फेरीवाल्यांचीं आडमेळीं

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

ही समस्या फक्त मुंबय वा हेर म्हानगरांची न्हय, तर लागीं लागीं दरेका बाजारांत वा शारांत ती अणभवपाक मेळटा. आमच्या गोंयांत पसून!

कसलोय वेवसाय, धंदो करपाक थळावे स्वराज संस्थेची कायदेशीर परवानगी घेवची पडटा. साबार सरकारी यंत्रणांचे दाखले, परवानेय जाय पडटात. ताचे बगर धंदेकाराक कायद्यान कांयच करपाक मेळना. मात, बरेच खेपे गाडे, हातगाडी, रस्त्यार बसपी फेरीवाले लोकांक, येरादारीक त्रासाचे थारतात. तातूंतले कांय जाण तर बेकायदेशिरूय आसतात. म्हानगरांनी ही समस्या जाणवताच. काल मुंबय उच्च न्यायालयान बेकायदेशीर फेरीवाल्यांचे समस्येचेर उपाय काडपाक जमूंक ना म्हूण मुंबय म्हापालिका आनी सरकाराक उजरावन काडलो. आमी उपाय काडपाक असमर्थ आसात, अशें तांणी एकदां जाहीर करचें. तुमचे अधिकारी एक तर कायद्या परस वयर आसात वा न्यायालयाच्या आदेशांक पाळो दिवपाक ते बांदील नात, अशेंय न्यायालयान म्हणलां. आॅगस्ट 2023 त आदेश पाळपा विशींचे प्रतिज्ञापत्र सादर करपाक म्हापालिकेक सांगिल्लें. 16- 17 म्हयने जायत आयले तरी कांयच हालचाल जावंक ना, देखून पालिकेक दंडूय घाला. पालिकेन सीसीटीव्ही कॅमेरे बसोवचे, कायदेशीर फेरीवाल्यांच्या परवान्याचेर क्यूआर कोड घालचो. म्हणटकच ताची कायदेशीर स्थिती, म्हायती मेळटली अशेंय न्यायालयान म्हणलां. ही समस्या फक्त मुंबय वा हेर म्हानगरांची न्हय, तर लागीं लागीं दरेका बाजारांत वा शारांत ती अणभवपाक मेळटा. आमच्या गोंयांत पसून!
बेकायदेशीर फेरीवाले, स्टाॅलवाले आसले काय जे कायद्यान चलपी वेपारी, धंदेकार आसात, तांकां लुकसाण जाता. फेरीवाले पालिकेक कसलोच टॅक्स भरिनात, सरकारी परवानेय घेनात. म्हणटकच म्हाल विकता ताचो सगलो फायदो तांच्या बोल्सांत. तातूंत तांचो म्हाल हेरां परस मात्सो सवाय. देखून गिरायक तांचे वटेन ओडटा. अर्थांत ह्या म्हालाचो दर्जो बरो आसताच अशें ना. एखाद्यान कायदेशीर मार्गान वेपार सुरू केलो आनी ताचे कुशीक जर कोण गुपचूप धंदो करपाक लागलो जाल्यार (दर्यावेळांचेर चलता तसो) तो कायदेशीर वेपाऱ्याचेर अन्याय. हातूंतल्यानूच मागीर भ्रश्टाचार, हप्ते घेवप असले प्रकार घडटात. मुंबय सारक्या म्हानगरांनी तर दोन वेपाऱ्यां मदलीं प्रकरणां मारामारी, खुनां मेरेन पसून पावतात. हे तात्पुरते वेपारी पालिकेच्या अधिकाऱ्यांक आयकनात आनी पुलिसांकूय! फाटीं दिवचले बाजारा दीस फेरीवाल्यां मदीं केस्तांवां जाल्लीं. गोंयांत पालिका, पंचायतीं कडल्यान सोपो घेवपाची पद्दत आसा. मात सगलेच तो दितातूच अशें ना. मुंबय शारांत पालिकेचे अधिकारी, कामगार तांचेर कारवाय करतात. पूण तांची फाट वळ्ळी काय हे फेरीवाले परत आशिल्ले तशे परतून येवन बसतात. कारवाय करतना पुलीस राखण मेळना. म्हणटकच भितर एखादो तिडकुपी वेपारी आसल्यार कितेंय जावं येता. पालिका म्हणटा, पुलीस लागीं रावनात आनी सरकारी वकील म्हणटा, पुलीस संरक्षण दितात. तातूंत हे फेरीवाले फुटपाथांचेर बशिल्ल्यान चलून वचपी नागरिकांचें हाल जातात. फाटीं कांय राजकी संघटणांनी भायले- भितरले वाद करून मुंबयंतल्या फेरीवाल्यांचेर कारवाय केल्ली. मात, कांय दिसांनी हें चित्र पूर्वपदाचेर आयलें. न्यायालयांत केश पावली काय सरकार, पालिका एकामेकांक बोट दाखोवन वेळ धुकलता. समस्या मात आशिल्ली तशी थंयच उरता.
आमच्या गोंयांत जात्रां, फेस्तांच्या वेळार फेरी भरता. मुंबय हें चित्र सदांचेंच. सप्तकी बाजार सोडलो जाल्यार गोंयांत सगलेच कडेन ही समस्या जाणवना. तरीय, फेरीवाल्यांक, ल्हान वेपाऱ्यांक, नुस्तेकारांक पालिकांनी, पंचायतींनी शिस्त लावंक नाका? भौशीक जाग्याचेर हेरांक समस्या जातली, अशें तांकां वागूंक दिवंक जायना. गोंयांत कांय पालिका, पंचायतींनी रस्त्याक तेंकून मिनी बाजार सुरू केल्यात. रस्त्या कुशीक नुस्तें, फळां, भाजी, कपडे विकपी सगलेच कडेन दिसतात. मागीर गिरायक मोटार घेवन थंय उबो रावता. हेर गाडयेकारांचें लक्ष थंय गेल्यार मागीर दुर्घटना. रस्त्याक तेंकून आशिल्ल्या स्टाॅल, दुकानांक लागून येरादारीची कोंयडी जाताच, पूण फाल्यां अपघात जावन दोग जाण मेले जाल्यार सगलो दोश ड्रायव्हराच्या माथ्यार थापपाक थळावे लोकप्रतिनिधी फाटीं फुडें पळोवचे नात. सरकारी यंत्रणां ह्या पंचायती, पालिकांक सामील आसले बगर मेळटा थंय फेरी, दुकानां, स्टाॅल उबे जावप शक्यूच ना. विक्रेत्यांकूय शिस्त आसूंक जाय. येरादारीक आपली अडचण जावची ना, हाचें भान आसूंक जाय. पणजे मार्केटांत अश्टम, फेस्ताची फेरी भरता तेन्ना थंय रस्त्यार नेमकें कितें जाता, तें पणजे येवप्यांक सांगपाक नाका!
न्यायालयान मुंबय म्हापालिका आनी राज्य सरकाराक समस्येचेर उपाय काडपाचो आदेश दिवनूय देड वर्स सगले सुस्त न्हिदले. गोंयांतूय एक दीस असलो आदेश येवं येता. तेन्ना सप्तकी बाजारांच्या दिसा आनी हरशींय म्हूण मेळत थंय, मेळटा तशें बसून येरादारीक, लोकांक आडमेळीं हाडपी वेपाऱ्यांक आतांच शिस्त लावची. रस्त्या कुशीक बसपी फेरीवाल्यांकूय जाग्यार हाडचे!