फुलांचें ल्हारार ल्हार….. कास पठार

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

ह्या पठारार झाडां पेडां, वेली धरून 280 तरेचीं फुलां आनी तांच्यो 850 प्रजाती मेळटात. तांतूत किटकांक खावपी मांसाहारी फुलां लेगीत आस्पावतात.

फुलां आवडनात, असो संवसारांत कोणूच आसचो ना. म्हाकाय फुलां खूब आवडटात. तरेतरेचीं फुलां पळोवपाक म्हाका खूब उमेद जाता. पोरूं चवथी कडेन अशेंच सामाजीक माध्यमांचेर हांवें एक दीस कास पठारा विशीं थोडी म्हायती वाचली. वाचून म्हाका अजाप दिसलें. विशय परत फुलांचो आसलो. काश्मिरांत तरेतरेची फुलां फुलतात. तीं पळोवपाक लोक गर्दी करतात, उत्तराखंडात ‘वेली आॅफ फ्लाॅवर्स आसा’ हेंय आयकल्लें, पूण कास पठार फ्लाॅवरींग प्लॅटो विशीं तितलीशी म्हायती नासली. गोंया सावन इतलें लागीं असो जागो आसा, जंय शेंकड्यांनी तरेकवार रंगाचीं फुलां फुलतात आनी तिंवूय आपसूक. मनांत थारायलें वचपाचें. 

गोंया सावन पयलीं हांव, म्हजो घोव आनी पूत कोल्हापूरा गेलीं. दुसऱ्या दिसा सकाळीं ‘कास पठार’ वचपाक भायर सरलीं. सातारा शारा सावन 23 किलोमिटराचेर हो सडो आसा.  2012 वर्सा रशियेंत जागतिक वारसा समितेची एक बसका जाल्ली, तातूंत कास पठाराक जागतीक वारसो (World Heritage site)  थळ म्हूण जाहीर केल्लें. हांगाचे गांवगिरे बोलींत कासा म्हळ्यार तळें. ह्या सड्यार आसपी ह्या तळ्याक लागून ताका ‘कास पठार’ म्हणलां जांवये.  सातारा शाराक उदका पुरवण ह्याच तळ्यांतल्यांत जाता. दुसरी गजाल हांगाच्या लागींच्या रानांत कास नांवांची झाडां खुब प्रमाणांत मेळतात म्हणूनय घडये ह्या जाग्याक ‘कास पठार’ नांव पडलां जांवये.  

दरवर्सा सप्टेंबर अर्दो जाता जाता हांगा जायत्या तरांचीं, रंगांचीं फुलां फुलतात, तीं आॅक्टोबर अर्दो जातासर आसतात.  ह्या सड्यार दोन- तीन कडेन उदकाचीं ल्हान तळीं आसात. उदकांत फुलपी सुंदर फुलां तातूंत फुलतात.  फुलांक लागून हांगा तरेकवार फुलपाकुलीं येतात. 

शेंद्रें गांवच्यान एक ल्हानसो घांट काडून आमी ह्या कास पठारार पावलीं. ह्या सोबीत सड्याची वाटूयबी तितकीच सोबीत. मदीं- मदीं मात्सो पावसूय शेंनतालो. वातावरणांत थंडाय आसली. भितर सरताना शुल्क भरलें. गाडयांनी येवपी लोकांक गाडयां तळाचेंर गाडी दरवरून, महाराष्ट्र शासनाच्या धाकट्या बसींनी पठारार सोडटाले. कास पठार गुलाबी, हळदुव्या फुलांनी भरलेलें, पळोवन सारकें भुल्लुसून जालें. तान, भूक विसरून वचपाचो सुंदर देखाव. आमीं गोंयांत चवथीक माटोळेक बांदूंक हरणें वापरतात तांचे पट्ट्यांचे पट्टे.  शेकड्यांनी लोक आडवे, तिडवे रावून फोटो काडताले. कोणूय फुलां मदीं गेल्यार राना खात्याचे कामगार रोखडेच धांवून येताले. गांवचे लोक मात थंय झुणका भाकर, पिठलें भाकरी, मसालो लायल्ली तवशीं विकताले. तांचे पोट भरपाक घडये हो कास पठार देवानूच रचला आसत.

ह्या पठारार झाडां पेडां, वेली धरून 280 तरेचीं फुलां आनी तांच्यो 850 प्रजाती मेळटात. तांतूत किटकांक खावपी मांसाहारी फुलां लेगीत आस्पावतात. 280 फुलां भितरल्यो 39 जाती नश्ट जावपाचे वाटेर आसात. चिड्डे, हरणें (सोनकी), गोयांत आयताराक वापरांत तीं सीतेचीं दुकां, कारवी टोपली ह्या सारकिल्या फुलांचे पट्टेच्या पट्टे. (सगळ्या फुलांचीं नांवां घालूंक नात)  ह्या फुलांच्या मळ्याचो माळी देव आपूण जावन देखरेख करतालो, अशें हांव म्हणत जाल्यार अतिताय जांवची ना. कांय फुलां तर रंग बदलतात अशेंय कळ्ळें. हीं फुलां पळयत आमीय खूबशे फोटे काडले. फुलां पळयलीं आनी परत येवपाक चारांक सुमार भायर सरलीं. फुलांनी आमची भूक आनी तानूय नाच्च जाल्ली. पूण फुडल्या वर्सा परत येतलें म्हूण त्या फुलांक सांगूनूच हांव भायर सरलें. 

2023 प्रमाण 2024 हांव परत थंय गेलेंच. पूण हे फावटीं म्हाका खूबशीं वेगळीं फुलां दिसलीं. एका कामगाराक विचारल्यार कळ्ळें हांकां खंय टोपली कारवी म्हणटात. टोपली कारवी नांवाची हीं फुला खंय दर सात वर्सांनी फुलतात. अंदू सात वर्सांनी हीं फुलां फुलिल्लीं. ह्या फुलांचें आनी फुलांच्या झोंपाचें खाशेलेपण म्हळ्यार हें झोंपूय पळोवपाक पांटुल्या भशेन आसता आनी फुलूयबी पांटलोच कसो. म्हणून काय ह्या फुलांक मराठींत टोपली कारवी म्हणटात. म्हाका हांचो उल्लेख करचोसो दिसत जाल्यार हांव तांकां पांटुलो कार्वी म्हणन.  ह्या फुलांचे जायते प्रकार आसात म्हूण कळटा. गडद निळो, जांबळो, मात्सो आकाशी ह्या तरेच्या रंगाची छटा आसलेल्या ह्या फुलांनी कास पठाराक पांचवो, जांबळो आनी निळोशार एक व्हड दर्या करून सोडललो. दोळ्यांक धादोसकाय दिवपी, सगळें दुख्ख, त्रास पयस करपी विहंगम दृश्य. फुलां जितकी झोंपार बरीं दिसता तितकीच जमनीर पडलेलीं बरीं दिसतात.  

अंदूं थंय म्हाका चड गर्दी दिसली. पोरूं एकूच वाहन तळ आसलो, अंदुं दोन. हाका लागून कांय प्रमाणांत झाडांची कत्तल जाल्याच आसतली. ह्या पठाराक आतां हाॅटस्पोट हें नांव दिल्ल्यान हिशोबा भायर मनशांचो वावर ह्या पठारार वाडला. सामाजीक माध्यमांचेर आपले फोटो घालपाक लोक हांगा लोटून येवंक लागल्यात. हो प्रकार खंय तरी बंद जावपाक जाय. भितर सरपाचे पयशे शासनान वाडयल्यात, पूण ताचोय कांय फायदो जाल्लो ना. तरेकवार फूलां पळोवन उमेद भागोवपा परस लोकांक फोटे काडपाचीच चड इत्सा आसा. पठाराचेर वचपी रस्तो लेगीत मनशांच्या वावरान प्रदुशित जाला. जळींमळीं जागे विकपाक आसात, म्हूण बोर्ड लायल्यात. ल्हान चायेचे गाडे किल्लून आयल्यात.

असोच एक पठार गोंयांत काणकोण आनी केप्यां किटल गांवांत आसा म्हूण कळलां. काणकोणच्या  पठाराक ‘भगवती पठार’ अशें म्हणटात. थंय खंय रान फुलां फुलतात. वचून पळोवपाची खूब इत्सा आसा केन्ना वचपाक मेळटा पळोवया.

प्रीता परब