणी भाशेंत ज्या- ज्या वेळार कोणेंय तुमी, तुमचे, तुमकां उतरां वापरतात त्या वगतार म्हाका तरी तीं आदर उक्तावपाची कमी आनी मुखावेल्यांक खोशी करपा खातीर वापरिल्ली कशीं दिसतात. नोकर- चाकर आपल्या पात्रावांक पंप मारूक वापरतात तशीं! शिवयुगाची बखर कोणेय वाचली तर तातूंत जायत्या सुवातींनी “ शिवाजीन” असो एकवचनी उल्लेख मेळटा. म्हण शिवाजी महाराजाचो आदर कमी जायना. राज्याभिषेक जाल्या उपरांत लेगीत शिवाजीच्या लागसारचे म्हालगडे ताका  “शिवबा” म्हण उलो मारताले.   

कांय वर्सां फाटली गजाल. महाराष्ट्र विधानसभेंत गोंयचो एक पूत महाराष्ट्र राज्यांतल्या शिवसेना ह्या राजकी पक्षाचो आमदार म्हण वेंचून आयिल्लो. एक फावट शिवजयंती गोंयांत आपल्या गांवांत मनोवची अशें ताच्या मनानत आयलें. गोंयांत जावपी शिवजयंतीची कार्यावळ तितलीच पेजाद जावंक जाय अशें ताच्या कार्यकर्त्यां मदीं थारलें. तांणी त्या वगतार गोंयचो आदलो मुखेल मंत्री, कोंकणी आनी फुटबॉल मोगी आमदाराक मुखेल सोयरो म्हण आपोवणें दिल्ले. ताणें लेगीत रोखडेच मानून घेतले. त्या कार्यावळींत ताचे कोंकणी भाशेंतले एकवचनी रोकठोक उच्चारांनी केल्ले उलोवप आयज लेगीत याद जाता. मुखेल सोयऱ्यान आपल्या उलोवपांत शिवाजी महाराजाचो त्या वगतार उल्लेख “शिवाजी बाब” असो केलो. शिवाजी बाब, “मोराटी” आनी “माराष्ट्रा” अश्या उतरांचो वापर करीत, ताणें आपल्या उलोवपांत शिवाजी महाराज आपल्या राज्या पासत कसो झूज झुजतालो, ताणें आपल्या दुस्मानाक कशे रितीन नाका भोव केल्ले हे जमिल्ल्या फुडें मांडलें. मना-काळजां सावन ताणें केल्लें तें उलोवप आनी उल्लेख कार्यावळीक हाजीर आशिल्ल्या मदीं कोणीच कमी दर्ज्याचें लेखलें ना. कोणेंच कोणाचो निषेध करीनासतना शिव जयंतीची कार्यावळ मोठे उमेदीन साजरी जाली. 

त्या पुराय कार्यावळींत शिवप्रेमी आयोजकांनी त्या दिसा मुखेल सोयऱ्याच्या नांवा अखेरेक “बाब” उतर लायिल्ल्यान, कोंकणींतलो “बाब” आनी मराठींतलो “महाराज” त्या खिणांत कसलीच कोफुसांव करीनासतना साप्प लागीं आयिल्ले.

दादा हेगडे

95189 42298