भांगरभूंय | प्रतिनिधी
कोंकणीचो शास्त्रशुद्ध अभ्यास केल्लें तें एकटेंच! शणै गोंयबाबांचें साहित्य कोळून पिल्लें तें एकटेंच. कोंकणी आडचे मुद्दे शास्त्रोक्त रित्या भायरावपी तें एकटेंच!
आयज सात जुलय. माधवी सरदेसाय हांची जयंती. कोंकणी भाशाशास्त्र, कोंकणी शिक्षण आनी कोंकणीच्या जायत्या कुणग्यांचेर माधवीन आपली कुरू सासणाची सोडल्या. कोंकणी चळवळींत ताणें पोटतिडकीन वांटो घेतलो.
माधवीचो जल्म पुर्तुगालाक 7 जुलय 1962 दिसा जालो. माधवीबाय ह्या संवसारांतल्यान गेल्यार गेल्यार 11 वर्सां जालीं. ह्या अकरा वर्सांत माधवीबायची याद येना आसतना एकूय दीस वचना. जे- जे वेळार कोंकणीचेर आगळीको जातात, व्याकरणाचो विशय मुखार येता, शुद्धलेखनाच्या मळार जण एकलो आपणाक जाय तसो बरोवंक लागता तेन्ना तें तडफदार माधवीच दोळ्यांमुखार येता. कोंकणीचो शास्त्रशुद्ध अभ्यास केल्लें तें एकटेंच! शणै गोंयबाबांचें साहित्य कोळून पिल्लें तें एकटेंच. कोंकणी आडचे मुद्दे शास्त्रोक्त रित्या भायरावपी तें एकटेंच! आनी रवीन्द्रबाबाचें खरें वारसदार तें एकटेंच! आजकाल आमच्यांत कांय जाण ‘सगळेंच जाणा’ अशें मिरोवंक लागल्यात. भासशास्त्राची डिग्री घेवची पडटा. घरा बसून जीव खेळोवपाक चार पुस्तकां वयलेवयर चाळ्ळीं आनी एक वर्तमानपत्री लेख खड्डिलो म्हूण वांयगणी भासशास्त्रीपणाक अर्थ आसना. जाता तें फक्त हांशें.
आयच्या समयार माधवीबायचीं साबार रुपां पळेल्लीं दोळ्यां मुखार येतात. दिगज्ज कवीं मुखार आपली ‘मिठा कणी’ ही कविता मडगांवच्या काम्राच्या सभाघरांत सादर करुन सगळ्यांत चड ताळयो घेवपी माधवी. गोंय विद्यापिठांत म्हाका शणै गोंयबाब आनी कोंकणी व्याकरण शिकोवपी माधवी. एक कर्तव्यदक्ष गृहिणी, ‘जागा’ची संपादक अशीं साबार रुपां दोळ्यां मुखार येतात.
माधवीबायक हांव खूब फावटीं मेळटालों. कोंकणी कार्यावळींनी तर हमखास. इल्लोसो वेळ मेळत जाल्यार खांदार लायिल्ल्या बोटव्यांतलीं जागाचीं प्रुफां तपासपी माधवीबाय आजून दोळ्यां मुखार येता.
माधवीबायचो फ्लॅट बी. पी. एस. क्लबा लागसार. थंयच म्हऱ्यांत आना फोंत गार्डन आसा. हो म्हजो आनी म्हजे घरकान्नीचो सांजचो पासयेक वचपाचो जागो. जागाचो नवो आंक आयलो की माधवीबायन म्हाका उमेदीन फोन करप आनी आंक व्हरपाक यो म्हण सांगप. मागीर पासयेक सावन परततना माधवीबायगेर वचून तो अंक घेवप. आंक दितना माधवीबायच्या तोंडार जें समाधान झळकतालें तेच तरेचो अणभव आयज म्हाका येता. मागीर आमकां आयस्क्रीम खावपाक दिवप. थोड्यो खबरो मारप आनी आमी भायर सरप. माधवीबाय आमकां सकयल पावपाक येतालें. आनी सकयल पावतगीर आपणे बिल्डींगेच्या कंम्पावंडांत लायिल्लीं झाडां म्हज्या घरकान्नीक दाखोवप. तांचें दोगांयचें पैयसुल्लें नातें. परततना घरकान्नीन सदांच म्हणप माधवीबाय कितलें विद्वान आनी कितलें सादें!
माधवीबायची आनी म्हजी निमणी भेट जाली ती ऑक्टोबर 2013 म्हयन्यांत. अना म्हांब्रो हांकां एप्रिल 2013 त मरण आयिल्लें. अना माधवीबायचें एक दैवत. जागाचो ऑक्टोबर म्हयन्याचो आंक तांकांच ओंपिल्लो. बरोच दाटगुळो आंक. तो व्हरपाक यो म्हण माधवीबायन म्हाका फोन केलो. सदचे वरी आमी तांगेर गेलीं. जागाचीं पार्सलां तेन्नाच आयिल्लीं आसूंक जाय. पार्सला हॉलांत आशिल्लीं. माधवीबायन आंक काडून म्हजेकडेन दिलो. आंक खूपच सोबित जाल्लो. आपल्याक दिवाळी आंकय अनाचेर काडपाक जाय. लेखकांनी लेख वेळार दिल्यार पुरो अशें म्हणूंक लागलें. मागीर आनीक दोन आंक म्हज्या हातांत दिवन म्हणूंक लागलें केरळच्यान एक कोंकणी साहित्यीक आयला आनी तो अमक्या हॉटेलांत रावला. ताका मातशे हे आंक पावते कर. सांजे तो ट्रेनीन वचपाचो. सदचेवरी आमकां पावोवंक सकयल आयलें. परततना घरकान्न म्हणूंक लागली आयज माधवी बरें फ्रेशशें दिसना. हांवे म्हळें आतांच विद्यापिठांतल्या आयलां न्ही म्हुणून जायत. पूण माधवी येद्या व्हडल्या दुयेंसा कडेन झुजतालें हाची मात लेगीत सुलूस कोणाकूच लागली ना.
मागीर फेब्रुवारी म्हयन्यांत माधवी उपचाराखातीर मुंबय गेलां म्हणपाचें कळ्ळें. अशे अवस्थेंत लेगीत तें जागाचें काम करतालें. तें बरें जावन येतलें अशी सगळ्यांकच आस्त आसली. पूण दुयेंस हळू हळू हाताभायर गेलें. इतले मजगतीं, माधवीबायक डिसेंबर 2014 त तांच्या ‘मंथन’ ह्या लेख संग्रहाक ‘साहित्य अकादेमी’ आनी ‘बिम्ब पुरस्कार’ फावो जालो, पूण आपल्या हातांतल्यान हाचेपरस बरें पुस्तक येवंचें आनी ताका पुरस्कार मेळिल्लो जाल्यार बरें जावपाचें, अशें ताका दिसतालें. माधवीबाय इतलें डॉक्टरेट स्कॉलर, भाशेचें जाणकार कोंकणीत दुसरें जालें ना. ताणें साबार पुस्तकां बरयलीं. ‘भासाभास’ हें भासविज्ञानाचें पुस्तक म्हणल्यार माधवीबायचे विद्व़त्तेचो एक उत्कृश्ट नमुनो. भाशाशास्त्रा सारको क्लिश्ट विशय सोंपे रितीन सांगपाची तांची कळाशी तोखणाय करपासारखी. 2014 वर्सा केंद्रिय साहित्य अकादेमी पुरस्कार मेळिल्लें तांचें ‘मंथन’ हें पुस्तक म्हणल्यार ताचे विद्वत्तेची जोड. 1998 वर्सा तांचें ‘एका विचाराची जिवित कथा’ हें ‘महात्मा गांधी एक जिवनी’ ह्या रवीन्द्रबाब केळेकारांच्या हिंदी पुस्तकाच्या कोंकणी अणकाराक तांकां केंद्रिय साहित्य अकादेमीचो पुरस्कार लाबलो. हो अणकार इतलो सोबीत जाला की तें पुस्तक मूळ हिंदीच कशें दिसता. त्या भायर ‘माणकुलो राजकुंवर’ ह्या मुळ फ्रेंच भाशेंतल्या बाल साहित्याच्या पुस्तकाचो कोंकणींत अणकार केला.
22 डिसेंबर 2014 दिसा माधवीबायन निमणो स्वास घेतलो. तेन्ना हांव मुंबय. माधवीबायचें निमणें दर्शन घेवंक म्हाका मेळ्ळें ना ताची म्हाका आयजूय खंत जाता. तेच बराबर माधवीबायच्या अचेतन कुडीचें चित्र म्हज्या स्मृती पटलाचेर ना. आसा तें सदैव हांश्यांच्या गुटल्यांतून हांशे फुटपी अशें हांसतें माधवीचें चित्र!. परफेक्शनीस्ट माधवीबायक नमन.
सखाराम शेणवी बोरकार
९९२३३०६७५१
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
