फुलांच तीं… तांकां परमळूं…

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भुरगीं हीं ल्हान जीव. देवाचीं फुलांच कशीं. देवळांतल्या देवाच्या माथ्या वयल्या फुलांचो आमी प्रसादाच्या रुपान सांबाळ करतात. आमचे राखणे खातीर. जाल्यार ह्या फुलांक आमी नदरे आड कित्याक करचीं?

डिसेंबर. वरसावळींतलो बारावो म्हयनो. खोस दीत, वायट घडणुकांचो बारावो करुनच तो वर्स सोंपयता. हरशीं, काळाचो दरेक खीण उश्टाविल्लो आसता तरी आसतना तो आमचे खातीर सदांच नवो ताल्ल जावन मुखार येता. आमीय ताका फाटले परंपरेन नवे आशेन, उत्फर्क्यानी, हावेसानी, संकल्पानी येवकार दितात.
डिसेंबर म्हणलो की जाण्टेल्यांच्या उस्वासांत ‘स्सू’ सुस्कारता जाल्यार भुरग्यांचो उस्वास ‘यस्स’! म्हणत उर्बे उमेदीन फुलता. तांच्या मनांत एक नवो आंकूर फुट्टा. हो आंकुरच जाण्ट्यांच्या सुस्काराचेर मात करता. तांकां नवी उमेद दिवन आशावादी दवरता. कवी शंकर भांडारी म्हण्टात तशें मेल्ल्या रुखाक नवी आंकरी हाडटात. तर म्हत्वाचें, भुरगीं आनी म्हयनो डिसेंबर. भुरगीं हीं देवाघरचीं फुलां. तीं जिणेचो आनंद, अळंकार, घरांतल्यांचीं सपनां, हावेस आनीक कांय जाणांचे नदरेन ती एक फुडाराची गुंतवणूक आसूं. ती वेगळी गजाल.
भुरगीं शाळेंतल्यान शिक्षण घेवन आवय बापायच्या तशेंच शिक्षकांच्या फावो त्या संस्कारांतली आनी शिकवणे खाला आपले जिणेच्या उजू मार्गाची बुन्याद घालूंक लागतात. माणकुलीं सपनां घेवन आपलो संवसार सजोवपाचीं धडपड करतात. पूण, निराकार तीं. तांकां आकार दिवपाचें काम आदरणीय शिक्षक आनी मानादीक आवय बापूय करतात. ते पिरायेंत तांची स्थिती भावूक आनी नाजूक आसता. देखून तितलेंच तांचे कडसून येवपी सपनांची जतनाय घेवन तांकां सांबाळपाची गरज आसता. घरांत जसो आवय बापूय तसो शाळेंत शिक्षक. आपल्या सानिध्यांत भुरग्यांचेर बरें संस्कार घालून तांचें जिणेंत बदल घडोवन हाडप ही दोंगायचीय लागणूक. समाजाची जाण दिवन समाजाक कडेन वागपाची तरा, संस्कार भुरग्याचेर जांवकूच जाय. शिक्षणाचो तो एक वांटोच. डिसेंबर म्हयन्यांत भुरग्यांच्या आशा आकाक्षांक खुबूच आंकूर फुटूंक लागता. हांव तें करतलों, हांव हें करतलों, हांव असो जातलो, हांव तसो जातलों, आनी जायतें तरेचीं सपना, तांचे कडल्यान उमाळून भायर येवंक पळयतात. तांकां हें वेळार भायर सरपाक एकूच दरवटो तो म्हळ्यार शाळेंत जावपी वर्सुकी स्नेहसंमेलनां. तांच्या पर्जळीत जिविताचें एक म्हाद्वार. ह्या म्हाद्वारा वटेन व्हरपी डिसेंबर म्हयनो.
डिसेंबर म्हणल्यारच शाळांतल्या स्नेहसंमेलनाचो उत्सव. भुरग्यांचे कलेक उर्बा दिवपी उत्सव. तांच्या फुडारी जिविताचें दर्शन घडोवपी उत्सव. चडशीं स्नेहसंमेलनां वा खेळां उत्सव ह्याच म्हयन्यांत घडोवन हाडटात. भुरग्यांचे उमेदीच्या खिणांचो तो उत्सव. भुरग्याचे हे उमेदींत, तांच्या मुखामळार खेळपी हांश्यांतूच पालकांक संवसारांतली सगलीं खोस मेळटा. देखूनच तांच्या मुखामळाचेर हांशें फांकतें दवरपाक जण एक पालक आपल्या भुरग्याच्या आंगांतले कलेक उर्बा दिवपा खातीर आपल्या कश्टां वरवीं उपाट यत्न करीत आसता.
भुरग्यांक जल्माक घालून तांचो आवय-बापूय जावप सोंपें आसता, मात खऱ्या अर्थान तांचो पालक जावप खूब कठीण काम. भुरग्यांची वाड फावो ते रितीन करून घेवपाक पालक आपल्या रगताचें उदक करीत कश्टावता. तांकां फावो तें शिक्षण दिवन, संस्कार करून दोन पांयांचेर स्वतंत्रपणान उबें करपा खातीर पालक जें कश्ट सोंसतात तांची तुळा कित्याच कडेन करुंक येना. आपल्या भुरग्यां वरवीं तांचीं सपनां आसतात. त्या सपनांच्या बंगल्यांत तांकां सुखांत, धादोसकायेंत भुरग्यां सांगाताक दीस काडपाचे आवंडे आसतात. देखून तो फुडले गुंतवणुकेचो विचार करुनच कश्टत आसता. तळटा वयल्या फोडा वरीं तो भुरग्यांची कुयदाद घेता. ताका नेमान परमळीत, धादोशी दवरपाक तो उस्वासा कणकणीं वावरत आसता.
भुरग्याची उदरगत घडून येवपाक शिक्षणा वांगडा कलाय तितलोच मोलादीक वांटो उखलता. भुरग्याच्या जिवितांत कलेक भोव म्हत्व आसा. कला मनशाक सर्वश्रेश्ठ आनंद दिता. कला कसलीय आसूं, तिचो संबंद आमचे सोबीतकाय, शांतताय, धादोसकाय आनी खुशालकाये कडेन येता. कला जिणेचो अविभाज्य असो घटक आसा. तो जिणे सावन वेगळांवंक येना. कले वरवीं मनशाक सकारात्मकताय येता. कलेंत मनरिजवण, सोबीतकाय, आनी आनंद भरिल्लो आशिल्ल्यान ते वरवीं संवसारांतल्या खऱ्या आनंदाचो लाव मेळूंक पावता. दुखाचें सांवट येता तेन्ना ही कला दुखाचे भावनेचो विसर घालता. जिवाक थाकाय दिता. नवी उमेद दिता. जितली कलेची राखण करता तितलो जिणेंतलो आनंद वाडीक लागता. कले वरवीं मनशाक स्वताक आनंद मेळटा तो मेळटाच, पुणून आपले कले वरवीं दुसऱ्यांक आनंद दिवप जाता, दुसऱ्यांच्या जिवाक थाकाय दिवप जाता. हें ईश्वरीय काम. ह्या ईश्वरीय कामाचो आरंभ भुरगेपणांतल्यानच जावप गरजेचें आसा. कारण, फुडारांतलें वादळ शांत करपाक आमच्यांत तांक उरतली काय ना हाचो कांय नेम नासता. सान भुरगीं तीं. देशाचो फुडार तो. तांच्यांत चैतन्य उरलें ना जाल्यार देश सुरक्षीत उरचो ना. हें चैतन्य कले वरवीं तगूं येता. ह्या चैतन्याक जाग हाडपाचें काम शिक्षक आनी पालकां वरवीं घडटा. आपूण फुडारांत कोणतरी जातलों ही भावना भुरग्यांक स्नेहसंमेलनांतल्यान येता. ते नदरेन तो आपल्या आदर्शांचे अनुकरण करता. ताका शिक्षकांनी तशेंच पालकांनी गरज ती मजत करूंकच जाय. अभ्यासांत उणो पडलो जाल्यार कले वरवीं तरी तो खंय तरी लखलखतलो आनी देशाचे उदरगतीक हातभार लायतलो हे भावनेन ताका उर्बा दिवंकच जाय. भुरग्यां मदीं नवचैतन्य हाडपाचें काम शिक्षकांनी पोटतिडकेन करपाची गरज आसा. स्नेहसंमेलनां भोगावळी जावच्यो न्हय. तांतूतल्यान भुरगो घडटा हाचो साक्षात्कार दिसून येता ताका पुराय तेंको दिवंक जाय. अशें दरेक शिक्षकान, पालकान थारावचेंच. नातर, हीं भुरगीं जीं राष्ट्रीय बांदावळीचो एक घटक आसा, तीं त्या वावरांत उणीं पडटलीं. नव्या सरकाराची ‘नवभारत’ संकल्पना भुरग्यां वरवीं साकार जावंक कठीण जातलें.
आनी निमाणें, भुरगीं हीं ल्हान जीव. देवाचीं फुलांच कशीं. देवळांतल्या देवाच्या माथ्या वयल्या फुलांचो आमी प्रसादाच्या रुपान सांबाळ करतात. आमचे राखणे खातीर. जाल्यार ह्या फुलांक आमी नदरे आड कित्याक करचीं? तांचोय सांबाळ, राखण तेच तरेन, जतनायेन, हुसक्यान जावं नाका? म्हणून म्हण्टा…. फुडारांत आनंदान परजळावंक, धादोसकायेंत उरपा खातीर तांकां आमी तांचे कलेंत फुलूंक दिवया. तीं परमळूं… तांच्या परमळांत आनी परजळांत आमी धादोशीत रावुया. कशें?….

उल्हास यशवंत नायक
80100 61867